1cùm in ſecundis fornacibus ſeparatur ab argento, detrahuntur, atque molyb
dæna, quæ in earundem fornacum media catini parte reſidet, ac focus, qui ui
tium fecit & ſtannum combibit, ſimul cum paucis recrementis in primis for
nacibus coquantur: plumbum, ſiue potius ſtannum, quod è fornace deflu
xit in catinum, effundatur in catillos æreos, qualibus utitur ſecretor. Talis
plumbi centumpondium argenti uncias quatuor, aut ſi focus uitium fecerit,
plures in ſe continet: cuius exigua portio addatur ad æs & plumbum, cùm
ex eis conficiuntur panes. Si enim magna adijceretur, temperatura ditior,
quàm par ſit, fieret: qua de cauſa ſolertes officinæ præſides ſpinas cum alijs
ſpinis precioſis permiſcent: molybdænam, quæ in media catini parte reſe
dit, & focum, qui ſtannum combibit, cum alia molybdæna, quæ in catino reſe
dit. Attamen aliquot panes iſtiuſmodi diuites unà cum reliquis panibus ſtan
neis, quos ſecretor confecit, rurſus in ſecundas fornaces inferri poſſunt. Sed
incolæ Carpathi montis, ſi abundauerint particulis æris tuſi, aut plumbo ex
scrementis confecto, uel in fornace, in qua panes fathiſcentes torrentur, col
lecto, aut ſpuma argenti, ea uarijs modis temperant. Prima temperatura ha
bet plumbi ex ſpinis conflati centumpondia duo, ſpumæ argenti, ſpinarum
ex molybdæna confectarum: plumbi in fornace, in qua panes fathiſcentes
torrentur collecti, æris minuti ſingulorum dimidium centumpondium: ex
quibus conflatur panis: quo modo excoctores, cùm debitam operam in co
quendo conſumpſerint, panes id genus quadraginta conficiunt. Altera tem
peratura habet ſpumæ argenti centumpondia duo, plumbi depauperati, uel
ex recrementis conflati unum et quartam partem, plumbi ex ſpinis confecti
dimidium centumpondium, æris minuti tantundem. Tertia ſpumæ argen
ti centumpondia tria, plumbi depauperati, plumbi ex ſpinis confecti, æris mi
nutè contuſi ſingulorum dimidium centumpondium: utroque modo confla
tur panis. Excoctores cùm munus coquendi perfecerint, panes triginta con
fecerunt. Rationem aut, qua apud Rhetos panes fiunt, à quibus item ſtan
num ſeparatur, libro nono explicaui. At argentum hoc modo à ferro ſe
cernatur: ſcobis ferri elimatæ & ſtibij pares portiones conijciantur in cati
num fictilem: qui operculatus & oblitus imponatur in fornacem, quæ aura
inſpiratur: his liquefactis & rurſus refrigeratis catinus frangatur. Maſſula,
quæ in eius fundo reſidet exempta, in puluerem conteratur: ad quem plum
bi tantundem addatur: in altero catino fictili cocta permiſceantur: ad ulti
mum, maſſula inijciatur in catinum cinereum, & plumbum ab argento ſepa
retur. Atque tot & tam uariæ ſunt rationes, quibus metallum à metallo ſecer
nitur. Modos uerò, quibus eadem miſcentur, partim in libro de natura foſſi
lium octauo expoſui, partim aliàs exponam: nunc ad reliqua pergam.
dæna, quæ in earundem fornacum media catini parte reſidet, ac focus, qui ui
tium fecit & ſtannum combibit, ſimul cum paucis recrementis in primis for
nacibus coquantur: plumbum, ſiue potius ſtannum, quod è fornace deflu
xit in catinum, effundatur in catillos æreos, qualibus utitur ſecretor. Talis
plumbi centumpondium argenti uncias quatuor, aut ſi focus uitium fecerit,
plures in ſe continet: cuius exigua portio addatur ad æs & plumbum, cùm
ex eis conficiuntur panes. Si enim magna adijceretur, temperatura ditior,
quàm par ſit, fieret: qua de cauſa ſolertes officinæ præſides ſpinas cum alijs
ſpinis precioſis permiſcent: molybdænam, quæ in media catini parte reſe
dit, & focum, qui ſtannum combibit, cum alia molybdæna, quæ in catino reſe
dit. Attamen aliquot panes iſtiuſmodi diuites unà cum reliquis panibus ſtan
neis, quos ſecretor confecit, rurſus in ſecundas fornaces inferri poſſunt. Sed
incolæ Carpathi montis, ſi abundauerint particulis æris tuſi, aut plumbo ex
scrementis confecto, uel in fornace, in qua panes fathiſcentes torrentur, col
lecto, aut ſpuma argenti, ea uarijs modis temperant. Prima temperatura ha
bet plumbi ex ſpinis conflati centumpondia duo, ſpumæ argenti, ſpinarum
ex molybdæna confectarum: plumbi in fornace, in qua panes fathiſcentes
torrentur collecti, æris minuti ſingulorum dimidium centumpondium: ex
quibus conflatur panis: quo modo excoctores, cùm debitam operam in co
quendo conſumpſerint, panes id genus quadraginta conficiunt. Altera tem
peratura habet ſpumæ argenti centumpondia duo, plumbi depauperati, uel
ex recrementis conflati unum et quartam partem, plumbi ex ſpinis confecti
dimidium centumpondium, æris minuti tantundem. Tertia ſpumæ argen
ti centumpondia tria, plumbi depauperati, plumbi ex ſpinis confecti, æris mi
nutè contuſi ſingulorum dimidium centumpondium: utroque modo confla
tur panis. Excoctores cùm munus coquendi perfecerint, panes triginta con
fecerunt. Rationem aut, qua apud Rhetos panes fiunt, à quibus item ſtan
num ſeparatur, libro nono explicaui. At argentum hoc modo à ferro ſe
cernatur: ſcobis ferri elimatæ & ſtibij pares portiones conijciantur in cati
num fictilem: qui operculatus & oblitus imponatur in fornacem, quæ aura
inſpiratur: his liquefactis & rurſus refrigeratis catinus frangatur. Maſſula,
quæ in eius fundo reſidet exempta, in puluerem conteratur: ad quem plum
bi tantundem addatur: in altero catino fictili cocta permiſceantur: ad ulti
mum, maſſula inijciatur in catinum cinereum, & plumbum ab argento ſepa
retur. Atque tot & tam uariæ ſunt rationes, quibus metallum à metallo ſecer
nitur. Modos uerò, quibus eadem miſcentur, partim in libro de natura foſſi
lium octauo expoſui, partim aliàs exponam: nunc ad reliqua pergam.
De re Metallica Libri XI. FINIS.
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib