1mi maneant: qui æque ac axiculi ferrei uoluuntur in armillis æreis uel ferre
is. Hic axiculus diſtat à ſuperiore tigillo tranſuerſo circiter cubitum: & pro
pe tignum ſtatutum habet tympanum dentatum, latum pedes duos & di
midium: cui in fronte ſunt dentes ſeptem & uiginti: at altera axiculi pars a
xem uerſus bracteis ferreis eſt tecta, ne à catena, quæ circa eam uoluitur, exe
datur. Eius catenæ annulus extremus incluſus eſt in fibula ferrea, & in axi
culum infixa: ipſa catena ex loculamento exiens in orbiculo, qui eſt inter roſtri
tigna, uerſatur. Etenim à loculamento ſurſum uerſus ad pedis & palmi altitu
dinem eſt gruis roſtrum: quod conſtat ex duobus tignis incluſis in axe, lon
gis pedes quindecim, latis palmos tres, craſſis duos: quæ à tergo axis emi
nent cubitum: ibique fibulantur, ligneo præterea clauo, qui per ipſa & axem
penetrat, connectuntur: is clauus altera parte capitulum habet latum, altera
foramen, in quod infigitur paxillus ferreus, ut tigna cum axe arcte conſtrin
gat. Ea uerò roſtri tigna, fulciuntur & ſuſtinentur alteris duobus tignis lon
gis pedes ſex & palmos duos, latis & craſſis item palmos duos: quæ inferi
us incluſa ſunt in formis axis, ſuperius ad tigna roſtri, qua abſunt ab axe cir
citer pedes quatuor, clauis ferreis affixa. Poſt ſuperiora horum tignorum ca
pita uerſus axem eſt fibula ferrea, inferius in tigna roſtri infixa, ut ea coerce
at & conſtringat. Vtriuſque tigni caput prius incluſum eſt in lamina ferrea
quadrangula, inter quas eſt tertia lamina ferrea quadrangula interiecta: qua
ratione fit, ut tigna roſtri neque dilabi poſſint, nec alterum in alterum incide
re: quæ tigna ſuperiore parte bracteis ferreis ſunt tecta, ad pedum ſex lon
gitudinem, ut lingua in eis promoueri poſſit: quæ lignum eſt ex oſtrya uel
alia quadam arbore dura factum, longum cubitum, latum pedem, craſſum
palmos tres: ex quo utrinque ad altitudinem & latitudinem palmi, pars inferi
us exciſa eſt, ut reliqua inter duo roſtri tigna ire & redire poſſit. Priore autem
parte media exciſum eſt ad palmorum duorum & totidem digitorum lon
gitudinem, ut orbiculus æneus, qui eſt circa axiculum ferreum, in eo uolui
poſſit. Habet præterea lingua prope angulos quatuor foramina: in quibus
totidem orbiculi circumacti promouentur in roſtri tignis: ſed quia lingua,
cùm trahitur & retrahitur, ſonitum edit quodammodo ſimilem latratui canum,
apud nos ex eo nomen inuenit. Vecti quidem promouetur, catina retrahi
tur. Vncus eſt ferreus, cuius annulus uertitur in fibula ferrea, in dextrum lin
guæ latus infixa: qui uncus includitur in unum aliquem ferreum clauum, qui
dextro roſtri tigno infixus eſt. At à fronte axis orbiculus eſt æneus, cuius a
xiculus ferreus incluſus eſt in roſtri tignis: in quo orbiculo catena, exiens ex
loculamento, uoluitur: atque per dorſum linguæ excauatum penetrans ad or
biculum eius æneum, in ipſo circumacto uerſatur, deque eo deſcendentis un
cus implicatur annulo, in quo incluſi ſunt annuli ſupremi trium catenarum
longarum pedes ſex, quæ penetrant per tres annulos ferreos, quos in fora
minibus clauorum infixorum in medio operculi annulo eſſe dixi. Itaque cùm
magiſter operculum grue uoluerit leuare, tunc miniſter in uecte ferreo inclu
dit axiculum ferreum inferiorem, qui extat è tigno ſtatuto palmum & digi
tos duos: eſtque ea parte axiculus etiam quadrangulus, latus ſeſquidigitum,
craſſus digitum. Pari modo uectis foramen, in quo includitur, quadrangu
