Guevara, Giovanni di, In Aristotelis mechanicas commentarii, 1627
page |< < of 303 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10019">
            <p id="N10966" type="main">
              <s id="N10989">
                <pb pagenum="16" xlink:href="005/01/024.jpg"/>
              localem, aut quietem mobilibus impertiendam, & ad
                <expan abbr="modũ">modum</expan>
                <lb/>
              quo moueri debent vel quieſcere. </s>
              <s id="N1099D">Nam licet nonnullæ pro­
                <lb/>
              poſitiones mechanicæ, ſi per ſe ſumantur, ſint ſpeculatiuæ, eo
                <lb/>
              quod præciſe ſiſtere poſſent in ſola veritate, nihilominus pro­
                <lb/>
              pter connexionem quam habent cum alijs practicis, & ordi­
                <lb/>
              nem quem ſimul includunt ad praxim, verè conſtituunt
                <expan abbr="vnã">vnam</expan>
                <lb/>
              ſcientiam totalem practicam. </s>
              <s id="N109AE">Quod confirmari etiam poteſt
                <lb/>
              ex eo: nam verè ac propriè huiuſmodi ſcientia cadit ſub illa
                <lb/>
              diuiſione generica ſcientiæ practicæ, cum Philoſophus 6.
                <lb/>
              Metaph. cap. 1. eam diuidit in actiuam & factiuam. </s>
              <s id="N109B7">
                <expan abbr="Quoniã">Quoniam</expan>
                <lb/>
              ſub actiua optimè intelligitur contineri ſcientias, quæ verſan­
                <lb/>
              tur circa actus immanentes intellectus ac voluntatis, prout
                <lb/>
              dirigibiles per ipſas met ſcientias; cuiuſmodi ſunt Logica, &
                <lb/>
              Philoſophia moralis, quarum finis & opus, eſt ipſa rectitudo
                <lb/>
              actionis internæ, ſeu actuum immanentium intellectus & vo­
                <lb/>
              luntatis, ſiuè in genere moris in ordine ad honeſtatem, ſiuè in
                <lb/>
              genere cognitionis in ordine ad veritatem: ſub factiua verò
                <lb/>
              contineri omnes illas artes, ſiuè ſcientias, quæ verſantur cir­
                <lb/>
              ca factionem aliquam ſeu opus extrinſecus faciendum, nem­
                <lb/>
              pe genere diſtinctum ab ipſo actu ſcientifico per quem opus
                <lb/>
              ſit aut dirigitur, vt quælibet operatio corporea, vel opus ex
                <lb/>
              tali operatione relictum, vt perſpicuè docet idem Ariſtoteles
                <lb/>
                <gap/>
              Met. tex. 16. & 1. magn. </s>
              <s id="N109DC">moral. </s>
              <s id="N109DF">cap. 33. Et huiuſmodi
                <lb/>
              dicimus eſſe facultatem mechanicam, cum verè pro fine ha­
                <lb/>
              beat opus externum, vt diximus, nempe motum localem &
                <lb/>
              artificioſum, vel quietem grauibus & leuibus impertiendam,
                <lb/>
              non ſecus ac medicina conſtituitur ſcientia practica,
                <lb/>
              eo quod eius finis, ad quem ordinatur
                <lb/>
              tanquam ad proprium opus
                <lb/>
              ſit ſanitas anima­
                <lb/>
              lis ho­
                <lb/>
              minibus im­
                <lb/>
              pertien­
                <lb/>
              da. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>