Stevin, Simon, Mathematicorum hypomnematum... : T. 4: De Statica : cum appendice et additamentis, 1605
page |< < (105) of 197 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="la" type="free">
        <div xml:id="echoid-div429" type="section" level="1" n="304">
          <pb o="105" file="527.01.105" n="105" rhead="*DE STATICÆ PRAXI.*"/>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div430" type="section" level="1" n="305">
          <head xml:id="echoid-head320" xml:space="preserve">DE VERSATIONVM MANVBRII MVLTI-
            <lb/>
          TVDINE, ET TEMPORIS SPATIO QVEIS OPVS
            <lb/>
          EST AD NAVEM TRANS AGGEREM
            <lb/>
          PERTRAHENDVM.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3092" xml:space="preserve">SEd quand oquidem ex hypotheſi navis ſextupla ſit ponderis ab axe S ſuſpen-
              <lb/>
            ſi, etiam inclinatio aggeris quà navis adſcendit ſextupla erit altitudinis ſuæ,
              <lb/>
            quod è per 19 prop. </s>
            <s xml:id="echoid-s3093" xml:space="preserve">1 lib. </s>
            <s xml:id="echoid-s3094" xml:space="preserve">cognoſcere eſt; </s>
            <s xml:id="echoid-s3095" xml:space="preserve">atqui altitudinem iſtam 4 pedum ſu-
              <lb/>
            pra ſtatuimus, hæcigitur ſexies ſumpta efficit 24 pedum inclinatam longitudi-
              <lb/>
            nem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3096" xml:space="preserve">Ea longitudo axi S obvolvi debet ut navis gravitatis centrum trans agge-
              <lb/>
            ris medium traduci poſſit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3097" xml:space="preserve">Quare ſi ut ante ambitus circuli in axe triplus ſtatua-
              <lb/>
            tur ſuæ diametri (nam in expoſito caſu ratio hæc verò ſatis vicina eſt) ſeſquipe-
              <lb/>
            dalis, is eritipſe 4 {1/2} pedum, qui in dictis 24 pedibus cõtinentur 5 {1/3}. </s>
            <s xml:id="echoid-s3098" xml:space="preserve">quamobrem
              <lb/>
            axis S 5 {1/3} verſandus; </s>
            <s xml:id="echoid-s3099" xml:space="preserve">ſingulis autem ejus verſationibus reſpondent 162 verſatio-
              <lb/>
            nes manubrii M N, utſupra patuit, itaque in univerſum manubrium M N 864
              <lb/>
            circumducendum erit.</s>
            <s xml:id="echoid-s3100" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3101" xml:space="preserve">Vel ſie. </s>
            <s xml:id="echoid-s3102" xml:space="preserve">Singulæ verſationes manubrii promovĕt 25 ℔ per intervallum 6 pe-
              <lb/>
            dum, hoc eſt, ſi pondus 5400 ℔ dependeat ab axe S ſingulæ verſationes manu-
              <lb/>
            brii MN tantundem efficiunt ac ſi 25 ℔ 6 pedes attolleret, & </s>
            <s xml:id="echoid-s3103" xml:space="preserve">conſequenter
              <lb/>
            quaſi ſexies 25 ℔ navis quę ſunt 150 ℔ iſtos 6 pedes attolleret, diviſisq́; </s>
            <s xml:id="echoid-s3104" xml:space="preserve">32400 ℔
              <lb/>
            per 150 ℔ quotus erit 216, navis igitur univerſæmoles 216 verſationibus manu-
              <lb/>
            brii MN 6 pedes promovebitur, atqui quater ſenos pedes promovenda eſt,
              <lb/>
            itaque quater 216, hoc eſt 864 verſationibus opus eſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3105" xml:space="preserve">Vel (quia navis 4 pedes
              <lb/>
            attollendaſit) proportione hujuſmodi concludere poteris. </s>
            <s xml:id="echoid-s3106" xml:space="preserve">una verſatione at-
              <lb/>
            tolluntur 25 ℔ 6 pedes. </s>
            <s xml:id="echoid-s3107" xml:space="preserve">quotigitur opus erit ut 32400 ℔ attollantur pedes 4-
              <lb/>
            concludes ut ante 864.</s>
            <s xml:id="echoid-s3108" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3109" xml:space="preserve">Sed millies manubrium unico unius horæ quadrante circumagi poſſe ſta-
              <lb/>
            tuimus, quamobrem ſi omnia ſupra expoſitis congruant, univerſam molem na-
              <lb/>
            vis ſarcinarumq́ue, pondere 9 modiorum, homo unicus minori quàm quadran-
              <lb/>
            tis ſpatio trans aggerem pertraxerit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3110" xml:space="preserve">Si verò à tribus hominibus verſetur manu-
              <lb/>
            briumq́ue inſertent ipſi F intra quadrantis trientem, hoc eſt, {1/12} horæ partem ab-
              <lb/>
            ſolverint. </s>
            <s xml:id="echoid-s3111" xml:space="preserve">ſiab hominibus 9 manubrium ipſi H affixum circumducatur {1
              <unsure/>
            /16} ho-
              <lb/>
            ræ navis pertrahetur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3112" xml:space="preserve">Poterit autem ſi ſit opus Pancratium hoc geminari atque
              <lb/>
            alterum oppoſito ſcapo Y inſeri quale ipſi AB inſertum vides, atque ita ipſos
              <lb/>
            verſantes bipartiri ne tanta hominum manus mutua opera interturbentur.</s>
            <s xml:id="echoid-s3113" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div431" type="section" level="1" n="306">
          <head xml:id="echoid-head321" xml:space="preserve">NOTATO</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3114" xml:space="preserve">Navem hoc exemplo nobis ita conſiderari tanquam in traductione æquali
              <lb/>
            ſemper pondere operas afficeret, cum tamen ipſum pro ſitu variari per tertium
              <lb/>
            exemplum 9 propoſ. </s>
            <s xml:id="echoid-s3115" xml:space="preserve">in confeſſo ſit, ponderoſius enim moleſtiusq́ue in fine
              <lb/>
            quàm ſub initium navis adducitur. </s>
            <s xml:id="echoid-s3116" xml:space="preserve">Quamobrem hoc tanquam exemplo dun-
              <lb/>
            taxat, quomodo in ſingulis ratiocinium ineundum ſit, uſos nos eſſe cogitabis.</s>
            <s xml:id="echoid-s3117" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3118" xml:space="preserve">Tympana autem iſta dentata ſeu aſtericos quos in Pancratio eadem ſerieſur-
              <lb/>
            ſum collocavimus, etiam tranſversè, etiam binos binisjunctos, prout operis
              <lb/>
            commoditas concinnitasq́ue exiget, conſtituere licebit.</s>
            <s xml:id="echoid-s3119" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>