Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

Table of figures

< >
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1A3BA" type="main">
              <s id="N1A6A3">
                <pb pagenum="327" xlink:href="001/01/337.jpg"/>
              pyritæ crudi parte una & recrementis conflentur panes: qui cremati in
                <expan abbr="eadẽ">eadem</expan>
                <lb/>
              fornace recoquantur: quo modo etiam plumbum, quod catinus in ſe conti­
                <lb/>
              net, argentum combibit: quod ſtannum in ſecundas fornaces inferatur. </s>
              <s id="N1A6B9">Ve
                <lb/>
              rùm crudi ſilices & lapides, qui facile igni liqueſcunt, tertij generis, ac cæte­
                <lb/>
              ri, in quibus pauca
                <expan abbr="argẽti">argenti</expan>
              portio ineſt,
                <expan abbr="crudõ">crudom</expan>
              pyritæ uel cadmiæ inſpergi de
                <lb/>
              bent: toſti uerò, crematis pyritæ uel cadmiæ panibus: quod ſeparatim utili­
                <lb/>
              ter excoqui non poſſint: ſimili modo terræ, quæ paucum argentum in ſe
                <expan abbr="">con
                  <lb/>
                tinent</expan>
              , ijſdem inſpergendæ ſunt. </s>
              <s id="N1A6D2">Quod ſi pyrites & cadmia excoctorem de
                <lb/>
              fecerint, tales lapides & terras excoquat cum ſpuma
                <expan abbr="argẽti">argenti</expan>
              , molybdæna, re­
                <lb/>
              crementis, lapidibus qui facile igni liqueſcunt. </s>
              <s id="N1A6DD">Sed
                <expan abbr="ramẽtum">ramentum</expan>
              , ſi lotura ex ar­
                <lb/>
              gento rudi fuerit ortum, excoquatur, uel cum ſpuma argenti & molybdæ­
                <lb/>
              na permiſsunt, & prius
                <expan abbr="uſtũ">uſtum</expan>
              donec
                <expan abbr="liquatũ">liquatum</expan>
              fuerit: uel aqua
                <expan abbr="madefactũ">madefactum</expan>
              cum
                <lb/>
              panibus ex pyrite & cadmia conflatis: neutro modo delabitur ex fornace,
                <lb/>
              aut ex eadem euolat ui flatus follium & ignis agitatum. </s>
              <s id="N1A6F8">Sin ortum fuerit ex
                <lb/>
              lapide plumbario, toſtum cum eo excoquatur: ſi ex pyrite, cum pyrite. </s>
              <s id="N1A6FD">At
                <lb/>
              æs purum ſiue proprius ei color inſederit, ſiue chryſocolla uel cæruleo fue­
                <lb/>
              rit tinctum, & rude plumbei coloris, aut fuſci, aut nigri, excoquantur in for­
                <lb/>
              nace, cuius os uel ad
                <expan abbr="exiguũ">exiguum</expan>
              tempus clauditur, uel ſemper patet: & tunc qui­
                <lb/>
              dem in prima: in eo ſi magna argenti portio fuerit, maiorem ipſius partem
                <lb/>
              plumbum in catinum
                <expan abbr="iniectũ">iniectum</expan>
              &
                <expan abbr="liquatũ">liquatum</expan>
              ſorbet, reliqua ſimul cum ære uen­
                <lb/>
              ditur dominis officinæ, in qua argentum ab ære ſecernitur: ſin exigua,
                <expan abbr="nullũ">nullum</expan>
                <lb/>
              plumbum in catinum conijcitur, quod argentum combibat, ſed id unà cum
                <lb/>
              ære domini iam
                <expan abbr="cõmemorati">commemorati</expan>
              mercantur: ſi nulla, æs ſtatim perficitur. </s>
              <s id="N1A724">Quod
                <lb/>
              ſi tale æs in ſe
                <expan abbr="cõtinet">continet</expan>
              aliquam rem foſſilem non facile liqueſcentem, ſiue py­
                <lb/>
              rites fuerit, ſiue cadmia metallica foſſilis, ſiue lapis, ex quo conflatur ferrum,
                <lb/>
              ad eam adijciatur pyrites crudus facile liqueſcens, & recrementa, atque ex eis
                <lb/>
              excoctis conflentur panes, ex quibus toties crematis, quoties res poſtulat,
                <lb/>
              & recoctis æs conficiatur. </s>
              <s id="N1A735">Attamen ſi aliqua argenti portio in panibus fue­
                <lb/>
              rit, in quam plumbi impenſa
                <expan abbr="faciẽda">facienda</expan>
              ſit, prius etiam id in catinum iniectum
                <lb/>
              & liquefactum ipſam combibat. </s>
              <s id="N1A740">Æs uerò rude minus ſyncerum, quale, cùm
                <lb/>
              plerunque ſit cinereum uel purpureum, nigricat & interdum partim
                <expan abbr="cæruleũ">cæruleum</expan>
                <lb/>
              eſt, hoc modo apud Rhetos excoquitur in prima fornace, cuius os ſemper
                <lb/>
              patet. </s>
              <s id="N1A74D">Primus excoctor (tres enim ſunt) ad tantum æs rude, quantum recipi
                <lb/>
              unt uaſa decem & octo, quorum quodque capax eſt modiorum
                <expan abbr="Romanorũ">Romanorum</expan>
                <lb/>
              ferè ſeptem, adijcit tantam plumbi recrementorum partem, quantam
                <expan abbr="capiũt">capiunt</expan>
                <lb/>
              ciſia tria: tantam lapidis fiſſilis, quantam comprehendit ciſium unum:
                <expan abbr="tantã">tantam</expan>
                <lb/>
              lapidis facile igni liqueſcentis, quanta pendit quintam centumpondij par­
                <lb/>
              tem: aliquam præterea particulam
                <expan abbr="ramẽti">ramenti</expan>
              lotura ex diphryge & cadmia col
                <lb/>
              lecti: quæ omnia duodecim
                <expan abbr="horarũ">horarum</expan>
              ſpacio excoquit,
                <expan abbr="cõficitque">conficitque</expan>
              primarios pa
                <lb/>
              nes pendentes ſex centumpondia: & miſturam, cuius dimidia pars ex ære et
                <lb/>
              argento conſtat, pendentem dimidium centumpondium: atque ea
                <expan abbr="infimũ">infimum</expan>
              ca­
                <lb/>
              tini
                <expan abbr="locũ">locum</expan>
              occupat. </s>
              <s id="N1A782">In ſingulis autem panum centumpondijs ineſt argenti ſe­
                <lb/>
              libra, & interdum præterea ſemuncia: in dimidio miſturæ centumpondio
                <lb/>
              argenti bes uel dodrans, qua ratione ſingulis hebdomadis, ſi operarum di­
                <lb/>
              es ſex fuerint, efficit panum centumpondia ſex & triginta: miſturæ tria: in </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>