Agricola, Georg
,
De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ...
,
1556
Text
Text Image
Image
XML
Thumbnail overview
Document information
None
Concordance
Figures
Thumbnails
page
|<
<
of 599
>
>|
<
archimedes
>
<
text
>
<
body
>
<
chap
id
="
N10018
">
<
p
id
="
N101C3
"
type
="
main
">
<
s
id
="
N102C4
">
<
pb
xlink:href
="
001/01/005.jpg
"/>
minenſem, qui ſolus uerba uerſu incluſit. </
s
>
<
s
id
="
N10303
">Sunt alij multi de hac re libri, ſed
<
lb
/>
omnes obſcuri: quod ſcriptores iſti res alienis, non proprijs uocabulis no
<
lb
/>
minent: & quod alij alijs atque alijs uocabulis, à ſe confictis, utantur, cum res
<
lb
/>
non mutent. </
s
>
<
s
id
="
N1030C
">Iſti magiſtri ſuis diſcipulis uias tradunt, quibus progreſſi uilia
<
lb
/>
metalla uarijs modis cocta corrumpant, &
<
expan
abbr
="
quodãmodo
">quodammodo</
expan
>
in primam rerum
<
lb
/>
materiam reducant, eaque ratione id, quod in ipſis redundat, auferant: quod
<
lb
/>
deficit, compleant: atque precioſa, hoc eſt aurum & argentum, ex eis confici
<
lb
/>
ant, quæ in catillis aut catinis perdurent, hæc facere poſſint necne poſſint,
<
lb
/>
non decerno: quia enim tot ſcriptores omni nobis aſſeueratione affirmant
<
lb
/>
ſe eò perueniſſe, quò curſum ſuum dirigebant, eis fides eſſe uidetur adhiben
<
lb
/>
da: quia nullos ex hac arte quondam diuites eſſe factos ſcriptum legimus,
<
lb
/>
nec nunc fieri uidemus, cùm tot ubiuis gentium fuerint, & ſint chymiſtæ, o
<
lb
/>
mnesque omnes induſtriæ neruos dies noctesque contendant, ut maximos au
<
lb
/>
ri & argenti aceruos conſtruere poſſint, res in dubium uocatur: ſed ut ea fue
<
lb
/>
rit ſcriptorum indiligentia, ut nomina magiſtrorum, qui ex hoc opificio ma
<
lb
/>
gnam pecuniam
<
expan
abbr
="
cõſecuti
">conſecuti</
expan
>
ſunt, memoriæ non tradiderint, certe diſcipuli de
<
lb
/>
creta eorum uel non cognoſcunt, uel cognita non ſeruant. </
s
>
<
s
id
="
N10331
">Nam ſi ea perci
<
lb
/>
perent, cùm tam multi fuerint, & ſint: oppida iam diu auro & argento reple
<
lb
/>
uiſſent: quorum uanitatem etiam libri declarant, in quibus Platonis & Ari
<
lb
/>
ſtotelis, aliorumque philoſophorum nomina inſcribunt, ut iſtæ glorioſæ in
<
lb
/>
ſcriptiones ſpecie doctrinæ uiris ſimplicibus imponant. </
s
>
<
s
id
="
N1033C
">Eſt alterum genus
<
lb
/>
chymiſtarum, quod uilium metallorum ſubſtantiam non immutat, ſed ipſa
<
lb
/>
uel auri uel argenti colore tingit, & noua forma induit: ut ca uideantur eſſe
<
lb
/>
quæ
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſunt: qua forma ignis calore de eis, tanque aliena ueſte detracta in ſu
<
lb
/>
am redeunt ſpeciem: qui, quia decipiunt,
<
expan
abbr
="
nõ
">non</
expan
>
ſolum ſummo in odio ſunt, ſed
<
lb
/>
eorum fraus capite plectitur. </
s
>
<
s
id
="
N10351
">Nec minus fraudem capitalem admittit tertium
<
lb
/>
chymiſtarum genus: quod auri uel argenti particulam, in aliquo carbone in
<
lb
/>
cluſam, in catinum conijciens fingit ſe additamentis, quæ uim eliciendi ha
<
lb
/>
beant, admiſtis conficere uel aurum ex auripigmento, uel argentum ex plum
<
lb
/>
bo candido ſimilibusque. </
s
>
<
s
id
="
N1035C
">Verùm de arte chymica, ſi modo ars eſt, aliàs plu
<
lb
/>
ra nunc ad metallicam reuertar: quoniam eam integram nulli ſcriptores lite
<
lb
/>
ris mandarunt, ac exteræ nationes & gentes noſtram linguam non intelli
<
lb
/>
gunt, & ſi eam intelligerent, exiguam artis partem ex noſtris iſtis ſcriptori
<
lb
/>
bus poſſent diſcere, hos duodecim libros Dere metallica conſcripſi: quo
<
lb
/>
rum PRIMVS habet ea quæ contra hanc
<
expan
abbr
="
artẽ
">artem</
expan
>
& metalla atque metallicos, uel
<
lb
/>
ab ijſdem dici poſſunt: SECVNDVS metallicum informat, & .n ſermonem,
<
lb
/>
qui haberi ſolet de uenis inueniendis, dilabitur. </
s
>
<
s
id
="
N10371
">TERTIVS eſt de uenis &
<
lb
/>
fibris, eorumque
<
expan
abbr
="
cõmiſſuris
">commiſſuris</
expan
>
. </
s
>
<
s
id
="
N1037A
">QVARTVS explicat rationem dimetiendi ue
<
lb
/>
nas, atque etiam expromit officia metallica. </
s
>
<
s
id
="
N1037F
">QVINTVS foſſionem uenarum
<
lb
/>
& artem menſoris docet. </
s
>
<
s
id
="
N10384
">SEXTVS deſcribit inſtrumenta & machinas me
<
lb
/>
tallicas. </
s
>
<
s
id
="
N10389
">SEPTIMVS eſt de experimento uenarum. </
s
>
<
s
id
="
N1038C
">OCTAVVS præcipit
<
lb
/>
de opificio uenæ urendæ, contundendæ, lauandæ, torrendæ. </
s
>
<
s
id
="
N10391
">NONVS ex
<
lb
/>
coquendarum uenarum rationem exponit. </
s
>
<
s
id
="
N10396
">DECIMVS rei metallicæ ſtudi
<
lb
/>
oſos inſtruit ad munus diſcernendi
<
expan
abbr
="
argẽtum
">argentum</
expan
>
ab auro, atque plumbum ab co
<
lb
/>
dem & argento. </
s
>
<
s
id
="
N103A1
">VNDECIMVS tradit uias ſeparandi argentum ab ære. </
s
>
</
p
>
</
chap
>
</
body
>
</
text
>
</
archimedes
>