Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.000869">
                <pb pagenum="171" xlink:href="010/01/179.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg219"/>
                <lb/>
              perforauimus fundum vaſis IH, vt nimirùm è partę
                <lb/>
              ſubiecta aer ſuccedere poſſet ad replendum
                <expan abbr="vacuũ">vacuum</expan>
              ,
                <lb/>
              & ſic leuitas poſitiua ligni G abſque vacui periculo
                <lb/>
              commodè ſursùm aſcendere poſſet; hac præparatione
                <lb/>
              facta, illa lignea pila fundum non dereliquit, nec ſur­
                <lb/>
              sùm aſcendit; nec paritèr aſcendit poſtquam
                <expan abbr="foramẽ">foramen</expan>
                <lb/>
              H occluſum denuò fuit, & cauitas ſubiecta EIF, &
                <lb/>
              ſuprema AED repleta hydrargyro fuit. </s>
              <s id="s.000870">Vnde dedu­
                <lb/>
              cere poſſumus pilam non à poſitiua leuitate eleuari,
                <lb/>
              ſed potiùs ab expreſſione ambientis fluidi quotieſ­
                <lb/>
              cumque excurrere poteſt abſque impedimento in­
                <lb/>
              fra ſuperficiem eiuſdem pilæ. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.000871">
                <margin.target id="marg219"/>
              Cap. 4. poſi­
                <lb/>
              tiuam leui­
                <lb/>
              tatem noņ
                <lb/>
              dari.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.000872">Perpendamus tandem poſtrema verba eiuſdem̨
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg220"/>
                <lb/>
              Authoris, qui ait:
                <emph type="italics"/>
              Sed quid dicent aduerſarij, ſi in fundo
                <lb/>
              vaſis eſſet foramen amplum, anguſtius tamen cylindro, &
                <lb/>
              occluſum, quod eodem momento aperiretur quo manus eleuat
                <lb/>
              virgam? </s>
              <s id="s.000873">certè enim aqua efflueret deorsùm, & tamen cy­
                <lb/>
              lindraceum lignum illud tenderet ſursùm. </s>
              <s id="s.000874">Agnoſcant ergò
                <lb/>
              in ligno illo leuitatem aliquam, quæ impetum producendo
                <lb/>
              ſursùm versùs priùs natura mouet, ac pellit
                <expan abbr="aquã">aquam</expan>
              , & cau­
                <lb/>
              ſaest vt aqua corpus fluidum it a illi cedat, vt ſubintret in
                <lb/>
              illius locum, ne detur vacuum, eamque non exercere gra­
                <lb/>
              uitatem actu, ſed ſuperiores quidem aquæ partes impelli à
                <lb/>
              cylindro ligneo, & cedere illi locum digrediendo ad latera,
                <lb/>
              vt locum illarum partium impleant, quæ infernè
                <expan abbr="ſubintrãt">ſubintrant</expan>
                <lb/>
              in locum cylindri.
                <emph.end type="italics"/>
              </s>
              <s id="s.000875"> Et hic nil aliud reſpondere poſſum̨
                <lb/>
              niſi mirari confidentiam, ſecuritatemque qua aſſeri­
                <lb/>
              tur experientia non ſicuti reuera ſe habet, vtque à
                <lb/>
              quolibet comprobari poteſt, ſed veluti præiudica­
                <lb/>
              ta opinio eis perſuaſerat. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>