Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 141]
[Figure 142]
[143] fum ad re ci pi en dũ ſpen Lig num per fo ra Gladuisſpendens. Populea uirgn pro medieta teex cori a@@. Radry cucu@ bite hu@ figur Vas Ierr. Ol@um mirrtyd Vas Æ@eũ. Vinum limbus @@neũ lintũ. Aqua limbus V@@ Vitr@@m Diſcus mundpictus Locus eminentior ſditarius ap@@s huir a@@. @p @ſ op Collis ſuper {qo} ſi@ ars. Planum Terra.
[144] A B C F E D
[145] B E C D A F
[146] A D C B E
[147] E D C B A
[148] A T K R H Q V G P F O E N D M C L S B
[Figure 149]
[150] A C E D B
[151] K H F E B D G A C I N M L P O
[Figure 152]
[153] D C A B
[Figure 154]
[155] A B D C E F H G T L N M O P R Q S T X V
[156] H F B G D A E C
[157] B A C
[158] Milãt. Vitalot. Vah
[Figure 159]
< >
page |< < of 997 > >|
163
Hieronymi Cardani Doctors
der
Artznei Meyland von Mancherlei wun/
derbaren
/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/
Das
fünfft Bůch. Von dem geſtirn.
Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/
Das
xvij. Capittel.
ICH hab geſagt es ſeyẽ ſtein/ ſo anzündet
11koolſtein. die breñen/ wölche wir kolẽ neñẽ.
derẽ ha
bẽ
wir ein theil Leon gſehẽ.
ſy ſeind dẽ ko
lẽ
gleich ſtinckẽ/ ſeind aber ſchwerer.
doch
brauchẽ
ſolche allein die eiſẽ ſchmid.
es iſt
kein
zweifel/ ſie machẽ dz feüwr etwz kreffti
ger
/ wie wir in dẽ büchern {der} ſubtilitet ange-
zeiget
.
Aber in Schottẽ/ dz iſt auſſerſt in
Britaniẽ
gegẽ Mitnacht/ brauchet man di-
ſes
allenthalbẽ/ auß mangel deß holtzes.
wir
haben
vor geſagt dz bitumẽ dariñ begriffen
ſeie
.
Die Schottlẽdiſche vnd Engellẽdiſche
ſtein
aber/ wölche dañen in Franckreich
gfürt
werdẽ ſeind leicht lauter/ gebẽ auch ein glaſt.
etlich aber habẽ mehr
erdẽ
.
Ich hab geſehẽ ein kleinẽ wagẽ mitt acht bar ochſſen hinweg fürẽ/ wöl-
ches
nit allein anzeigt dz ſie ſchwer geweſen/ ſon{der} auch {der} ochſſen blödigkeit.
Wañ aber diſe ſo weit füret/ zeigẽ ſie gnůgſam jrẽ treffenlichẽ nutz an in
dẽ
eyſen ſchmittẽ.
Man findet aber zům offterẽ mal (wie ich es geſechẽ) farbẽ
dariñen
/ ſchier wie guldene o{der} ſilbere ſchüppen.
Solches macht (wie ge-
ſagt
) dz bitumẽ o{der} geſchwäblete kreyden dariñen iſt/ wölches mechtiger
hitz
verbrent/ alle feüchte feißtigkeit vn{der} {der} erdẽ verzeret/ deßhalbẽ wer
den
etwan Metall o{der} ſchüppẽ von Metall dariñen.
Daß meer gſtad bringt
mancherley
figurẽ in den ſteinẽ/ vil mehr dañ andre örther in {der} welt/ an
bergẽ
o{der} flieſſendẽ waſſern.
diſes dreierley vrſach wegẽ. Die erſt/ weil
vil
berg niderſt im meer/ an wölchẽ allerley geſtein wachßen/ ſo werffen
die
wällẽ ſolche an dz gſtad.
Es wachſen auch vil krafft deß ſaltz o{der} bewe
gung
/ wölche alle mitt {der} zeytt durch deß meers ab lauffen/ o{der} wañ dz
meer
erligt/ am gſtad bleibẽ.
dañ dz ſaltz treibt die ſtein zůſamẽ vnd erhaltet
die
/ weil es ein großẽ theil feißtes in jm hatt/ darzů trücknet wermet es.

Es
macht aber die bewegũg einẽ ſchaum/ wölcher mitt dẽ ſand vermiſchet/
mancherley
figurẽ {der} ſteinẽ fürbringt.
Demnach ſeind auch villerley theil {der}
thier
/ nãlich bein/ zän/ haut vnd ſtein/ ſo in den fiſchẽ wachſſen/ alſo auch
{der} gewechßẽ/ als wurtzlen/ bletter/ frücht/ ſtöck/ rindë/ ſafft (als {der} Agſtein)
wölches
alles durch bewegung (wie geſagt) vnd deß ſaltz natur/ ſteinetz
wirt
.
Deßhalbẽ findet mãcherley figurẽ/ villerley gattung/ ſo wun{der}
bar
geſtein am geſtad deß meers.
man findet aber {der} ſchweren weniger/ weil
deß
waſſers bewegung ſolliche minder erleidet.
darumb ſeind auch weniger
metall
dann ſtein/ vorab weil kleine ſtücklin deß metall vnder treffenlichẽ
vil
ſteinen verborgen ſeind.
Man findet auch vmb gleicher vrſach nitt vil
einerley
gattung/ dann wo das meer erlägen iſt.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index