Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of figures

< >
[51] a b c d
[52] Rotacochlearis.
[53] D C A E B
[54] D F C A B
[55] D D F F C E A A B B
[Figure 56]
[57] E C B A f D
[58] Meridies Oriens. Styl@ lap. Her. Arge@ cule us. Occidens Septentrio A B C D E F G H K L M N O P Q R S T V X Y Z ?? ℞ {στ} θ
[59] D C B A
[60] L H G H K
[61] F
[62] E A B C D
[63] A B C D
[64] Cucurbi@ ta vel clau@.
[65] Tubusſeu Pileus.
[66] Matula.
[67] Vas cęcu.
[68] Lebes ſeu A@enum.
[69] Pellicamum ſea Anſatum vas.
[70] A B
[71] C K L G H A D B E F
[72] C D A B E
[73] B A E C D
[74] a d c e b
[75] c d f g a e b
[76] A B C
[77] E F G A B C D H K
[78] f e c d a b
[Figure 79]
[80] o a e b g f n d m l k h
< >
page |< < (xix) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div48" type="section" level="1" n="10">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s926" xml:space="preserve">
              <pb o="xix" file="0075" n="75" rhead="ſachen/ Das erſt bůch."/>
            harfür ſpringet wañ du ein wenig tieffer grabeſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s927" xml:space="preserve">vnnd ye weitter du fürfa-
              <lb/>
            reſt/ ye mehr das loch voll waſſer wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s928" xml:space="preserve">An ettlichen orthen ſeind flüß/ wie
              <lb/>
            aderen/ wölche das waſſer durch die erden füeren. </s>
            <s xml:id="echoid-s929" xml:space="preserve">Darumb manglet nim-
              <lb/>
            mer mehr waſſer/ es iſt auch von nöten das die mehr zůring harum̃ mitt
              <lb/>
            ſampt der erden eingewonet werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s930" xml:space="preserve">dann weil die erden nitt an allen orthẽ
              <lb/>
            gleich iſt/ mag das waſſer nitt an hohen orthen ſein/ weil es gegen thal lauf-
              <lb/>
            fet. </s>
            <s xml:id="echoid-s931" xml:space="preserve">es mag auch das in den nideren orthen nitt manglen/ weil es ſich do ver
              <lb/>
            ſam̃let. </s>
            <s xml:id="echoid-s932" xml:space="preserve">Deßhalben iſt die erdẽ/ das meer/ die ſee/ die pfützen vñ die weyer all
              <lb/>
            wegen eingewonet worden/ es wirt auch allwägen alſo ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s933" xml:space="preserve">Alſo ſeind die
              <lb/>
            waſſer flüß. </s>
            <s xml:id="echoid-s934" xml:space="preserve">auß dem offenbar das die werme das waſſer zů innerſt auß der
              <lb/>
            erden trucker. </s>
            <s xml:id="echoid-s935" xml:space="preserve">die kleine waſſer flůt kommen auffdie erdbidem/ oder vylrä
              <lb/>
            gen/ oder der geleichen.</s>
            <s xml:id="echoid-s936" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s937" xml:space="preserve">Weil dañ die erden allenthalben harfür ghet/ vnnd kein orth iſt/ das võ
              <lb/>
            wägen einer mächtigen tieffe zů achten/ wirt auch allenthalben waſſer ſein
              <lb/>
            zů niderſt in der erden/ es wirt auch nitt (wie man ſagt) leicht ſein vnnd vff
              <lb/>
            der erden doharfaren. </s>
            <s xml:id="echoid-s938" xml:space="preserve">Dan es lauffet nitt darum̃ auff der erden/ weil es al-
              <lb/>
            les võ {der} erden verſchlucket wirt/ ſonder dz die erden vnder im nitt mehr faſ
              <lb/>
            ſen mag. </s>
            <s xml:id="echoid-s939" xml:space="preserve">Es erhaltet aber die erden mitt jrer ſteyffe vnnd kelte das waſſer/
              <lb/>
            das es nitt faul oder matt werde von der Soñen hitz. </s>
            <s xml:id="echoid-s940" xml:space="preserve">das waſſerr aber erhal
              <lb/>
            tet mitt jrer ſubſtantz die erden das ſie nitt zerſpalte.</s>
