Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 101]
[Figure 102]
[103] c d b a
[104] a c b d g l e l f
[105] a b c d e f k g h o
[106] d e a b c
[107] b a e d c
[108] Tetra cedron.
[109] Exace dron.
[110] Octo cedron
[111] Icoſa he dron.
[Figure 112]
[Figure 113]
[114] Gn@m@.
[115] a g h b e m n f c k l d 1
[116] g h b e m n f c k l d 2
[117] a k l m b e q r g f ſ t h c n o p d 3
[118] a g h b e m n f c k l d 4
[119] a k b e m g f n h c l d 5
[120] a b c d 1
[121] a b c e d 2
[122] a b c e d 3
[123] b d a e c
[124] a b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48
[125] h c d a b g f e
[Figure 126]
[127] G E C D F B A
[128] G E D C B F A H
[129] A B E F C D G H
[130] a b c d
< >
page |< < (cccclxxxix) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div695" type="section" level="1" n="66">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15797" xml:space="preserve">
              <pb o="cccclxxxix" file="0545" n="545" rhead="ſachen/ Das zwölfft bůch."/>
            ſthond etwas größer/ wann die Sonn am Horizonte/ ſo der tag am lengſtẽ
              <lb/>
            iſt/ ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15798" xml:space="preserve">dann ſie richten ſich mehr gegen Mittag/ vnnd beſchreib alſo die
              <lb/>
            circkel vnnd jre theil/ nach dem vnnd die Mittag ſchatten groß ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s15799" xml:space="preserve">wañ
              <lb/>
            du dann deß Polus höhe haſt/ auß einem bekañten ſchatten/ ſo zeichnen jn/
              <lb/>
            wie ich dich gelernet hab/ vnnd beſchreib nach gleicher rechnung inn allenn
              <lb/>
            theilen der circklen durch die ſechs linien ſo auß dem puncten D kom-
              <lb/>
            men/ die geleiche ſtund/ nach der xxix ſchlußreden deß Monteregien/ von
              <lb/>
            dem erſten beweglichen him̃el. </s>
            <s xml:id="echoid-s15800" xml:space="preserve">alſo auch der ecken zůnem̃ung. </s>
            <s xml:id="echoid-s15801" xml:space="preserve">die du nach wi
              <lb/>
            derwertiger ordnung darzů ſetzen ſolt/ oder auch minderen/ nach den zeyt-
              <lb/>
            ſtunden/ vnnd alſo diſe orth verzeichnen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15802" xml:space="preserve">demnach ſolt du nach derſelbigen
              <lb/>
            proportz/ der ſchatten ſtatt noch dem zeiger vnd compaß verzeichnen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15803" xml:space="preserve">Deß-
              <lb/>
            halben offenbar/ daß Plinij klag ſo er hatt/ dahar kom̃en/ daß diſes von an
              <lb/>
            fang falſch geweſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15804" xml:space="preserve">Dann es iſt mehr ein irthum dañ enderung geweſen/
              <lb/>
            wiewol er vylicht auch durch die enderung gemehret worden.</s>
            <s xml:id="echoid-s15805" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15806" xml:space="preserve">Damit du aber diſer ſach ein exempel habeſt/ ſo laß die ſtunden wann der
              <lb/>
            tag am lengſten iſt/ zů Meyland vngeleich ſein/ da dañ die breite xliiij grad
              <lb/>
            hatt/ mit einem dritten theil/ vnd der lengſt tag xv ſtund vnd ein dritheil/
              <lb/>
            welches halbtheil vij ſtund vnnd zwen drittheil iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15807" xml:space="preserve">darumb find ich die erſt
              <lb/>
            ſtund vor vnnd nach mittag x grad/ vnnd l minutenn. </s>
            <s xml:id="echoid-s15808" xml:space="preserve">die ander ſtund/
              <lb/>
            xxij grad/ xxiiij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15809" xml:space="preserve">die dritte xxxv grad/ xxxv minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15810" xml:space="preserve">die vierte
              <lb/>
            li grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s15811" xml:space="preserve">v Minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15812" xml:space="preserve">die fünffte lxix grad/ xxviij Minutẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s15813" xml:space="preserve">die ſechſte lxxxx
              <lb/>
            grad allwegẽ/ die ſibende cx grad/ xxxij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15814" xml:space="preserve">den anfang vnd end deß
              <lb/>
            tags cxxij grad/ xxxxviij Minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15815" xml:space="preserve">Wann nun der bogen R S C außge-
              <lb/>
            theilet/ der des Sommers Solſtitien zůgehört/ vnnd ccxxxxv grad/ vnd
              <lb/>
            xxxvi Minutẽ haltent (wie geſagt iſt) wellend wir auch durch die linien S
              <lb/>
            R vnnd S C die vngeleichen ſtunden der geſtalt einſchreiben. </s>
            <s xml:id="echoid-s15816" xml:space="preserve">dann wann
              <lb/>
            der tag dañ zů mal xv ſtund vnd ein drittheil iſt/ vnd man die xv ſtund vñ
              <lb/>
            xx Minuten durch xij abtheilet/ kom̃et für ein yede vngeleiche ſtund/ ein
              <lb/>
            geleiche vnnd x vij Minuten/ welches dann ein viertheil vnd ein dreyßigeſt
              <lb/>
            theil iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15817" xml:space="preserve">darumb geben wir für ein geleiche ſtund x grad vñ l minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15818" xml:space="preserve">vnd
              <lb/>
            für ein vierten vnd treyßigeſten theil der anderẽ vngeleichen ſtund iij grad
              <lb/>
            vnd xvi minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15819" xml:space="preserve">alſo ſetzen wir daß der fünfften ſtund end von der linien
              <lb/>
            S D xiiij grad vñ vi Minuten ſtande. </s>
            <s xml:id="echoid-s15820" xml:space="preserve">alſo weit wirt auch der ſibendẽ ſtund
              <lb/>
            end dauon ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s15821" xml:space="preserve">darũb bleibend auß der anderen geleichen ſtund viij grad/
              <lb/>
            vnnd xviij minuten/ welche dann für xxiij minuten der ſtund ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s15822" xml:space="preserve">Alſo
              <lb/>
            manglend noch ein vngeleiche ſtund zůerfüllen xxxiiij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15823" xml:space="preserve">welches
              <lb/>
            dann das halb/ vnnd der treißigeſt theil der dritten geleichen ſtund iſt/ für
              <lb/>
            welche nemmen wir vij grad vnd xxviiij minuten/ auß der dritten ſtund
              <lb/>
            weytte. </s>
            <s xml:id="echoid-s15824" xml:space="preserve">darumb finden wir daß der viertẽ ſtund end xxix grad vñ liij minu
              <lb/>
            ten von der linien S D ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15825" xml:space="preserve">alſo weit wirt auch der achten ſtund end auff
              <lb/>
            der anderen ſeyten ſein.</s>
            <s xml:id="echoid-s15826" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15827" xml:space="preserve">Der geſtalt wirſt du der vngeleichen ſtunden weytte haben/ wann du an
              <lb/>
            faheſt vonn dem puncten R ihn Orient/ ihn deß circkels theil R S T/ der
              <lb/>
            geſtalt wie du ſichſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s15828" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15829" xml:space="preserve">Mann můß aber den gantzen boden ihn ein gewicht ſtellen/ vnd eben
              <lb/>
            machen/ in dem Mittag Circkel vnnd Horizonten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15830" xml:space="preserve">diſes mag man fein auß
              <lb/>
            der bleywag verſthen.</s>
            <s xml:id="echoid-s15831" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>