Agricola, Georg
,
De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ...
,
1556
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 599
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
id
="
N10018
">
<
p
id
="
N10771
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N1082A
">
<
pb
pagenum
="
3
"
xlink:href
="
001/01/013.jpg
"/>
turam. </
s
>
<
s
id
="
N10838
">Quàm autem uere hoc dicant non uideo: cum argentaria metalla
<
lb
/>
Fribergi ad annos iam
<
expan
abbr
="
quadringẽtos
">quadringentos</
expan
>
inexhauſta durent, plumbaria Goſe
<
lb
/>
lariæ ad ſexcentos, quorum utrunque ex annalium monumentis conquiri
<
lb
/>
poteſt: Schemnicij uero & Cremnicij communia argenti et auri ad octin
<
lb
/>
gentos, quod antiquiſsima
<
expan
abbr
="
incolarũ
">incolarum</
expan
>
priuilegia loquuntur. </
s
>
<
s
id
="
N1084B
">Sed dicunt
<
lb
/>
ſingularum fodinarum quæſtum ſtabilem non eſſe quaſi uero metallicus
<
lb
/>
uni fodinæ aut ſit aut addictus eſſe debeat, ac non multi
<
expan
abbr
="
cõmuniter
">communiter</
expan
>
im
<
lb
/>
penſas faciant in metalla: aut peritus artis non fodiat
<
expan
abbr
="
alterã
">alteram</
expan
>
uenam, ſi pri
<
lb
/>
oris fortuna eius uotis amplius non
<
expan
abbr
="
reſpõderit
">reſponderit</
expan
>
: attamen Schonbergij me
<
lb
/>
talli, quod Fribergi eſt, quæſtus ſupra hominis ætatem ſtabilis
<
expan
abbr
="
permãſit
">permanſit</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N10868
">
<
lb
/>
Verum mihi
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
eſt in animo derogare aliquid de dignitate agriculturæ,
<
lb
/>
minusque ſtabilem
<
expan
abbr
="
quæſtũ
">quæſtum</
expan
>
metallicorum eſſe, non libenter modo, ſed
<
expan
abbr
="
etiã
">etiam</
expan
>
<
lb
/>
ſemper fatebor, quod uenæ tandem deſinant effundere metalla, cum agri
<
lb
/>
in
<
expan
abbr
="
perpetuũ
">perpetuum</
expan
>
efferre fruges ſoleant. </
s
>
<
s
id
="
N10882
">Sed metallicorum quæſtus quo minus
<
lb
/>
eſt ſtabilis, eò eſt uberior, ut inita ratione quod ſtabilitati deeſt, ubertate
<
lb
/>
reperiatur æquari: Etenim fodinæ plumbariæ quæſtus annuus cum fru
<
lb
/>
ctibus agri optimi
<
expan
abbr
="
cõparatus
">comparatus</
expan
>
, ipſis triplus aut
<
expan
abbr
="
minimũ
">minimum</
expan
>
duplus eſt. </
s
>
<
s
id
="
N10893
">Quot
<
lb
/>
ergo partibus antecedit eiſdem fructibus quæſtus
<
expan
abbr
="
argẽtariæ
">argentariæ</
expan
>
uel aurariæ
<
lb
/>
uenæ? </
s
>
<
s
id
="
N1089E
">Quocirca uere ac ſcite Xenophon ſcripſit de
<
expan
abbr
="
Athenienſiũ
">Athenienſium</
expan
>
argen
<
lb
/>
tarijs metallis. </
s
>
<
s
id
="
N108A7
">Eſt terra in qua, ſi
<
expan
abbr
="
ſementẽ
">ſementem</
expan
>
feceris, non fundit fruges, ſi ue
<
lb
/>
ro eam foderis, multo plures alit, quàm ſi fruges ferret. </
s
>
<
s
id
="
N108B0
">Habeant igitur
<
lb
/>
ſibi agricolæ uberes campos colantque colles fertiles
