Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N14F87" type="main">
              <s id="N15046">
                <pb pagenum="191" xlink:href="001/01/201.jpg"/>
              ſtæ dimidiam drachmam. </s>
              <s id="N1504E">Quod ſi etiam tum repugnabit, tantundem fecis
                <lb/>
              aceti, aut aquarum, quæ aurum ab
                <expan abbr="argẽto">argento</expan>
              ſecernunt, etiam uſtæ, atque maſſu­
                <lb/>
              la in fundo catilli reſidebit: quam iterum coquito in altero catillo fictili, ter­
                <lb/>
              tiò in cinereo. </s>
              <s id="N1505B">Sed utrum pyrites aurum in ſe contineat necne, anteaquam
                <lb/>
              in fornacula excoquatur, ſic cognoſcimus. </s>
              <s id="N15060">Si ter crematus, ter acri aceto re­
                <lb/>
              ſtinctus, non fuerit fractus, nec ei color immutatus, auri particeps eſt: ſed a­
                <lb/>
              cetum, quo reſtinguitur, permiſtum ſit, uel cum hominis urina uel cum ſale,
                <lb/>
              qui in ipſum coniectus & ſæpius agitatus triduo reſoluitur: nec pyrites au­
                <lb/>
              ro caret, qui cùm crematus coticulæ atteritur, eam
                <expan abbr="eodẽ">eodem</expan>
              modo colorat, quo
                <lb/>
              cùm atterebatur crudus, colorabat. </s>
              <s id="N15071">Nec auri expers eſt is, cuius
                <expan abbr="ramentũ">ramentum</expan>
              lo­
                <lb/>
              tura collectum igni coctum facilè liqueſcit, olet parum, pulchrum remanet:
                <lb/>
              ſed id ipſum cùm igni coquitur, in carbonem excauatum inijcitur, & altero
                <lb/>
              carbone tegitur. </s>
              <s id="N1507E">Quinetiam uenam auri, ſeu potius eius arenam &
                <expan abbr="ramentũ">ramentum</expan>
                <lb/>
              lotura, uel
                <expan abbr="puluerẽ">puluerem</expan>
              alio modo collectum ſine igni experimur: nam eius pau­
                <lb/>
              lum aqua madefacti & igni ſic calfacti, ut
                <expan abbr="odorẽ">odorem</expan>
              incipiat expirare, pars una,
                <lb/>
              argenti uiui partes duæ primò conijciuntur in patinam ligneam, catini mo
                <lb/>
              do profundam: &
                <expan abbr="cõmiſcentur">commiſcentur</expan>
              : deinde cum pauca urina duarum horarum
                <lb/>
              ſpacio
                <expan abbr="cõteruntur">conteruntur</expan>
              : & quidem piſtillo ligneo, donec miſtura farinæ ex aqua
                <lb/>
              ſubactæ inſtar craſſeſcat: & nec
                <expan abbr="argẽtum">argentum</expan>
              uiuum à ramento lotura collecto,
                <lb/>
              neque
                <expan abbr="ramẽtum">ramentum</expan>
              lotura collectum ab argento uiuo dinoſci poſſit. </s>
              <s id="N150AB">Tum aqua
                <lb/>
              calida uel ſaltem tepida, in
                <expan abbr="patinã">patinam</expan>
              infuſa uſque eo lauatur dum effundatur pu
                <lb/>
              ra: deinde in eandem patinam infunditur frigida, ac mox argentum uiuum,
                <lb/>
              quod aurum omne abſorbuit, à reliquo ramento lotura collecto
                <expan abbr="ſecretũ">ſecretum</expan>
              in
                <lb/>
              unum confluit: poſtea id ab auro hac ratione ſeparatur. </s>
              <s id="N150BE">Olla tegitur linteo,
                <lb/>
              filorum lini xylini contextu facto, uel aluta tenui: in cuius mediam
                <expan abbr="partẽ">partem</expan>
              ma
                <lb/>
              nu depreſſam miſtura infunditur: poſt aluta complicata funiculo incerato
                <lb/>
              ligatur, & argentum uiuum per eam expreſſum patina excipit. </s>
              <s id="N150CB">Aurum ue­
                <lb/>
              rò, quod in aluta reſedit, in catillum fictilem effunditur, atque ardentibus car
                <lb/>
              bonibus appoſitis purgatur. </s>
              <s id="N150D2">Alij ſpurciciam non eluunt aqua calida, ſed a­
                <lb/>
              cri lixiuio & aceto: eos enim liquores in ollam infundunt, & in eandem ra­
                <lb/>
              mentum lotura collectum cum argento uiuo permiſtum
                <expan abbr="cõijciunt">conijciunt</expan>
              : mox ol­
                <lb/>
              lam
                <expan abbr="reponũt">reponunt</expan>
              in loco tepido, poſt horas quatuor & uiginti liquores
                <expan abbr="">cum</expan>
              ſpur
                <lb/>
              cicia effundunt, &
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              uiuum eo, quo dixi, modo ſeparant ab auro: de­
                <lb/>
              inde in urceum, in terra defoſſum, hominis urinam infundunt: & urceo im
                <lb/>
              ponunt ollam, cuius fundum habet foramen: inque eam aurum
                <expan abbr="inijciũt">inijciunt</expan>
              , & o­
                <lb/>
              perculo tectam oblinunt:
                <expan abbr="etiã">etiam</expan>
              quà cum urceo coniungitur: tum igni
                <expan abbr="coquũt">coquunt</expan>
                <lb/>
              donec rubeſcat olla. </s>
              <s id="N15101">
                <expan abbr="Refrigeratũ">Refrigeratum</expan>
              poſtremò
                <expan abbr="aurũ">aurum</expan>
              , ſi æs in eo ineſt, cum plum
                <lb/>
              bo excoquunt in catillo cinereo, ut id ipſum æs ab eo ſeparari poſſit: ſin ar­
                <lb/>
              gentum, ab eo aqua, quæ hæc duo ſecernit metalla, ſeparant. </s>
              <s id="N1510F">Quidam, cùm
                <lb/>
              aurum ſecernunt ab argento uiuo, miſturam in alutam non infundunt, ſed
                <lb/>
              eam inijciunt in uas fictile cucurbitinum, quod in fornacula locatum carbo
                <lb/>
              nibus ardentibus ſenſim calfaciunt: mox operculi foramen bractea ferrea te
                <lb/>
              gunt: quæ humore ſudat. </s>
              <s id="N1511A">Sed quamprimum amplius non ſudauerit, eam lu
                <lb/>
              to oblinunt: & ad breue tempus
                <expan abbr="coquũt">coquunt</expan>
              : poſt operculum de olla
                <expan abbr="remouẽt">remouent</expan>
              :
                <lb/>
              & argentum uiuum, quod ad ipſum adhæret, pede leporino
                <expan abbr="detergẽtes">detergentes</expan>
              ad </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>