Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 41]
[42] Ecliptica ſept@t. linea refleya. Erratira @@ ſectio. Ecliptica merid. A B
[43] f m @ o e q h k l a n u c d g
[44] a k g b @ @ @ l e m f q p o n b
[45] a c d b
[46] C B A F D E G
[47] Axis primus. Axis terts. Axis ſecundg Turris horologij uicem prim@ axis gereus. cla@@s verſa @lis. Rota horologij principalis. Fums. Capſula molę. Mola XXXV Q P O VII N LXX III M L R H LXXXX VI K G XV F D C E A B
[Figure 48]
[49] f g d b a c e h m k
[50] l f e i g h
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
[61] F
[62] E A B C D
[63] A B C D
[64] Cucurbi@ ta vel clau@.
[65] Tubusſeu Pileus.
[66] Matula.
[67] Vas cęcu.
[68] Lebes ſeu A@enum.
[69] Pellicamum ſea Anſatum vas.
[70] A B
< >
page |< < (ccccxxij) of 997 > >|
478ccccxxijVon mancherley wunderbaren ciert/ wirt die ſelbige zal darauß. Wañ du nun der zincken reder zal beſtim
met
/ gilt geleich in was ordnung ſie geſtellet werden/ ſo vyl die zal der reuo-
lution
belanget/ doch wol ſo vyl das überig antrifft/ wölches wir harnach
wöllen
anzeigen.
Darumb dienen diſe regel/ ſo auch harnach ſollend ange-
zeigt
werden/ in geleicher geſtalt wann man ein lauff vnd bewegung mehrẽ
ſoll
/ wann man mehr zincken machet an die vmbtreibende reder/ vnd wege
lin
an die achſen/ ſo getriben werden.
Alſo wann hie die wegelin treiben/
die
redlin getriben werdẽ/ treibẽ daſelbſtẽ die reder/ werden die wegelin
getribẽ
.
Wañ nun die zal der reuolution alſo groß/ daß man an einẽ rad nit
komlich
ſo vyl zincken ſetzen möcht/ auch nit möcht in die theil ſo es zelleten
abgeſünderet
werden/ als C C xxix/ wölches der tagen zal/ in wölchẽ der
Mars
durch den drittẽ theil deß him̃els gleich lauffet.
daß wir alſo durch
diſe
zal/ wañ ſie trifach worden/ den mitlen lauff Martis beſtimmen möch
tend
/ on yhenen ein entpfindtlichen jrthumb.
dieweil er in kein andere min
dere
zal möcht getheilt werden/ auch nit ſo vyl zincken in ein rad geſetzt wer
den
/ ſo nemmend wir zwölffmal xix/ wölches bringt C C xxviij/ wölliches
vnſerẽ
fürnem̃en faſt nach iſt/ vnnd verordnend auch nach der regel die re
der
.
wann auch das rad F allein diſem lauff dienſtlich/ wöllend wir jn ein
tag
laſſen růwen.
wann es vylen bewegungen gemein/ wöllend wir ein an-
der
rad deß tag darzů ſetzen/ wölches das rad der mehrung oder minderung
ſoll
genennet werden.
Diſes ſoll zwiſchen dem F vnnd L geordnet werden/
auff
ſeiner eigenen achs.
Wann aber der tagen zal bewegung/ ein tag oder zwen kleiner/ dann die
zal
ſo den theil hat/ namlich C L xxxvij iſt kleiner dann C L xxxix/ wölli-
ches
theil xxj iſt/ iſt die neündte komlich {der} lincken proportz/ durch den na
gel
deß zůgeordneten rads/ als D/ ſo machend wir daß das rad H zwen tag
voranhin
fahre.
Oder bringend diſes durch den vngeleichen lauff zůwegen/
von
wöllichem wir harnach reden wöllend.
Wann aber der tagen zaal nitt
gantz
/ als namlich für den Mon/ wöllicher in xxvij tagen vnnd acht ſtun-
den
in ſeinem circkel vmblauffet/ ſo bedenck ich daß acht ſtund der drittheil
in
xxiiij/ oder in einem tag iſt.
darum̃ für ich die xxvij mitt dem drittheil/
durch
drey/ ſo werdend lxxxij.
Darumb lauffe das F inn einem tag ring harum̃/ ſo will ich das rad E
mitt
xlij zinckenn/ ſo inn das wegelin gerichtet/ das xiiij zincken hatt/ rich-
ten
.
Deßhalben wirt die achs L ſich bewegen/ vnd jren circkel dreymal voll
1717[Handwritten note 17]1919[Handwritten note 19] bringen/ vnnd wirt alſo die zal der reuolution L eigentlich Lxxxij ſein.
Deßhalben will ich ein wegelin in dem K mitt fünff zincken machen/ der dz
rad
M mitt xlj zincken bewegt/ vnnd in der achs O ein wegelin N mit vier
zincken
/ vnnd ein rad an der achs Q mit viertzig zincken/ wölche den lauff
deß
Mons vollbringend.
1818[Handwritten note 18]
Dann die hie bewegen/ ſeind das rad E vnnd das wegelin K vnnd N.
Man ſetzet aber das E habe xlij zincken/ K 1717[Handwritten note 17]1919[Handwritten note 19]V/ vnnd N iiij/ wölche durch einander multipliciert oder gezogen/ machend D C C C X L/ die aber be-
wegt
werden/ ſeind das wegelin L/ vnnd die reder M vnnd P/ es hatt aber
das
L/ xiiij zincken/ das M/ xlj.
das P xl. wann man diſe durch einandern
zeücht
/ bringẽ ſie xxij M D C C C C L X.
wañ aber diſe zal diuidiert o{der} zer-
theilet
wirt durch D C C C X L/ bringend ſie xxvij vnnd ein drittheil.
darumb weil das rad P einen vmblauff vollbringt/ wirt das F ſieben vnnd

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index