Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[Figure 41]
[42] Ecliptica ſept@t. linea refleya. Erratira @@ ſectio. Ecliptica merid. A B
[43] f m @ o e q h k l a n u c d g
[44] a k g b @ @ @ l e m f q p o n b
[45] a c d b
[46] C B A F D E G
[47] Axis primus. Axis terts. Axis ſecundg Turris horologij uicem prim@ axis gereus. cla@@s verſa @lis. Rota horologij principalis. Fums. Capſula molę. Mola XXXV Q P O VII N LXX III M L R H LXXXX VI K G XV F D C E A B
[Figure 48]
[49] f g d b a c e h m k
[50] l f e i g h
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
[61] F
[62] E A B C D
[63] A B C D
[64] Cucurbi@ ta vel clau@.
[65] Tubusſeu Pileus.
[66] Matula.
[67] Vas cęcu.
[68] Lebes ſeu A@enum.
[69] Pellicamum ſea Anſatum vas.
[70] A B
< >
page |< < (ccccxxx) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div608" type="section" level="1" n="56">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13906" xml:space="preserve">
              <pb o="ccccxxx" file="0486" n="486" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            nach will anzeigen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13907" xml:space="preserve">doch ſolliches anzůzeigen/ ſetzet er ding wölliche er erfa-
              <lb/>
            ren habe.</s>
            <s xml:id="echoid-s13908" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13909" xml:space="preserve">Zů letſt daß der Magnet/ wann er rund gemachet wirt/ zwen punctẽ ha
              <lb/>
            be/ die geſtrackt gegen einander überſthond. </s>
            <s xml:id="echoid-s13910" xml:space="preserve">vnder wöllichen der ein allwe-
              <lb/>
            gen gegen mitnacht/ {der} ander gegen mittag ſehe/ wañ man jn frey in ein wag
              <lb/>
            hencket/ deßgeleichen wann man diſen in ein hültzene büchßen legt/ vnd ſo
              <lb/>
            lang in dem waſſer vmbweltzet biß diſe puncten/ die er Polos nennet/ recht
              <lb/>
            gegen ſeinen theilen deß himmels ſthond. </s>
            <s xml:id="echoid-s13911" xml:space="preserve">Es iſt aber diſes von vns an an-
              <lb/>
            deren orthen bewiſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13912" xml:space="preserve">Zů dem anderen ſetzet er/ daß die erfarung lernet/ nã
              <lb/>
            lich daß der Mitnächtig Polus/ deß anderen Mittagiſchen an ſich zeücht/
              <lb/>
            vnnd der Mittagiſch den Mitnachtigenn/ wann der ſteinen zwen vnnd
              <lb/>
            rund ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s13913" xml:space="preserve">wölliches dann auß dem/ ſo zů erſt geſetzet/ volget. </s>
            <s xml:id="echoid-s13914" xml:space="preserve">dann wann
              <lb/>
            der Mitnachtiſch gegen Mitnacht ſicht/ wirt der Mittagig dargegen über
              <lb/>
            ſthen/ dann ſie ſeind gegen einander gſtellet/ als du in der figur ſehen wirſt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13915" xml:space="preserve">wann aber der Mittnechtig Polus zů dem Mitnachtigen geſtellet/ oder {der}
              <lb/>
            Mittagig gegen dem Mittagigen/ ſo treibt der ſtercker den ſchwechern hin
              <lb/>
            weg/ vnnd můß ſich wider vmbwenden/ wann das rad yenen vmblauffen
              <lb/>
            mag/ als wir in dem exempel mit dem waſſer angezeigt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13916" xml:space="preserve">Das dritt ſo er ſetzt
              <lb/>
            iſt/ daß der agent vnnd thäter mehr thůt/ dañ widerſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13917" xml:space="preserve">ſolliches ſagt er/
              <lb/>
            habe er erfaren.</s>
            <s xml:id="echoid-s13918" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13919" xml:space="preserve">Wann diſes beſtimmet/ nim̃et er ein rundes lauter ſilber/ wie eines run-
              <lb/>
            denſpiegels keſtlin/ vnnd theilet diſes zů ring vmb auß/ thůt auch zů einer
              <lb/>
            yeden außtheilung ein eyſene nadel/ vnd ſetzet eine einer zißererbſen weytt
