Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Table of figures

< >
[Figure 141]
[Figure 142]
[Figure 143]
[Figure 144]
[Figure 145]
[Figure 146]
[Figure 147]
[Figure 148]
[Figure 149]
[Figure 150]
[Figure 151]
[Figure 152]
[Figure 153]
[Figure 154]
[Figure 155]
[Figure 156]
[Figure 157]
[Figure 158]
[Figure 159]
[Figure 160]
[Figure 161]
[Figure 162]
[Figure 163]
[Figure 164]
[Figure 165]
[Figure 166]
[Figure 167]
[Figure 168]
[Figure 169]
[Figure 170]
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N13A7A" type="main">
              <s id="N13A83">
                <pb pagenum="156" xlink:href="001/01/166.jpg"/>
              pedes XII. in
                <expan abbr="q̊d">quod</expan>
              riuus per ſubdiales canales aut
                <expan abbr="cuniculũ">cuniculum</expan>
              deducitur. </s>
              <s id="N13AA0">Caſtel­
                <lb/>
              lo ſunt duo oſtia et
                <expan abbr="totidẽ">totidem</expan>
              fores, habentes ſuperiori parte uectes, quib. </s>
              <s id="N13AA9">leuari
                <lb/>
              in antis excauatis et rurſus demitti poſſunt, ut illo modo oſtia
                <expan abbr="reſerãtur">reſerantur</expan>
              , hoc
                <lb/>
              claudantur. </s>
              <s id="N13AB4">Sub oſtijs ſunt duo canales, ex aſſerib. </s>
              <s id="N13AB7">facti: qui
                <expan abbr="excipiũt">excipiunt</expan>
                <expan abbr="aquã">aquam</expan>
              è
                <lb/>
              caſtello
                <expan abbr="effluentẽ">effluentem</expan>
              , eamque in rotæ pinnas
                <expan abbr="infundũt">infundunt</expan>
              : quo impetu percuſſæ uer
                <lb/>
              ſant rotam: breuior defert aquas, quæ percutiunt pinnas rotam uoluentes
                <lb/>
              uerſus caſtellum: longior eas, quæ percutiunt pinnas rotam uerſantes in
                <expan abbr="cõtrariam">con
                  <lb/>
                trariam</expan>
              partem. </s>
              <s id="N13AD6">Rotæ autem theca ſiue loculamentum conſtat ex contigna
                <lb/>
              tione, ad quam etiam interius affixæ ſunt tabulæ. </s>
              <s id="N13ADB">Ipſa rota eſt alta pedes ſex
                <lb/>
              & triginta, atque incluſa in axi. </s>
              <s id="N13AE0">Habet uerò duplices, ut iam dixi, pinnas: qua­
                <lb/>
              rum alteræ alteris ſitu ſunt oppoſitæ, ut rota modo uerſus caſtellum uerſari
                <lb/>
              poſſit, modo retro contrario motu. </s>
              <s id="N13AE7">Axis quadrangulus eſt et longus pedes
                <lb/>
              XXXV. craſſus & latus pedes duos: cui poſt rotam ad pedes ſex ſunt quatu­
                <lb/>
              or orbes alti & craſſi pedem:
                <expan abbr="quorũ">quorum</expan>
              unuſquiſque ab alio diſtat pedibus qua­
                <lb/>
              tuor. </s>
              <s id="N13AF4">Ad hos affixa ſunt clauis ferreis tot tigna, ut eos orbes omnes conte­
                <lb/>
              gant. </s>
              <s id="N13AF9">Vt autem continenter collocari poſsint, in ſummo ſunt latiora, in imo
                <lb/>
              anguſtiora: atque iſto modo fit unum tympanum, circa quod uerſatur catena
                <lb/>
              ductaria, cuius capitibus implicati ſunt unci bulgas prehendentes. </s>
              <s id="N13B00">Tale ue­
                <lb/>
              rò tympanum iccirco conficitur, ut axis integer maneat. </s>
              <s id="N13B05">Id enim cum uſu de
                <lb/>
              teritur facile reparari poteſt. </s>