is. Hic axiculus diſtat à ſuperiore tigillo tranſuerſo circiter cubitum: & pro
pe tignum ſtatutum habet tympanum dentatum, latum pedes duos & di
midium: cui in fronte ſunt dentes ſeptem & uiginti: at altera axiculi pars a
xem uerſus bracteis ferreis eſt tecta, ne à catena, quæ circa eam uoluitur, exe
datur. Eius catenæ annulus extremus incluſus eſt in fibula ferrea, & in axi
culum infixa: ipſa catena ex loculamento exiens in orbiculo, qui eſt inter roſtri
tigna, uerſatur. Etenim à loculamento ſurſum uerſus ad pedis & palmi altitu
dinem eſt gruis roſtrum: quod conſtat ex duobus tignis incluſis in axe, lon
gis pedes quindecim, latis palmos tres, craſſis duos: quæ à tergo axis emi
nent cubitum: ibique fibulantur, ligneo præterea clauo, qui per ipſa & axem
penetrat, connectuntur: is clauus altera parte capitulum habet latum, altera
foramen, in quod infigitur paxillus ferreus, ut tigna cum axe arcte conſtrin
gat. Ea uerò roſtri tigna, fulciuntur & ſuſtinentur alteris duobus tignis lon
gis pedes ſex & palmos duos, latis & craſſis item palmos duos: quæ inferi
us incluſa ſunt in formis axis, ſuperius ad tigna roſtri, qua abſunt ab axe cir
citer pedes quatuor, clauis ferreis affixa. Poſt ſuperiora horum tignorum ca
pita uerſus axem eſt fibula ferrea, inferius in tigna roſtri infixa, ut ea coerce
at & conſtringat. Vtriuſque tigni caput prius incluſum eſt in lamina ferrea
quadrangula, inter quas eſt tertia lamina ferrea quadrangula interiecta: qua
ratione fit, ut tigna roſtri neque dilabi poſſint, nec alterum in alterum incide
re: quæ tigna ſuperiore parte bracteis ferreis ſunt tecta, ad pedum ſex lon
gitudinem, ut lingua in eis promoueri poſſit: quæ lignum eſt ex oſtrya uel
alia quadam arbore dura factum, longum cubitum, latum pedem, craſſum
palmos tres: ex quo utrinque ad altitudinem & latitudinem palmi, pars inferi
us exciſa eſt, ut reliqua inter duo roſtri tigna ire & redire poſſit. Priore autem
parte media exciſum eſt ad palmorum duorum & totidem digitorum lon
gitudinem, ut orbiculus æneus, qui eſt circa axiculum ferreum, in eo uolui
poſſit. Habet præterea lingua prope angulos quatuor foramina: in quibus
totidem orbiculi circumacti promouentur in roſtri tignis: ſed quia lingua,
cùm trahitur & retrahitur, ſonitum edit quodammodo ſimilem latratui canum,
apud nos ex eo nomen inuenit. Vecti quidem promouetur, catina retrahi
tur. Vncus eſt ferreus, cuius annulus uertitur in fibula ferrea, in dextrum lin
guæ latus infixa: qui uncus includitur in unum aliquem ferreum clauum, qui
dextro roſtri tigno infixus eſt. At à fronte axis orbiculus eſt æneus, cuius a
xiculus ferreus incluſus eſt in roſtri tignis: in quo orbiculo catena, exiens ex
loculamento, uoluitur: atque per dorſum linguæ excauatum penetrans ad or
biculum eius æneum, in ipſo circumacto uerſatur, deque eo deſcendentis un
cus implicatur annulo, in quo incluſi ſunt annuli ſupremi trium catenarum
longarum pedes ſex, quæ penetrant per tres annulos ferreos, quos in fora
minibus clauorum infixorum in medio operculi annulo eſſe dixi. Itaque cùm
magiſter operculum grue uoluerit leuare, tunc miniſter in uecte ferreo inclu
dit axiculum ferreum inferiorem, qui extat è tigno ſtatuto palmum & digi
tos duos: eſtque ea parte axiculus etiam quadrangulus, latus ſeſquidigitum,
craſſus digitum. Pari modo uectis foramen, in quo includitur, quadrangu
zoom in
zoom out
zoom area
full page
page width
set mark
remove mark
get reference
digilib