Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 101]
[Figure 102]
[103] c d b a
[104] a c b d g l e l f
[105] a b c d e f k g h o
[106] d e a b c
[107] b a e d c
[108] Tetra cedron.
[109] Exace dron.
[110] Octo cedron
[111] Icoſa he dron.
[Figure 112]
[Figure 113]
[114] Gn@m@.
[115] a g h b e m n f c k l d 1
[116] g h b e m n f c k l d 2
[117] a k l m b e q r g f ſ t h c n o p d 3
[118] a g h b e m n f c k l d 4
[119] a k b e m g f n h c l d 5
[120] a b c d 1
[121] a b c e d 2
[122] a b c e d 3
[123] b d a e c
[124] a b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48
[125] h c d a b g f e
[Figure 126]
[127] G E C D F B A
[128] G E D C B F A H
[129] A B E F C D G H
[130] a b c d
< >
page |< < (cxxxvij) of 997 > >|
193cxxxvijſachen/ Das ſechßt bůch. wachſend alle gern an einem dürren orth/ inn der wilde vnnd auff den ber-
gen.
deßhalben ich auch vermercket/ dz das Schweytzer gebirg/ bechbeüm/
wilddannen/ vnnd andere dergleichen tregt/ wie ich darüber gefaren bin.
Alſo die Franckreichiſche gebirg den buchßbaum/ vnd das Italieniſch den
Reckholder.
Darum̃ iſt bekannt daß man diſe beüm mag in weniger gattung ziehen/
darzů wüſſen in wölchẽ ſie mitt einanderen über einkom̃end oder widerein
anderen ſeind.
doch iſt vns deren natur nitt ſo wol als der thieren bekannt/
dieweil ſie etwas weiters von der vnſeren iſt.
Wann man aber diſes/ ſo yetz angezeiget/ eigentlichen ermeſſen will/ die
11Cederbaum. weil der größer Cederbaum dannkernen vnnd derkleiner beer bringt/ kön
nend ſie nitt beid den namen eines Cederßbaum behalten.
dann wölche an
der frucht vnderſcheiden/ die habend auch zweyerley ſaamen/ der ſaamen
aber iſt das end.
Alſo ſeind diſe beüm von ein anderẽ in jrer arth vnderſchei
den/ vnnd mehr dann ein roß vnd eſel.
So müſſen wir nun lůgen/ welches
der recht Cederbaum ſeye/ ob der höher/ ſo dannkernen tregt vff dem berg
Libano/ vnnd der fiechten gleich/ oder der beer tregt vnd dem Reckholder
geleich iſt.
dann Dioſcorides zeiget an daß der Cedrus beer vnnd nitt dañ-
kernen tregt/ wie auch Theophraſtus.
Deßhalben leügt eintweders Bello-
nius wölcher dem für beer dannkernen zů ſchreibt/ oder man můß ſagen
daß diſes/ ſo er auff dem berg Libano geſehen/ fiechten vnd nitt Ceder ge-
weſen ſeye.
Wann mir aber yemand die heilige geſchrifft fürwirffet (Als die Ceder
in Libano) iſt müglich es ſey dazümalen Cederbeüm geweſen/ wölche nach
ſo vil krieg vnnd verhörgungen der Römern/ zů der kriegßrüſtung gar ab
gehauwen/ dieweil der berg Libanus nit weitt von Hieruſalem geweſen/
fürnemlichen weil faſt allen beümen/ ſo ſaure bletter habend/ gemein iſt/
daß ſie verderbend wann das laub ab gebrochen.
Oder man ſoll ſagen daß
die fiechten nach gelegenheit deß orth/ von wegen jrer immerwärenden ma
terien/ ſeyend Ceder genennet worden.
dann es zeiget auch Theophraſtus
an/ daß inn Syria treffenlichen groß Cederbeüm wachſen.
Doch vermein
ich diſes ſeyend Cederbeüm/ wölliche Bellonius beſchreibt/ vnnd auffdem
berg Libano geſehen hatt/ ſo nitt beer tragend/ vnnd aber doch dem fiech-
tenbaum etwas änlich vnd geleich ſeind.
demnach daß diſen Theophraſtus
nitt geſehen hab/ ſonder den größeren Reckholder für ein Cederbaum ge-
halten/ vnnd beſchriben.
wöllichem auch Dioſcorides nachgeuolget/ vnnd
alſo den Cederbaum mitt dem größeren Reckholder vermiſchet.
dannenhar
mag diſer groß jrrhumb/ vnnd offenbare zweyttracht entſprungen ſein/
alſo daß der Cederbaum dannkernen trage/ ein glatten ſtammen habe/ ſo
hoch/ geſtracks/ weitt/ vnnd zweyerley hartz hatt/ demnach vollöl/ vnnd
ein ewig wärende matery.
Phenicia aber vnd Lycia habe nitt Cederbeüm/
ſon{der} die größere Reckholder/ wölliche den Griechen bekannt.
wölche/ weil
ſie den rechten Cederbaum nitt geſehen/ vnnd aber verſtanden/ daß diſer
ein großen vnderſcheid von dẽ kleineren Reckholder gehabt/ diſe beüm für
die waarhaffte Ceder gehalten.
Solches zeiget an/ daß ſie dem Cederbaum
ſpitze bletter wie dem Reckholder zů gebend/ ſo doch der recht Cederbaum
(als Bellonius ſagt) ſtumpffe vnnd kurtze bletter hatt.
Ein ander argument vnnd anzeigung iſt daß Theophraſtus den größe-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index