1& præterea durum, atque quod facile duci poteſt.
Nam etſi ex uenis, quæ ipſi
cum alijs metallis communes ſunt, conflatum liqueſcat, tamen aut molle eſt
aut fragile. Tale uerò candens primò in minutas particulas ſecetur, & cum
lapidibus liqueſcentibus comminutis permiſceatur: deinde in foco fornacis
ferrariæ fiat catinus ex eodem puluere madido, ex quo fiunt catini, qui ſunt
ante fornaces in quibus uenæ auri uel argenti excoquuntur: cuius latitudo
ſit ad ſeſquipedem, altitudo ad pedem. Folles autem ſic collocentur, ut uen
tum medio catino per narem inſpirent: tum catinus totus optimis carboni
bus compleatur & circumcirca ponantur ſaxorum fragmenta, quæ ferri par
ticulas & carbones ſuperfuſos coerceant: ſed quamprimum carbones omnes
arſerint, & catinus excanduerit, folles uentum inſpirent, atque magiſter ſenſim
infundat tantam ferri & lapidis liqueſcentis miſturam, quanta ſibi infunden
da uidebitur: in quam, cùm liquefacta fuerit, mediam quatuor ferri maſſas,
quarum ſingulæ pendant libras triginta, imponat: & acri igni quinque uel ſex
horis coquat, & bacillo immiſſo ferrum liquatum ſæpius agitet, ut eius tenu
iſſimam quanque particulam maſſarum parua foramina combibant: quæ par
ticulæ ſua ui conſumunt & dilatant craſſas maſſarum particulas: quæ molles
& fermento ſimiles fiunt. Poſtea magiſter miniſtro adiutus maſſam unam for
cipe extractam incudi imponat, ut malleus à rota uiciſſim ſublatus et demiſ
ſus ipſam dilatet: quam confeſtim adhuc calidam in aquam inijciat & tem
peret: temperatam rurſus incudi imponat, eamque eodem malleo percuſſam
frangat: mox inſpiciens fragmenta conſideret, utrum aliqua ex parte ferrum
adhuc appareat, an totum quodammodo ſit denſatum & mutatum in aciem.
Deinde aliam atque aliam maſſam forcipe prehenſam & extractam in partes
ſecet, tum miſturam recalfaciat, & ad eam addat recentis partem: quæ & in
locum illius, quam combiberunt maſſæ, ſuccedit, & uires eius, quæ reliqua
fuit, reficit, & maſſarum particulas, rurſus in catinum impoſitas, facit purio
res: quarum quanque, ut primum excalfacta fuerit, forcipe prehenſam malleo
ſubijciat, & in bacilli figuram formet. Quod, cùm adhuc excandeſcit, in frigi
diſſimam aquam profluentem, quæ prope ſit, inijciat: quomodo repente den
ſatum in meram aciem uertitur: quæ ferro eſt multo durior & candidior.
cum alijs metallis communes ſunt, conflatum liqueſcat, tamen aut molle eſt
aut fragile. Tale uerò candens primò in minutas particulas ſecetur, & cum
lapidibus liqueſcentibus comminutis permiſceatur: deinde in foco fornacis
ferrariæ fiat catinus ex eodem puluere madido, ex quo fiunt catini, qui ſunt
ante fornaces in quibus uenæ auri uel argenti excoquuntur: cuius latitudo
ſit ad ſeſquipedem, altitudo ad pedem. Folles autem ſic collocentur, ut uen
tum medio catino per narem inſpirent: tum catinus totus optimis carboni
bus compleatur & circumcirca ponantur ſaxorum fragmenta, quæ ferri par
ticulas & carbones ſuperfuſos coerceant: ſed quamprimum carbones omnes
arſerint, & catinus excanduerit, folles uentum inſpirent, atque magiſter ſenſim
infundat tantam ferri & lapidis liqueſcentis miſturam, quanta ſibi infunden
da uidebitur: in quam, cùm liquefacta fuerit, mediam quatuor ferri maſſas,
quarum ſingulæ pendant libras triginta, imponat: & acri igni quinque uel ſex
horis coquat, & bacillo immiſſo ferrum liquatum ſæpius agitet, ut eius tenu
iſſimam quanque particulam maſſarum parua foramina combibant: quæ par
ticulæ ſua ui conſumunt & dilatant craſſas maſſarum particulas: quæ molles
& fermento ſimiles fiunt. Poſtea magiſter miniſtro adiutus maſſam unam for
cipe extractam incudi imponat, ut malleus à rota uiciſſim ſublatus et demiſ
ſus ipſam dilatet: quam confeſtim adhuc calidam in aquam inijciat & tem
peret: temperatam rurſus incudi imponat, eamque eodem malleo percuſſam
frangat: mox inſpiciens fragmenta conſideret, utrum aliqua ex parte ferrum
adhuc appareat, an totum quodammodo ſit denſatum & mutatum in aciem.
Deinde aliam atque aliam maſſam forcipe prehenſam & extractam in partes
ſecet, tum miſturam recalfaciat, & ad eam addat recentis partem: quæ & in
locum illius, quam combiberunt maſſæ, ſuccedit, & uires eius, quæ reliqua
fuit, reficit, & maſſarum particulas, rurſus in catinum impoſitas, facit purio
res: quarum quanque, ut primum excalfacta fuerit, forcipe prehenſam malleo
ſubijciat, & in bacilli figuram formet. Quod, cùm adhuc excandeſcit, in frigi
diſſimam aquam profluentem, quæ prope ſit, inijciat: quomodo repente den
ſatum in meram aciem uertitur: quæ ferro eſt multo durior & candidior.
Catinus A. Folles B. Forcipes C. Malleus D. Flumen E.