<
expan
abbr
="
frugũ
">frugum</
expan
>
gratia: metalli
<
lb
/>
cis ualles tenebricoſas
<
expan
abbr
="
relinquãt
">relinquant</
expan
>
, & montes ſteriles, ut ex ipſis eruant
<
expan
abbr
="
gẽmas
">gen
<
lb
/>
mas</
expan
>
& metalla, non precia modo frugum, ſed rerum
<
expan
abbr
="
omniũ
">omnium</
expan
>
quæ uendun
<
lb
/>
tur. </
s
>
<
s
id
="
N108CB
">Tum dicunt periculoſum eſſe metallicæ operam dare, quod metallo
<
lb
/>
rum foſſores interimantur modo ab aere peſtifero, quem ſpiritu ducunt,
<
lb
/>
modo haurientes puluerem pulmones
<
expan
abbr
="
exulcerãtem
">exulcerantem</
expan
>
, macie extabeſcant:
<
lb
/>
modo intereant, ruinis montium oppreſsi: nunc uero de ſcalis in puteos
<
lb
/>
delapſi brachia, crura, ceruices frangant,
<
expan
abbr
="
nullũ
">nullum</
expan
>
autem utilitatis fructum
<
lb
/>
tanti æſtimare debere, ut propter eius
<
expan
abbr
="
magnitudinẽ
">magnitudinem</
expan
>
ſalus hominis & uita
<
lb
/>
ad ducatur in
<
expan
abbr
="
maximũ
">maximum</
expan
>
quodque periculum & extremum diſcrimen. </
s
>
<
s
id
="
N108EA
">Hæc
<
lb
/>
quidem fateor
<
expan
abbr
="
perquã
">perquam</
expan
>
grauia eſſe atque adeo plena terroris & periculi, ut
<
lb
/>
ipſorum
<
expan
abbr
="
uitandorũ
">uitandorum</
expan
>
cauſa cenſerem metalla
<
expan
abbr
="
fodiẽda
">fodienda</
expan
>
non eſſe, ſi uel ſæpius
<
lb
/>
in ea incurrerent
<
expan
abbr
="
metallorũ
">metallorum</
expan
>
foſſores, uel ab eis ſibi nulla
<
expan
abbr
="
ratiõe
">ratione</
expan
>
cauere poſ
<
lb
/>
ſent. </
s
>
<
s
id
="
N10909
">Qui enim non potior eſſet uiuendi ratio, quam uel uniuerſa
<
expan
abbr
="
poſsidẽdi
">poſsiden
<
lb
/>
di</
expan
>
, nedum metalla? </
s
>
<
s
id
="
N10912
">quanque qui ſic perit, poſsidet quidem nulla, ſed ea re
<
lb
/>
linquit hæredi. </
s
>
<
s
id
="
N10917
">Cum autem raro eiusmodi accidant, & improuidis dun
<
lb
/>
taxat foſſoribus, metallicos non abſterrent à foſsione
<
expan
abbr
="
metallorũ
">metallorum</
expan
>
, ut nec à
<
lb
/>
ſuo artificio fabros materiarios abſterret unus aliquis ex ipſis, qui, quia
<
lb
/>
incaute egit, ab alto ædificio delapſus
<
expan
abbr
="
animã
">animam</
expan
>
efflauit. </
s
>
<
s
id
="
N10928
">Iſta reſpondi ad ſin
<
lb
/>
gula, quæ mihi obijcere ſolent hi, qui uociferantur rem
<
expan
abbr
="
metallicã
">metallicam</
expan
>
ſuis cul
<
lb
/>
toribus eſſe inutilem, cum quod ſumptus impendant ad
<
expan
abbr
="
incertũ
">incertum</
expan
>
caſum,
<
lb
/>
tum quod ipſa
<
expan
abbr
="
cõmutabilis
">commutabilis</
expan
>
ſit & pernicioſa. </
s
>
<
s
id
="
N1093D
">Nunc uenio ad eos qui e
<
lb
/>
andem cæteris hominibus utilem non eſſe aiunt, quia ſcilicet metalla &
<
lb
/>
gemmæ, & reliqua foſsilium genera ipſis inutilia ſint. </
s
>
<
s
id
="
N10944
">Quod contendunt </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>