Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002948">
                <pb pagenum="550" xlink:href="010/01/558.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg779"/>
                <lb/>
              augmentum molis glaciei non efficitur ab aſperſione,
                <lb/>
              & miſtione corpuſculorum, & ſalium
                <expan abbr="frigorificorũ">frigorificorum</expan>
              ,
                <lb/>
              ſed ab alia longè diuerſa cauſa phænomenon hoc de­
                <lb/>
              pendet. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002949">
                <margin.target id="marg779"/>
              Cap. 13. cau­
                <lb/>
              ſa rarefacti­
                <lb/>
              onis glaciei
                <lb/>
              affertur.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002950">Hoc Gaſſendus indicaſſe videtur, cùm ait, in glacie
                <lb/>
              non paucas aeris particulas commiſceri, proptereą
                <lb/>
              quòd videmus congelationem aquæ initium habere
                <lb/>
              in eius ſummitate, quæ aerem contingit, & hinc po­
                <lb/>
              ſtea inferiùs propagari versùs fundum; & hinc ait
                <expan abbr="pẽ-dere">pen­
                  <lb/>
                dere</expan>
              , quòd glacies ſuper aquam innatat, cùm ſit aere
                <lb/>
              impręgnata; à quo poſtea veriſimile eſt perſuaſum̨
                <lb/>
              fuiſſe ampliari poſſe molem aquæ glaciatæ, & hoc
                <lb/>
              conijcitur ex eius verbis, dum ait,
                <emph type="italics"/>
              cùm verum ſit
                <expan abbr="aquã">aquam</expan>
                <lb/>
              calefactam refrigeſcendo citiùs fortiuſque conglaciare,
                <expan abbr="quã">quam</expan>
                <lb/>
              frigidam, ecquam aliam putemus cauſam, quàm quia facta
                <lb/>
              maiore
                <expan abbr="quadã">quadam</expan>
              partium aquæ laxitate, ipſe aer faciliùs ſub­
                <lb/>
              ingreditur, & vehementiùs ſtringit particulas aquæ, qui­
                <lb/>
              bus commiſcetur?
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002951">Ex quibus Gaſſendi verbis elicitur, quòd ab aere
                <lb/>
              deforis adueniente in actu congelationis aqua infle­
                <lb/>
              tur, & rarefiat. </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002952">
                <emph type="center"/>
              PROP. CCLXXIII.
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002953">
                <emph type="center"/>
                <emph type="italics"/>
              Nec paritér augetur aquæ moles ànouo aere de foris adueni­
                <lb/>
              ente in actu congelationis eius, neque à directione, &
                <expan abbr="tẽ-ſione">ten­
                  <lb/>
                ſione</expan>
              anguillularum aquæ.
                <emph.end type="italics"/>
                <emph.end type="center"/>
              </s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002954">SI hoc verum eſſet, cùm omninò prohibetur aeris
                <lb/>
              ingreſſus intra aquam, non deberet in actu con­
                <lb/>
              gelationis rarefieri, & ampliari eius moles, vtcùm̨
                <lb/>
              vas plumbeum, vel aureum aqua plenum, &
                <expan abbr="vndiq;">vndique</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>