Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1C657" type="main">
              <s id="N1C702">
                <pb pagenum="380" xlink:href="001/01/390.jpg"/>
              mi maneant: qui æque ac axiculi ferrei uoluuntur in armillis æreis uel ferre­
                <lb/>
              is. </s>
              <s id="N1C710">Hic axiculus diſtat à ſuperiore tigillo tranſuerſo circiter cubitum: & pro­
                <lb/>
              pe tignum ſtatutum habet tympanum dentatum, latum pedes duos & di­
                <lb/>
              midium: cui in fronte ſunt dentes ſeptem & uiginti: at altera axiculi pars a­
                <lb/>
              xem uerſus bracteis ferreis eſt tecta, ne à catena, quæ circa eam uoluitur, exe
                <lb/>
              datur. </s>
              <s id="N1C71B">Eius catenæ annulus extremus incluſus eſt in fibula ferrea, & in
                <expan abbr="axi­culũ">axi­
                  <lb/>
                culum</expan>
              infixa: ipſa catena ex
                <expan abbr="loculamẽto">loculamento</expan>
              exiens in orbiculo, qui eſt inter roſtri
                <lb/>
              tigna, uerſatur. </s>
              <s id="N1C72A">Etenim à
                <expan abbr="loculamẽto">loculamento</expan>
              ſurſum uerſus ad pedis & palmi altitu
                <lb/>
              dinem eſt gruis roſtrum: quod conſtat ex duobus tignis incluſis in axe, lon
                <lb/>
              gis pedes quindecim, latis palmos tres, craſſis duos: quæ à tergo axis emi­
                <lb/>
              nent cubitum: ibique fibulantur, ligneo præterea clauo, qui per ipſa & axem
                <lb/>
              penetrat, connectuntur: is clauus altera parte capitulum habet latum, altera
                <lb/>
              foramen, in quod infigitur paxillus ferreus, ut tigna cum axe arcte conſtrin­
                <lb/>
              gat. </s>
              <s id="N1C73D">Ea uerò roſtri tigna, fulciuntur & ſuſtinentur alteris duobus tignis lon
                <lb/>
              gis pedes ſex & palmos duos, latis & craſſis item palmos duos: quæ inferi­
                <lb/>
              us incluſa ſunt in formis axis, ſuperius ad tigna roſtri, qua abſunt ab axe cir
                <lb/>
              citer pedes quatuor, clauis ferreis affixa. </s>
              <s id="N1C746">Poſt ſuperiora horum
                <expan abbr="tignorũ">tignorum</expan>
              ca­
                <lb/>
              pita uerſus axem eſt fibula ferrea, inferius in tigna roſtri infixa, ut ea coerce­
                <lb/>
              at & conſtringat. </s>
              <s id="N1C751">Vtriuſque tigni caput prius incluſum eſt in lamina ferrea
                <lb/>
              quadrangula, inter quas eſt tertia lamina ferrea quadrangula interiecta: qua
                <lb/>
              ratione fit, ut tigna roſtri neque dilabi poſſint, nec alterum in alterum incide­
                <lb/>
              re: quæ tigna ſuperiore parte bracteis ferreis ſunt tecta, ad pedum ſex lon­
                <lb/>
              gitudinem, ut lingua in eis promoueri poſſit: quæ lignum eſt ex oſtrya uel
                <lb/>
              alia quadam arbore dura factum, longum cubitum, latum pedem, craſſum
                <lb/>
              palmos tres: ex quo utrinque ad altitudinem & latitudinem palmi, pars inferi
                <lb/>
              us exciſa eſt, ut reliqua inter duo roſtri tigna ire & redire poſſit. </s>
              <s id="N1C762">Priore
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
                <lb/>
              parte media exciſum eſt ad palmorum duorum & totidem digitorum lon­
                <lb/>
              gitudinem, ut orbiculus æneus, qui eſt circa axiculum ferreum, in eo uolui
                <lb/>
              poſſit. </s>
              <s id="N1C76F">Habet præterea lingua prope angulos quatuor foramina: in quibus
                <lb/>
              totidem orbiculi circumacti promouentur in roſtri tignis: ſed quia lingua,
                <lb/>
              cùm trahitur & retrahitur, ſonitum edit
                <expan abbr="quodãmodo">quodammodo</expan>
              ſimilem latratui
                <expan abbr="canũ">canum</expan>
              ,
                <lb/>
              apud nos ex eo nomen inuenit. </s>
              <s id="N1C780">Vecti quidem promouetur, catina retrahi­
                <lb/>
              tur. </s>
              <s id="N1C785">Vncus eſt ferreus, cuius annulus uertitur in fibula ferrea, in dextrum lin
                <lb/>
              guæ latus infixa: qui uncus includitur in unum aliquem ferreum
                <expan abbr="clauũ">clauum</expan>
              , qui
                <lb/>
              dextro roſtri tigno infixus eſt. </s>
              <s id="N1C790">At à fronte axis orbiculus eſt æneus, cuius a­
                <lb/>
              xiculus ferreus incluſus eſt in roſtri tignis: in quo orbiculo catena,
                <expan abbr="exiẽs">exiens</expan>
              ex
                <lb/>
              loculamento, uoluitur: atque per dorſum linguæ excauatum
                <expan abbr="penetrãs">penetrans</expan>
              ad or­
                <lb/>
              biculum eius æneum, in ipſo circumacto uerſatur, deque eo deſcendentis un­
                <lb/>
              cus implicatur annulo, in quo incluſi ſunt annuli ſupremi trium catenarum
                <lb/>
              longarum pedes ſex, quæ penetrant per tres annulos ferreos, quos in fora­
                <lb/>
              minibus clauorum infixorum in medio operculi annulo eſſe dixi. </s>
              <s id="N1C7A7">Itaque cùm
                <lb/>
              magiſter
                <expan abbr="operculũ">operculum</expan>
              grue uoluerit leuare, tunc miniſter in uecte ferreo inclu­
                <lb/>
              dit axiculum ferreum inferiorem, qui extat è tigno ſtatuto palmum & digi­
                <lb/>
              tos duos: eſtque ea parte axiculus etiam quadrangulus, latus ſeſquidigitum,
                <lb/>
              craſſus digitum. </s>
              <s id="N1C7B6">Pari modo uectis foramen, in quo includitur, quadrangu­</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>