Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
[111.] Warumb diſe bücher geſchriben/ vnnd von deren nutzbarkeit/ Das c Capittel.
[112.] Von Subtiliteten. Von ſeltzammen ſachen.
[113.] END.
[114.] Ein kurtzer außzug vnd inhalt aller fürnemmen vnd nutzlicher puncten vnd ar@@k/ len/ ſo in des hochgelerten Hieronymi Cardani/ artzet zů Meyland/ ein vnnd zwentzig bücheren von den ſubteylen hendlen begriffen. Allen liebhabern der nateürlichen vnd künſt-lichen ſachen/ gantz luſtig vnnd nutz-lich zůleſen. Verteütſchet vnnd geordnet durch D. Heinricum Pantaleonem/ in der Vniuerſitet zů Baſel ordenli-chen vnd beſtelten Phyſicum. Anno M. D. lix.
[115.] Dem Erſamen vnd Weiſen her ren Lucas Gebhart/ burger vnnd des Rath in der loblichen ſtatt Baſel/ ſeinem günſtigen lieben herren vnd gůten fründ/ gnad vnnd frid von Gott vnſerem Herren.
[116.] Außzug vonn dem erſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von anfen gen/ materi/ geſtalt/ vnnd nateürlichen bewegungen.
[117.] Außzug von dem anderen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Elementen vnd deren bewegung oder wirckungen.
[118.] Außzug vonn dem dritten bůch der Dubtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem Himmel.
[119.] Außzug von dem vierdten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem liecht vnnd ſchein.
[120.] Außzug von dem fünfften bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von vermiſchung vnnd vnuollkommenlichen vermiſcheten oder metalliſchen dingen/ etc.
[121.] Außzug von dem ſechſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Hetallen.
[122.] Außzug von dem ſiebendẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von edlem geſtein.
[123.] Außzug vonn dem achten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Plantis vnd erdgewechſen.
[124.] Außzug von dem neünten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den thieren wölliche von feülung wachſend.
[125.] Außzug võ dem zehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den vollkommenen thieren.
[126.] Außzug vonn dem eilffcen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von notwendigkeit deß menſchen vnnd ſeiner geſtalt.
[127.] Außzug von dem zwölfftẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von des menſchen natur vnd Complexion.
[128.] Außzug vom dreizehenden bůth der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den ſinnen oder entpfindtlichheiten/ vnd dem wolluſt.
[129.] Außzug vom vierzehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von der ſehl vnd dem verſtand.
[130.] Außzug von dem fünffzehenden vnd ſechtzehenden büch der Subtiliteten/ Hierony mi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von künſten vnnd weißheiten.
< >
page |< < of 997 > >|
160
Hieronymi Cardani Doctors
der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/
derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/
Das viert Bůch
Von Metallen/ Das
ſechßzehend Capittel.
EYſen vnnd der ſtahel die werdẽ vil ehe roſtig
11wider dẽ roſt. dann das ertz/ es wirt auch das eyſen durch
den roſt mehr geſchediget/ dann das ertz.
dar
vmb was man entpären mag/ behaltet man
inn dem krüſch.
wölliches man aber tregt/ o-
der můß vnder augen ſein/ ſtreichet man mit
öl an.
Darumb iſt bekannt daß der roſt an dẽ
eyſen vnd ertz vß einer wäſſerigẽ feüchtigkeit
entſthet.
dañ ſie werden auch vnder {der} erden
verderbt/ da kein lufft iſt/ vnnd vil mehr dañ
anderſtwo.
dann es iſt geleich vil geredt/ es
ſeye kein lufft vnder der erden/ oder es ſeye ſo
wenig daß ſein würckung der vile nitt gleich-
förmig ſeye.
anzůzeigenn/ das der lufft kein roſt machet/ dann ſo vil er zů
waſſer wirt.
Darumb entſthet der roſt/ dieweil ein kleine werme inn Metal
len iſt.
alſo wirt weder das ſilber nach das gold roſtig/ vnnd vil minder das
gold.
Deßhalben laſſet das öl kein wäſſerige feüchtigkeit zů. Die kleyẽ aber
laſſend kein roſt werden/ vnnd wann ſchon worden iſt/ nemmen ſie den wi-
der hinweg/ darumb ſeind ſie auch etwas beſſer.
Dieweil dann das öl dẽ roſt
weeret/ vnnd das waſſer ſollichen machet/ vermerckend wir wol daß {der} roſt
weder von der kelte nach von der feüchte entſthet.
dan das öl iſt an jm ſelbs
kalt/ es mag auch feücht werdẽ/ oder an jhm ſelbs ſein.
darumb wirt der roſt
von einer faulendẽ werme/ es feület aber das waſſer.
darumb iſt diſes ding
ein gifft.
Wölliche aber ein eigene arth habend/ die wachſſend mehr auß der erden
werme dann deß luffts.
ſie werdend aber durch die himmliſche werme auß-
gemachet.
Dann ob wol Schottland ein überauß kalt land iſt/ vorauß bey
der hohen ſchůl der ſtatt Glaguen inn dem land Gludiſdalien/ ſo bey Ar-
gadien gegen Nidergang inn Schotten ligt/ zů nechſt bey Hybernia/ fin-
det man doch den ſtein Cyaneum/ demnach auch dẽ Adamant vñ Karfun
ckel.
dañ von dem Gold iſt vorgeſagt. Es mögen aber diſe nitt außgemacht
werden/ on der Sonnen werme.
eintwäders ſie werdend groß vnnd vnuoll
kom̃en/ oder ſie werdẽ klein vollkom̃en.
Es iſt aber wol zů verwunderẽ war
umb die ding nitt mehr iñ Engelland ſeyẽ/ wölches mehr gegẽ Mittag ligt/
vñ wermer iſt/ darzů allein bley bringt/ oder ſilber?
Die vrſach iſt/ dz groß
berg in Schottẽ ſeind.
dañ die herteren ſtein wachſſen in herten ſteinẽ/ vñ al
ſo in den bergẽ.
Es iſt aber Engelland gar eben/ darzů ein getẽperiert lãd/
wölliches nitt geſchlacht iſt das Metall zů bringen/ dieweil die feüchtigkeit

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index