Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N190FC" type="main">
              <s id="N19208">
                <pb pagenum="294" xlink:href="001/01/304.jpg"/>
              cto duabus cochleis ferreis, quaſi clauis quibuſdam, id ipſum ad tabulam
                <lb/>
              affigunt. </s>
              <s id="N1921F">At arcus uterque inter duo tabulata collocatur, & æquè longus eſt
                <lb/>
              ac ſuperius
                <expan abbr="tabulatũ">tabulatum</expan>
              : uterque conficitur è quatuor tabellis tiliaceis, craſſis di­
                <lb/>
              gitos tres: quarum duæ longæ poſteriore parte latæ ſunt digitos
                <expan abbr="ſeptẽ">ſeptem</expan>
              , pri­
                <lb/>
              ore duos &
                <expan abbr="dimidiũ">dimidium</expan>
              : tertia, quæ poſterior, eſt lata palmos duos: eius
                <expan abbr="utrũquecaput">utrunque
                  <lb/>
                caput</expan>
              , paulo craſſius digito, in formis tabellarum
                <expan abbr="lõgarum">longarum</expan>
              includitur, ibique
                <lb/>
              pariter perforatum, ligneisque clauis glutino oblitis & in foramina infixis,
                <expan abbr="">cum</expan>
                <lb/>
              ipſis tabellis longis coniungitur & conglutinatur: quinetiam utrunque eius
                <lb/>
              caput unà cum tabellæ longæ capite arcuatur: atque ex eo nomen inuenit. </s>
              <s id="N19248">
                <lb/>
              Quarta autem tabella, quæ ab eſt ad cubitum à capite follis, diſtendit duas
                <lb/>
              longas tabellas: cuius capitula, in formis tabellarum longarum incluſa, cum
                <lb/>
              eis coniunguntur & conglutinantur: longa uerò eſt, exceptis capitulis, pe­
                <lb/>
              dem, lata palmum & digitos duos. </s>
              <s id="N19252">Sunt præterea aliæ duæ paruulæ tabel­
                <lb/>
              læ cum capite follis & inferiore tabulato conglutinatæ, & ad eadem clauis
                <lb/>
              ligneis, glutino etiam oblitis, affixæ, quæ longæ ſunt palmos tres et digitos
                <lb/>
              duos, altæ palmum, craſſæ digitum: earum dimidia pars paululum reſecta
                <lb/>
              eſt. </s>
              <s id="N1925D">Hæ tabellæ capita longarum tabellarum
                <expan abbr="arcẽt">arcent</expan>
              à foramine capitis follis,
                <lb/>
              quæ ni eſſent, eadem capita tanto & tam crebro motu intro compulſa fran­
                <lb/>
              gerentur. </s>
              <s id="N19268">Corium
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              eſt bubulum uel equinum: ſed bubulum longe mul­
                <lb/>
              tumque præſtat equino: utrunque uerò, duo enim ſunt, poſteriore follis parte,
                <lb/>
              qua coniunguntur, latum eſt pedes tres & dimidium: ſed ad utrunque tabula
                <lb/>
              tum, & ad utrunque arcum longo loro ſingulis ſubiecto
                <expan abbr="affigũtur">affiguntur</expan>
              ferreis cla­
                <lb/>
              uis cornutis, qui longi ſunt digitos quinque:
                <expan abbr="eorũ">eorum</expan>
              autem cornu utrunque lon­
                <lb/>
              gum eſt digitos duos & dimidium, latum ſemidigitum. </s>
              <s id="N19281">Verùm ad tabulata
                <lb/>
              tam crebris clauis affiguntur coria, ut unius claui cornu alterius cornu ferè
                <lb/>
              attingat: ſed ad arcus diſſimiliter. </s>
              <s id="N19288">Nam ad poſteriorem arcus tabellam tan­
                <lb/>
              tummodo duobus clauis affiguntur: ad longam utranque quatuor: quo ſane
                <lb/>
              modo fit, ut ad unum arcum decem clauis
                <expan abbr="affigãtur">affigantur</expan>
              : atque totidem ad
                <expan abbr="alterũ">alterum</expan>
              :
                <lb/>
              quinetiam interdum, cùm excoctor metum habet ne uehemens motus fol­
                <lb/>
              lis ab arcubus
                <expan abbr="coriũ">corium</expan>
              diuellat ac diſtrahat, extra id ad longas
                <expan abbr="eorũ">eorum</expan>
              tabellas al
                <lb/>
              terius generis clauis affigit tabellas abiegnas: quales ad poſteriores
                <expan abbr="arcuũ">arcuum</expan>
                <lb/>
              tabellas affigere
                <expan abbr="">non</expan>
              poteſt, quod
                <expan abbr="paululũ">paululum</expan>
              ſint arcuatæ. </s>
              <s id="N192B3">Quidam corium ad
                <lb/>
              tabulata & arcus clauis ferreis non affigunt, ſed cochleis ferreis, in tabellas
                <lb/>
              corio ſuperpoſitas ſimul adactis. </s>
              <s id="N192BA">Etſi uerò hæc corij affigendi ratio minus
                <lb/>
              quàm altera eſt uſitata, tamen dubium non eſt, quin ei
                <expan abbr="cõmoditate">commoditate</expan>
              antecel­
                <lb/>
              lat. </s>
              <s id="N192C5">Poſtremò follis caput, æquè ac reliquum eius corpus,
                <expan abbr="cõſtat">conſtat</expan>
              ex duobus
                <lb/>
              tabulatis, & præterea ex nare. </s>
              <s id="N192CE">Superius tabulatum longum eſt
                <expan abbr="cubitũ">cubitum</expan>
              , craſ­
                <lb/>
              ſum ſeſquipalmum: at inferius pars eſt inferioris totius corporis tabulati: ſi­
                <lb/>
              militer uerò atque ſuperius longum, ſed craſſum palmum & digitum: ex qui­
                <lb/>
              bus duobus
                <expan abbr="cõglutinatis">conglutinatis</expan>
              efficitur caput, in quo perforato naris includitur:
                <lb/>
              ſed caput poſteriore parte, ex qua reliquum corpus attingit, latum eſt cubi­
                <lb/>
              tum. </s>
              <s id="N192E3">Cùm uerò proceſſerit ad tres palmos, anguſtius factum eſt digitis duo
                <lb/>
              bus: poſtea tantum reſecatur, ut priore parte fiat teres & craſſum palmos du
                <lb/>
              os ac
                <expan abbr="totidẽ">totidem</expan>
              digitos: ubi circulo ferreo, tres digitos lato, cingitur. </s>
              <s id="N192EE">Naris
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
                <lb/>
              eſt fiſtula ex bractea ferrea facta: cuius prior pars caua, digitos tres lata eſt: </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>