Borelli, Giovanni Alfonso, De motionibus naturalibus a gravitate pendentibus, 1670
page |< < of 579 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap>
            <p type="main">
              <s id="s.002473">
                <pb pagenum="469" xlink:href="010/01/477.jpg"/>
                <arrow.to.target n="marg639"/>
                <lb/>
              aqua ſuperna deorsùm feratur oportet, vt per angu­
                <lb/>
              ſtias collaterales excurrat, & eodem tempore quo
                <lb/>
              aqua AGHD è ſupremo loco expellitur occupabit
                <lb/>
              collaterale ſpatium cylindricum excauatum AKOP
                <lb/>
              LD, cumque prædictus tubus aqueus æqualis ſit præ­
                <lb/>
              dicto cylindro aqueo AGHD, oportet vt eorum ba­
                <lb/>
              ſes reciprocè altitudinibus proportionales ſint;
                <lb/>
              quam ergo proportionem habet baſis tubiaquei KL
                <lb/>
              DA ad baſim AD cylindri aquei AH, eamdem habe­
                <lb/>
              bit huius altitudo AG ad illius altitudinem KO, ſci­
                <lb/>
              licèt eamdem proportionem habebit aſcenſus, ſeu
                <lb/>
              velocitas cylindri lignei AC ad fluxum quo deorsùm
                <lb/>
              deſcendit aqua in ſiphone tubico. </s>
              <s id="s.002474">Patet ergo, quod
                <lb/>
              anguſtia vaſis talis eſſe poteſt vt velocitas fluxus a­
                <lb/>
              quæ deorsùm centies, & millies maior ſit celeritatę
                <lb/>
              qua cylinder ſolidus
                <expan abbr="aſcẽdit">aſcendit</expan>
              . </s>
              <s id="s.002475">Ex quo proindè ſequi­
                <lb/>
              tur, quod ſi velocitas fluxus aquæ deorsùm determi­
                <lb/>
              natur ab altitudine ſiphonis AB, ſcilicèt ſi prædictą
                <lb/>
              velocitas eſt vnius, & determinati gradus, vt
                <expan abbr="consẽ-taneum">consen­
                  <lb/>
                taneum</expan>
              eſt, oportet vt tanto tardiori motu ligneus
                <lb/>
              cylindrus in aqua aſcendat, & hoc bellè ab ipſa ex­
                <lb/>
                <arrow.to.target n="marg640"/>
                <lb/>
              perientia confirmatur. </s>
              <s id="s.002476">Sed præterea videtur quoque
                <lb/>
              ab alia cauſa velocitatem ligni aſcendentis retardari
                <lb/>
              debere, nempè ab aſperitatibus internæ ſuperficiei
                <lb/>
              vaſis, quatenùs aquæ particulæ non omninò glutine
                <lb/>
              priuatæ, vt dictum eſt, non facilè per prædictas angu­
                <lb/>
              ſtias, & aſperitates fluere poſſunt, & proindè multò
                <lb/>
              magis ligni aſcenſum retardare valent. </s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002477">
                <margin.target id="marg639"/>
              Cap. 11. gra­
                <lb/>
              uia in fluido
                <lb/>
              velocitati­
                <lb/>
              bus inæqua­
                <lb/>
              libus ferri
                <lb/>
              debere.</s>
            </p>
            <p type="margin">
              <s id="s.002478">
                <margin.target id="marg640"/>
              Internę fiſtu­
                <lb/>
              læ aſperita­
                <lb/>
              tes motum̨,
                <lb/>
              cylindri re­
                <lb/>
              tardare poſ­
                <lb/>
              ſunt.</s>
            </p>
            <p type="main">
              <s id="s.002479">His præmiſſis inquirendæ modò ſunt velocitates </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>