Besson, Jacques, Theatrum oder Schawbuch allerley Werckzeug und Rüstungen

Table of figures

< >
[Figure 121]
[Figure 122]
[123] Die 40. Figur.Mittnacht. Winckel gegen Nidergang. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 124]
[Figure 125]
[126] Die 41. Figur.Mittnacht. Winckel gegen Nidergang. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 127]
[Figure 128]
[129] Die 42. Figur.Mittnacht. Winckel gegen Nidergang. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 130]
[Figure 131]
[132] Die 43. Figur.Nidergang. Winckel gegen Mittnacht. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny. Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 133]
[Figure 134]
[135] Die 44. Figur.Nidergang. Winckel gegen Mittnacht. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny. Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 136]
[Figure 137]
[138] Die 45. Figur.Mittnacht. Winckel gegen Nidergang. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. N Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 139]
[Figure 140]
[141] Die 46. Figur.Mittnacht. Winckel gegen Nidergang. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. N ij Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 142]
[Figure 143]
[144] Die 47. Figur.Nidergang. Winckel gegen Mittnacht. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. N iij Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 145]
[Figure 146]
[147] Die 48. Figur.Nidergang. Winckel gegen Mittnacht. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. N ij Mittag. Winckel gegen Auffgang.
[Figure 148]
[Figure 149]
[150] Die 49. Figur.Mittnacht. Winckel gegen Nidergang. Auffgang. Winckel gegen Mittnacht. Nidergangs Liny Auffgangs Liny. Nidergang. Winckel gegen Mittag. Mittags Liny. O Mittag. Winckel gegen Auffgang.
< >
page |< < of 136 > >|
90 121[Figure 121]
Des Authoris Propoſition zu der
Viertzigſten Figur.
Ein herrliche vnd von vnſerm Authore newerfundene Kunſt/ gerad auffgerichtete Seulen vnd Obe-
liſcen wie groß die jmmer ſein können vmbzulegen/ vnd von dannen leicht vnd ſicher/ vnd mit gerin-
gem vnkoſten/ an ein ander ort zu führen/ vnd widerumb daſelbſten auffzurichten.
Erklerung dieſer Viertzigſten Figur.
ES wirdt/ alsich dafür halte/ diſe Machina/ vnd derſelben erkantnuß jhrer vilen nicht
ein geringe beluſtigung bringen/ weil man derſelben vilmals bedarff/ vnd die Künſtner derſelben in
mangel ſtehen.
Es kan aber durch dieſelbe eine Laſt auffgchaben/ vnd herzu gezogen werden/ nit an-
ders als ein Schiff/ das auff dem Waſſer fehret/ ohne allen ſchaden vnd gefahr.
Vnd wiewol ſie ei-
ner weitleuffigen beſchreibung wol nottürfftig were/ ſo wil ich doch/ ſo vil müglich/ dieſelbe mit we-
nig worten beſchreiben.
Vnſer Author hat alhie zum Erempel einen Obeliſcum oder viereckichte
zugeſpitzte Seulen mahlen laſſen/ der iſt vom Auffgang gegen dem Nidergang auffgerichtet/ vnnd
iſt 2.
Menſ. 6. Part. ſerr von deß Mitternachtsliny. Seine hohe iſt 2. Menſ. 10. Part. Diſer wirdt durch die hernach be-
ſchribene Inſtrument/ auffgehaben.
Gegen Mitternacht ſein zwen Geſtell von Holtz/ nach dem Winckelmaß gerad
von der Erden auffgerichtet/ mit Seilen ſeſt zuſamen/ vnd an die Erden angebunden/ die müſſen ſo weit von einander
ſt ehen/ daß zwiſchen ihnen die zwen Schenckel oder die lange Leitter (welche vom Winckel zwiſchen Mittnacht vnnd
Auffgang/ gegen dem Winckel deß Nidergangs ſich erſtrecket/ vnd 3.
Menſ. 14. Part. lang iſt) kan hindurch gchen/ an
welcher Leitter ende gegen Nidergang/ hangt der Obeliſcus, vnd iſt jhr anders ende auff der Erden.
Diſe zwen Schen-
ckel/ oder diſe Leitter/ wirdt gezogen von den zweyen aneinander geknüpfften Seilen/ ſo ſich an dem Haſpel (an dem der
Triſpaſtus oder Winden iſt) auffwicklen.
Diſer Haſpel aber/ iſt an den vorberührten Geſt ellen gegen Mitternacht/ vñ
13.
Part. ferr von des Auffgangsliny. Ferner iſt alhie cine Machina oder Geſtell/ in geſtalt eines Triangels/ von treyen
vngleichen ſeiten/ welches man in gemein Scalenum nennet/ daſſelbe Geſtell tregt vnd heltet den Obeliſcum.
Diſer
Triangel hat an ſeincr obern/ oder vbergeſpanten ſeiten/ zuſamen gewundene Seil/ die werden von den krummen Ho-
cken ergriffen/ welche am Obeliſco, wie zu ſehen/ herauß ragen.
Es wirdt aber diſer Obeliſcus auch gehebt durch die
Wag/ die gegen Mittag/ vnd deß Auffgangsliny Schnur eben gleich ſich ſtrecket/ jhre lenge iſt 2.
Menſ. 16. Part.
hat an jhrem euſſern ende gegen Mittag Gewicht an ſich hangen.
Der Kranch aber/ oder das Geſtell/ ſo in der mitte ſte-
het/ iſt darumb da/ daß es diſe Wag halte.
Die obern Seile reichen vom andern Haſpeln her/ die werden auch durch
Triſpaſtos oder Winden beweget/ vnd ziehen den Obeliſcum gegen Mittag zu ſich.
Vnd müſſen diſe Haſpel ſo hoch
ſtehen/ ſo hoch das Seil an den Obeliſcum angebunden iſt.
Wann nun die Schenckel oder die Leitter gegen Mitter-
nacht/ von der wir hicoben geſagt/ gar biß zu dem Haſpel gezogen iſt/ muß man das Werck auffs new widerumb rich-
ten/ biß alſo der Obeliſcus gar auffgerichtet iſt/ welches wir diß orts erweiſen ſollen.
Zuſatz.
ES iſt aber alhie noch anzuzeigen hinderſtellig/ daß an der gröſſern ſeiten des Triangel/ ein dicker runder Balcke
ſein müſſe/ der wirdt von den Negeln auff denen er ligt/ auffgehaben vnd nidergelaſſen.
Dann das ende der Wag
gegen Mitternacht/ daß an dem Obeliſcum angehenckt iſt/ vnd das auch die gröſſeſte macht hat den Obeliſcũ
auffzuheben/ ligt auff dieſem Balcken/ oder runden Holtz:
Das iſt von der Mittagsliny ferr 2. Menſ. 22. Part. Vber
das/ ſo wird auch diſer Wag nicht wenig durch die Leut geholffen/ die mit Rigeln vnd Stangen den Obeliſcum auff-
heben:
ſo wol auch von den jenigen/ ſo die Seil/ welche von der andern ſeyten gegen Mittag/ wie vor Augen iſt herab
hangen/ an ſich ziehen.
Das dann mit ſtillſchweigen nicht hat ſollen vbergangen werden.
122[Figure 122]

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index