Altera iſtius generis machina, paucis uerbis à Vitruuio deſcripta, congi
ales ſitulas citius effert. Atque propterea ad aquas ex puteis, in quos multæ
continenter influunt, hauriendas utilior eſt quàm prima: ea ferreo locula
mento tympaniſque carens habet circum axem ligneum rotam, quæ à calcan
tibus uerſatur. Axis autem diu, quòd careat tympano, durare non poteſt: cæ
teris primæ ſimilis eſt, niſi quod duplicem habeat catenam ab illa diuerſam.
Fibulas autem in huius machinæ axem, ut in aliarum tympanum infigere de
bet, quos alij ſimplices, alij ter curuatas efficiunt, ſed utriſque quatuor cuſpides
ales ſitulas citius effert. Atque propterea ad aquas ex puteis, in quos multæ
continenter influunt, hauriendas utilior eſt quàm prima: ea ferreo locula
mento tympaniſque carens habet circum axem ligneum rotam, quæ à calcan
tibus uerſatur. Axis autem diu, quòd careat tympano, durare non poteſt: cæ
teris primæ ſimilis eſt, niſi quod duplicem habeat catenam ab illa diuerſam.
Fibulas autem in huius machinæ axem, ut in aliarum tympanum infigere de
bet, quos alij ſimplices, alij ter curuatas efficiunt, ſed utriſque quatuor cuſpides
Rota quæ a calcantibus uerſatur A. Axis B. Catena duplex C.
Annulus duplicis catenæ D. Situlæ E. Fibula ſimplex F.
Fibula ter curuata G.
Annulus duplicis catenæ D. Situlæ E. Fibula ſimplex F.
Fibula ter curuata G.
30[Figure 30]
Tertia, quæ longè præſtat duabus iam expoſitis, fabricatur cùm riuus ad
fodinam deduci poteſt: cuius impetus pinnas percutiens circumagit rotam,
quam habet loco rotæ à calcantibus uerſatæ: quod ad axem attinet, ſimilis
eſt ſecundæ: quod ad tympanum, quod eſt circum axem, catenam, libramentum
primæ. Situlas uerò habet multò capaciores quàm etiam ſecunda. Sed quia
ſitulæ citò frangi ſolent, metallici rarò his machinis utuntur: maluntque pau
cas aquas quinque primis machinis extrahere uel ſiphonibus exantlare, mul
tas uel pilis per fiſtulas haurire uel in utribus item extrahere.
fodinam deduci poteſt: cuius impetus pinnas percutiens circumagit rotam,
quam habet loco rotæ à calcantibus uerſatæ: quod ad axem attinet, ſimilis
eſt ſecundæ: quod ad tympanum, quod eſt circum axem, catenam, libramentum
primæ. Situlas uerò habet multò capaciores quàm etiam ſecunda. Sed quia
ſitulæ citò frangi ſolent, metallici rarò his machinis utuntur: maluntque pau
cas aquas quinque primis machinis extrahere uel ſiphonibus exantlare, mul
tas uel pilis per fiſtulas haurire uel in utribus item extrahere.