Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1C19E" type="main">
              <s id="N1C1CE">
                <pb pagenum="373" xlink:href="001/01/383.jpg"/>
              mò cinerem inſpergit luto, & aquam affundens ſcopis uerrit: deinde inijcit
                <lb/>
              cinerem cribratum, & aqua ſic madefactum, ut niuis inſtar in piſæ figuram
                <lb/>
              formari poſſit: cinis uerò ſit ex quo
                <expan abbr="lixiuiũ">lixiuium</expan>
              aqua percolata fuerit
                <expan abbr="factũ">factum</expan>
              :
                <expan abbr="">nam</expan>
              ali
                <lb/>
              us, quia pinguis eſt, denuo urendus eſſet, ut macer fieret. </s>
              <s id="N1C1F2">Eum
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              cinerem
                <lb/>
              manibus compreſſis æquat, catinumque medium uerſus decliuem facit: tum
                <lb/>
              pilo iam deſcripto ipſum tundit: poſtea duobus pilis paruis,
                <expan abbr="itẽ">item</expan>
              ligneis, for­
                <lb/>
              mat canaliculum, per quem effluit ſpuma argenti: una enim manu compre­
                <lb/>
              hendit unum, altera alterum: utrunque latum eſt palmum, craſſum digitos du
                <lb/>
              os, altum pedem. </s>
              <s id="N1C207">Vtriuſque manubrium aliquantum teres ad ſeſquidigitum
                <lb/>
              minus quàm ipſum latum eſt, ſed longum pedes tres: tam uerò pilum quàm
                <lb/>
              manubrium ex uno ligno factum eſt. </s>
              <s id="N1C20E">Mox calceatus inſcendit in catinum,
                <lb/>
              & eum undique pedibus calcat: quo modo ſubſidit & fit decliuis. </s>
              <s id="N1C213">Deinde ite
                <lb/>
              rum eundem tundit pilo magno: tum exuto dextri pedis calceo catini circu
                <lb/>
              lum eo deſignat, & deſignatum excindit lamina ferrea utrinque curuata, atque
                <lb/>
              longa palmos tres, lata totidem digitos: cui ſunt manubria lignea, alta pal­
                <lb/>
              mum & digitos duos, craſſa item digitos duos. </s>
              <s id="N1C21E">Per ea penetrat utrinque pars
                <lb/>
              laminæ ferreæ cuſpidata & ſuperius recuruata. </s>
              <s id="N1C223">Quidam parte ligneæ bra­
                <lb/>
              cteæ, cribrum cingentis, laminæ loco utuntur. </s>
              <s id="N1C228">Ea uerò lata eſt tres digitos,
                <lb/>
              utrinque ad extremum ſic inciſa, ut manibus teneri poſſit. </s>
              <s id="N1C22D">Poſtea tundit cana
                <lb/>
              liculum per quem effluit ſpuma
                <expan abbr="argẽti">argenti</expan>
              . </s>
              <s id="N1C236">Ne uerò cinis delabatur, aperturam
                <lb/>
              ſaxo, ad hanc formato, obſtruit: ad quod apponit
                <expan abbr="tabellã">tabellam</expan>
              : cui rurſus ne de­
                <lb/>
              cidat, trudem opponit: tum cineris alueum infundit, eumque pilo magno tun
                <lb/>
              dit: iterum deinde iterumque cinerem inijcit, & eum pilo tundit. </s>
              <s id="N1C243">Canaliculo
                <lb/>
              facto ſiccum cinerem catino undique ſuperinijcit cribro, ac eum manibus
                <expan abbr="cõ­planat">con­
                  <lb/>
                planat</expan>
              & atterit: tum madefacti cineris alueos tres in marginem catini
                <expan abbr="circũ­circa">circum­
                  <lb/>
                circa</expan>
              inijcit, & operculum demittit. </s>
              <s id="N1C254">Mox inſcendens in catinum, id undique
                <lb/>
              cinere obſtruit, ne miſtura liquefacta effluat. </s>
              <s id="N1C259">Deinde operculi operimento
                <lb/>
              ſublato in catinum carbones alueo inijcit, prunas uerò batillo ferreo: & has
                <lb/>
              quidem etiam per foramina, quæ operculum in lateribus habet, easque
                <expan abbr="eodẽ">eodem</expan>
                <lb/>
              batillo adæquat: atque tantum laborem & munus
                <expan abbr="duarũ">duarum</expan>
              horarum ſpacio per
                <lb/>
              ficit: tum paruum
                <expan abbr="trũcum">truncum</expan>
              ſuperponit laminæ ferreæ, quæ in terra poſita eſt
                <lb/>
              ſub canaliculo: ea longa eſt pedes tres & palmum, lata poſteriore parte pe­
                <lb/>
              dem & palmos duos atque totidem digitos, priore palmos duos, &
                <expan abbr="iterũ">iterum</expan>
              to­
                <lb/>
              tidem digitos: at trunco ſuperponit ſaxum, ac ipſi laminam ferream aſſimi­
                <lb/>
              lem inferiori: in quam
                <expan abbr="cõijcit">conijcit</expan>
              carbonum alueum bracteis ligneis
                <expan abbr="contextũ">contextum</expan>
              :
                <lb/>
              inque eos tot prunas, quot batillo ferreo conijcere poteſt: atque catinus unius
                <lb/>
              horæ ſpacio calefit: deinde conto uncinato, quo detrahit ſpumam argenti,
                <lb/>
                <expan abbr="cõmouet">commouet</expan>
              reliquias
                <expan abbr="carbonũ">carbonum</expan>
              . </s>
              <s id="N1C291">Vncus
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              longus
                <expan abbr="palmũ">palmum</expan>
              , & latus digitos tres
                <lb/>
              habet figuram duorum
                <expan abbr="triãgulorum">triangulorum</expan>
              : cuius manubrium ferreum
                <expan abbr="longũ">longum</expan>
              eſt
                <lb/>
              pedes quatuor, ligneum uerò, in ferreum incluſum, ſex. </s>
              <s id="N1C2A8">Verùm aliqui ſim­
                <lb/>
              plicem contum uncinatum uſurpant. </s>
              <s id="N1C2AD">Poſt horæ ferè unius ſpacium rurſus
                <lb/>
              eodem conto uncinato
                <expan abbr="cõmouet">commouet</expan>
              reliquias prunarum, & batillo eas, quæ in
                <lb/>
              canaliculo iacent, in catinum inijcit. </s>
              <s id="N1C2B8">Tum iterum poſt horæ ſpacium eodem
                <lb/>
              conto
                <expan abbr="cõmouet">commouet</expan>
              prunas: quas ni ita
                <expan abbr="cõmoueat">commoueat</expan>
              , in catino aliquis nigror ma­
                <lb/>
              net, atque ea parte uitium facit: utpote non ſatis exiccatus: etenim miniſter
                <expan abbr="">com</expan>
              </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>