              <lb/>
            von einanderen/ demnach hefftet er in die mitten einen Herculiſchen ſtein
              <lb/>
            oder Magnetẽ/ ſo eigentlichẽ eines eyes geſtalt hatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13920" xml:space="preserve">alſo daß die Poli zů o-
              <lb/>
            bereſt deß eyes weren/ vnd ſetzet das rad auff die achs/ vnd in deſſen centrũ
              <lb/>
            vnd mittelpuncten ein ſilberen ſtil/ als wann es deß rads diameter were. </s>
            <s xml:id="echoid-s13921" xml:space="preserve">es
              <lb/>
            iſt die achs vnd der ſtil vnbeweglich/ aber das rad bewegt ſich. </s>
            <s xml:id="echoid-s13922" xml:space="preserve">daß aber ſol
              <lb/>
            ches allwegen ſolle vmblauffen/ probiert er alſo.</s>
            <s xml:id="echoid-s13923" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="58">
            <description xml:id="echoid-description64" xml:space="preserve">Meridies</description>
            <description xml:id="echoid-description65" xml:space="preserve">Oriens.</description>
            <description xml:id="echoid-description66" xml:space="preserve">Styl@ lap. Her. Arge@
              <lb/>
            cule us.</description>
            <description xml:id="echoid-description67" xml:space="preserve">Occidens</description>
            <description xml:id="echoid-description68" xml:space="preserve">Septentrio</description>
            <variables xml:id="echoid-variables46" xml:space="preserve">A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ</variables>
          </figure>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13924" xml:space="preserve">Dieweil die auſſereſte theil deß ſteins die nechere
              <lb/>
            örther an ſich ziehend/ auch nach der gelegenheit/
              <lb/>
            vnnd das ein eyſen gegen Mitnacht/ vnd das an-
              <lb/>
            der gegen Mittag richtet/ beſchicht/ daß das O in
              <lb/>
            das P hinab fahret/ vnnd das P in Q/ deßgelei-
              <lb/>
            chen das A in B/ vnnd das B in C. </s>
            <s xml:id="echoid-s13925" xml:space="preserve">dann alſo fah-
              <lb/>
            ret das theil in Orient gegen Mitnacht/ vnnd das
              <lb/>
            in Occident gegen Mittag. </s>
            <s xml:id="echoid-s13926" xml:space="preserve">deßhalben werden ſie
              <lb/>
            einanderen beholffen/ vnd alſo ein lauff ſein nach
              <lb/>
            der etſtẽ ſchlußred. </s>
            <s xml:id="echoid-s13927" xml:space="preserve">Weil auch nach {der} drittẽ ſchluß-
              <lb/>
            red ein yedes theil mehr an ſich zeücht/ dañ darwider ſtrebt/ widerſthend di
              <lb/>
            ſe theil F vnd T/ G vnd V min{der} dann die theil N ℞ vnd A gezogen werdẽ.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13928" xml:space="preserve">vnd vorab weil die vorderẽ in dẽ gewicht vnd ſchnůrſchlecht ſthond/ vñ deß
              <lb/>
            halbẽ nach jrer natur vnbeweglich. </s>
            <s xml:id="echoid-s13929" xml:space="preserve">die theil aber ſo gegen Orient vñ Occi-
              <lb/>
            dent/ ſeind vngleich vñ beweglich. </s>
            <s xml:id="echoid-s13930" xml:space="preserve">Wañ aber yemãd ſagt dz {der} Occidẽtaliſch
              <lb/>
            theil/ wañ er auffſteigt/ wi{der}ſthet/ ſo {der} Orientaliſch hinab fart. </s>
            <s xml:id="echoid-s13931" xml:space="preserve">ſpricht er als
              <lb/>
            vyl den lauff jrer ſchwere belanget/ ſeyend ſie im gewicht/ wie auch dz ober
              <lb/>
            vñ vn{der}theil. </s>
            <s xml:id="echoid-s13932" xml:space="preserve">deßhalbẽ/ ſo vtl die ſchwere belãgt/ hindert ſie nicht/ dañ ſo vyl
              <lb/>
            das rad ſchwer iſt/ wölliches doch gar klein iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13933" xml:space="preserve">dieweil dann deß ſteins bewe
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>