            <s xml:id="echoid-s941" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s942" xml:space="preserve">Diſes iſt on zweyfel vyl waarer dañ das Ariſtoteles gſchriben/ von der
              <lb/>
            vrſach des orths des waſſers. </s>
            <s xml:id="echoid-s943" xml:space="preserve">Auß diſem werden die Metallen/ ſo noch nitt
              <lb/>
            an den tag kommen ſeind/ wie auch die ding vnbekant/ ſo in der mechtigen
              <lb/>
            landſchafft des luffts auffenthaltẽ werden/ wölche groß/ mächtig vñ wun
              <lb/>
            derbar ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s944" xml:space="preserve">Sonder wie die roß vnnd ochſen vnſere triümph füerend/ vñ
              <lb/>
            wüſſend nitt was ſie thůnd/ alſo treibend vns auch die ding ſo daſelbſten
              <lb/>
            ſeind/ vnnd entphahend einẽ woluſt dorab.</s>
            <s xml:id="echoid-s945" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s946" xml:space="preserve">Die ſchwäre Element machẽd diſe kugel dem menſchlichen leib geleich/
              <lb/>
            alſo das die ſtein ſeyend an ſtatt der beynen/ das ander wie das geröſplet/
              <lb/>
            demnach die bäch inwendig vnd außwändig wie das geeder/ vnnd iſt gar
              <lb/>
            nicht trocken/ ſonder es iſt allenthalben dz waſſer mitt der erdẽ vermiſchet.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s947" xml:space="preserve">Wie auch mancherley feüchtigkeyt in dem menſchen/ vnnd die nitt allein
              <lb/>
            blůt/ alſo iſt auch zů jñerſt in der erden nitt gar waſſer/ ſonder ein waſſerech
              <lb/>
            tige feüchtikeytt/ dañen har die mächtige reichtumb Plutonis in mitten {der}
              <lb/>
            erden verborgen ſeind/ nam̃lich metalliſche feüchte/ vnd andere wunderba
              <lb/>
            re ding/ wölche mitt der zeytt werdẽ geoffenbaret/ aber doch nitt alſam̃en/
              <lb/>
            dañ man mag nitt tieffer in die erden kommen. </s>
            <s xml:id="echoid-s948" xml:space="preserve">Alſo begibt es ſich das kein
              <lb/>
            Element auß diſen lauter iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s949" xml:space="preserve">dann wie tieffer du mitt graben fürfareſt/ ye
              <lb/>
            mehr du befinden würſt das die feüchtigkeyt mitt der erden vermiſchet iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s950" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Die weil aber kein ſtuck von den ſchwären Elementen in dem lufft hangẽd/
              <lb/>
            vnnd die ding aber ſo auff der erden ſeind/ durch entpfindlichkeytt vermi-
              <lb/>
            ſcher zuſein wir befindẽ/ vñ vyl mehr die noch tieffer ſeind/ ſo iſt offẽbat dz
              <lb/>
            kein theil an diſen Elementen gar rein ſeye. </s>
            <s xml:id="echoid-s951" xml:space="preserve">es iſt aber wol müglich das der
              <lb/>
            obertheil des luffts alſo ſeye. </s>
            <s xml:id="echoid-s952" xml:space="preserve">Wir habend aber geſagt das diſes element ſe-
              <lb/>
            yẽd/ ſo allein kalt/ dz auch diſe kälte nicht anderſt ſeye/ dañ ein mãgelvñ be
              <lb/>
            raubũg {der} wärme. </s>
            <s xml:id="echoid-s953" xml:space="preserve">darum̃ begärend ſie diſe begirlich von dẽ geſtirn vñ ziehẽd
              <lb/>
            ſie auch an ſich. </s>
            <s xml:id="echoid-s954" xml:space="preserve">wañ ſie auch erwarmẽ/ verdärbẽd ſie nit/ weil ſie in ein wi{der}
              <lb/>
            wertige qualitet vñ eigẽſchaft verẽdert werdẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s955" xml:space="preserve">es iſt auch dz waſſer gantz ſie-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>