Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 31]
[Figure 32]
[33] lapidis longitudo C E D A F B
[34] a k @ c d g f e b
[35] d b e c a f g
[36] a d b c
[37] a c b d e
[38] f a d b r c g
[39] f a d ſ b c g
[40] A L H F C E G D K M B
[Figure 41]
[42] Ecliptica ſept@t. linea refleya. Erratira @@ ſectio. Ecliptica merid. A B
[43] f m @ o e q h k l a n u c d g
[44] a k g b @ @ @ l e m f q p o n b
[45] a c d b
[46] C B A F D E G
[47] Axis primus. Axis terts. Axis ſecundg Turris horologij uicem prim@ axis gereus. cla@@s verſa @lis. Rota horologij principalis. Fums. Capſula molę. Mola XXXV Q P O VII N LXX III M L R H LXXXX VI K G XV F D C E A B
[Figure 48]
[49] f g d b a c e h m k
[50] l f e i g h
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
< >
page |< < (l) of 997 > >|
106lVon mancherlei wunderbaren9[Figure 9]k a b m f g h l c d ſie ſeind/ ye langſamer ſie lauffend. Nun
wöllen wir aber ſetzen/ der runß des fluß
ſeye die linien C D.
bey der wag D E. dz
obertheyl des waſſers A B.
ſo gleich weit
iſt (wieich geſagt hab) der ebne E D.
zům
theil/ vnnd zům theil C D.
dann diſes iſt
ietz angezeigt/ das die grübẽ in dem runß
G H ein hindernuß ſeye M.
vnnd die linien bey der wag F G H. Ich ſag
daß das waſſer das inn der grůben iſt ob G H/ vonn ihm ſelbs außlauffen
wirt/ dann es iſt darein gefallen.
was aber vnder diſer linien/ das wirt al-
lein durch den trib des vorgen den waſſers außgefürt.
was aber vnder dem
K M L/ ſo gleich weit von dem runß iſt/ wirt langſamer lauffen.
deßhal-
ben iſt die vrſach offenbar/ warumb die nideren waſſer gemacher lauffenn
dann die mittelmäßigen.
dann was do iſt vnder den anſtöſſen vnnd vnge-
leichheit/ das lauffet lãgſam.
Deßhalbẽ laufft ein theyl des waſſers ſo do iſt
zwiſchen K L/ vnnd A B/ am ſchnelleſtẽ/ ſo do iſt bey K L.
vñ am lang
ſameſten/ ſo do iſt bey A B/ weil es gleich weit iſt von D E.
Darũb weil es
alles miteinanderẽ laufft/ ſo do iſt von K L/ biß zů A B.
iſt ein kleiner vn
derſcheid vn{der} dem oberſten vñ ni{der}ſten.
aber am aller gemächeſtẽ/ ſo do vn
der K L iſt.
vñ am ſchnelleſtẽ/ ſo ob dem K L iſt. vñ in zimlicher geſtalt/
bei A B.
Darũb/ domit man den gantzen lauff des waſſers beſchlieſſe/ ſoll
11Alles wider-
äferet.
man wüſſen daß dz waſſer/ wañ es ghon thal lauffet/ bewegt werde/ vñ ſo
vyl ſchneller/ ſo vyl größer der lauffhinab ghet.
wann es aber auff einẽ ebe
nen boden kommet/ bewegt es ſich nit/ dann auß dem trib des vorgenden/
wann der hinder theil den vorgenden treibt.
darumb wann es verhinderet
wirt/ wachſet es.
wann es auch die landwere niderer findet/ laufft es darü-
ber/ wo nit/ bleibt es doſelbſt/ biß es an der höhe ſeinẽ vrſprũg gleich wirt.
wañ es auch von den landweerin eingeſchloſſen wirt/ ſpringt es auff/ vnd
höret aufflauffen.
Vnd diſes iſt/ wölches Plinius geſagt hatt/ das waſſer
lauffe obſich/ biß dz es ſich dem anfang ſeines vrſprungs vergleichet/ ſo ferr
es in den landwerenen eingeſchloſſen werde.
Darumb iſt ein vnderſcheid
zwiſchen dem ſo in den teüchlen/ vnnd dem ſo in den känelen geleitet wirt.

daß das ſo in den teüchlen geleitet iſt/ alſo weit hinauff gath/ als es vor hin
abgeloffen iſt/ wölches aber in den känlen laufft/ thůt ſollichs nit/ es ſeyen
10[Figure 10]a b c11[Figure 11]d h k l c g f dann die ſeiten gar hoch/ ich will aber den vnderſcheid
mit einer figur anzeigen.
die rören ſeyẽ A B C. wölches
niderer theil B/ das waſſer laufft hinauff biß zů dem
C.
dann der teüchel iſt beſchloſſen. Inn dem känel aber
D E G F wirt es nümmer hinauff lauffen biß zů dem
K/ es ſeyend dañ die ſeyten allenthalbẽ der geradẽ li-
nien gleich hoch D H K.
Darũb überkom̃et vñ verleürt dz waſſer nach ſei-
ner größe widerũb den trib/ nach größe des abfals.
wañ es nun lauffet einẽ
lengeren weg/ vñ durch ein gerade liniẽ/ wirt es ſo vyl ſchneller lauffen/ wie
vylmehr es vom anfang ſeines vrſprũgs iſt/ dañ dz waſſer dz da lauft/ ſeye
12[Figure 12]a h k l g b c d f e A B C D E/ vñ ſeye F E die gerade liniẽ/ o{der} A G/ ſo
allẽthalbẽ gleich weit daruõ iſt/ als vor geſagt.
darũb
ſag ich/ weil C K zwifach/ B H vñ D L trifach/ G E
vierfach iſt/ dz {der} lauff ſchneller/ ſo vyl weiter dz waſſer võ ſeim vrſprung iſt.

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index