              <s id="N13B0A">Non longè præterea ab axis capite eſt alterum
                <lb/>
              tympanum altum undique circum axem pedes duos, latum unum, huic har­
                <lb/>
              pago, quoties res poſtulat, impactus machinam retinet: qui qualis ſit ſuprà
                <lb/>
              explicaui. </s>
              <s id="N13B13">Ad axem infundibuli loco eſt tabulatum aliquantum decliue, ha
                <lb/>
              bens in fronte uenæ latitudinem quindecim pedum, & totidem in tergo: in
                <lb/>
              cuius utraque parte palus eſt robuſtus, habens catenam ferream, cui grandis
                <lb/>
              eſt uncus. </s>
              <s id="N13B1C">Hanc
                <expan abbr="machinã">machinam</expan>
              quinque homines gubernant: unus qui fores demit
                <lb/>
              tens oſtia caſtelli occludit, & eoſdem ad ſuperiorem partem trahens reclu­
                <lb/>
              dit. </s>
              <s id="N13B27">Atque rector ille machinæ iuxta caſtellum in loculamento penſili conſi­
                <lb/>
              ſtit. </s>
              <s id="N13B2C">Itaque cum altera bulga iam ferè uſque ad
                <expan abbr="tabulatũ">tabulatum</expan>
              decliue fuerit extracta. </s>
              <s id="N13B33">
                <lb/>
              claudit oſtium ut rota ſiſtatur. </s>
              <s id="N13B37">Effuſa autem bulga reſerat alterum
                <expan abbr="oſtiũ">oſtium</expan>
              , ut
                <lb/>
              alteræ pinnæ ab impetu aquarum percuſſæ rotam in partem contrariam a­
                <lb/>
              gant. </s>
              <s id="N13B42">Quod ſi mox oſtium occludere non poteſt, & aquarum
                <expan abbr="fluxionẽ">fluxionem</expan>
              con
                <lb/>
              tinere, inclamat ſocium atque eum iubet harpagonem ſubleuatum alteri tym
                <lb/>
              pano impingere, atque ſic rotam ſiſtere. </s>
              <s id="N13B4D">Duo uerò uiciſsim
                <expan abbr="effundũt">effundunt</expan>
              bulgas:
                <lb/>
              quorum alter ſtat in ea tabulati parte, quæ eſt in fronte putei: alter in ea quæ
                <lb/>
              eſt in dorſo. </s>
              <s id="N13B58">Itaque ſi bulga iam ferè fuerit extracta, cuius rei ſignum dat annu
                <lb/>
              lus quidam catenæ ductariæ, qui in altera tabulati parte conſiſtit:
                <expan abbr="alterũ">alterum</expan>
              har
                <lb/>
              pagonem, hoc eſt grande ferrum uncinatum uni catenæ ductariæ annulo
                <lb/>
              implicat, & partem catenæ ſubſequentem omnem uſque eò ad tabulatum tra
                <lb/>
              hit, dum bulga ab altero effundatur. </s>
              <s id="N13B67">Et quidem iccirco ut catenæ ductariæ
                <lb/>
              pars cum altera bulga uacua demiſſa ſuo pondere
                <expan abbr="reliquã">reliquam</expan>
              eiuſdem catenæ
                <lb/>
              partem de axe non detrahat, totaque in puteum
                <expan abbr="">non</expan>
              incidat. </s>
              <s id="N13B76">Sed eiuſdem labo
                <lb/>
              ris ſocius cernens bulgam aquis plenam ferme eſſe extractam, inclamat ma­
                <lb/>
              chinæ rectorem, eumque iubet oſtium caſtelli claudere, ut ſpacium effunden
                <lb/>
              di habere poſsit. </s>
              <s id="N13B7F">Bulga effuſa rector machinæ alterum caſtelli
                <expan abbr="oſtiũ">oſtium</expan>
              primò </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>