Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
[111.] Warumb diſe bücher geſchriben/ vnnd von deren nutzbarkeit/ Das c Capittel.
[112.] Von Subtiliteten. Von ſeltzammen ſachen.
[113.] END.
[114.] Ein kurtzer außzug vnd inhalt aller fürnemmen vnd nutzlicher puncten vnd ar@@k/ len/ ſo in des hochgelerten Hieronymi Cardani/ artzet zů Meyland/ ein vnnd zwentzig bücheren von den ſubteylen hendlen begriffen. Allen liebhabern der nateürlichen vnd künſt-lichen ſachen/ gantz luſtig vnnd nutz-lich zůleſen. Verteütſchet vnnd geordnet durch D. Heinricum Pantaleonem/ in der Vniuerſitet zů Baſel ordenli-chen vnd beſtelten Phyſicum. Anno M. D. lix.
[115.] Dem Erſamen vnd Weiſen her ren Lucas Gebhart/ burger vnnd des Rath in der loblichen ſtatt Baſel/ ſeinem günſtigen lieben herren vnd gůten fründ/ gnad vnnd frid von Gott vnſerem Herren.
[116.] Außzug vonn dem erſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von anfen gen/ materi/ geſtalt/ vnnd nateürlichen bewegungen.
[117.] Außzug von dem anderen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Elementen vnd deren bewegung oder wirckungen.
[118.] Außzug vonn dem dritten bůch der Dubtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem Himmel.
[119.] Außzug von dem vierdten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem liecht vnnd ſchein.
[120.] Außzug von dem fünfften bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von vermiſchung vnnd vnuollkommenlichen vermiſcheten oder metalliſchen dingen/ etc.
[121.] Außzug von dem ſechſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Hetallen.
[122.] Außzug von dem ſiebendẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von edlem geſtein.
[123.] Außzug vonn dem achten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Plantis vnd erdgewechſen.
[124.] Außzug von dem neünten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den thieren wölliche von feülung wachſend.
[125.] Außzug võ dem zehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den vollkommenen thieren.
[126.] Außzug vonn dem eilffcen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von notwendigkeit deß menſchen vnnd ſeiner geſtalt.
[127.] Außzug von dem zwölfftẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von des menſchen natur vnd Complexion.
[128.] Außzug vom dreizehenden bůth der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den ſinnen oder entpfindtlichheiten/ vnd dem wolluſt.
[129.] Außzug vom vierzehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von der ſehl vnd dem verſtand.
[130.] Außzug von dem fünffzehenden vnd ſechtzehenden büch der Subtiliteten/ Hierony mi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von künſten vnnd weißheiten.
< >
page |< < (cccclxxxviij) of 997 > >|
544cccclxxxviijVon mancherlei wunderbaren80[Figure 80]o a e b g f n d m l k h Centrum gãg ge-
ſtrackt durch A D
C.
ſchnůr ſchlecht
ob diſem gãg deß
zeigers oder Com
paß ſchattẽ C H.
der zeiger ſeye C
D.
diſes obereſt
theil D ſeye mitt
dẽ Cẽtro ein ding/
von wegen der er
dẽ/ ſo klein iſt/ vñ
zů der Soñen hö
he gerechnet.
deß
lands weytte ſeye
A B.
deßhalbenn
wirt dz B deß Aequinoctien punctẽ ſein.
Vñ nem̃e man dañ zů beiden ſeitẽ
xxiij grad oder theil vñ ein halbẽ/ damit der Solſtitien punctẽ ſeyen E vñ
F.
ſo iſt gewüß daß der eccentriſch circkel/ ſo nit in einem centro oder mitel
puncten ſthet/ an dem ſchatten nicht enderẽ wirt (Ob wol das O höher dañ
das N ſthet nach dem zwölfften theil eines halben Diameters an der ſoñen
eccentrico.
dann alſo großer vnderſcheid iſt von dem Apogeo biß zů ſeinem
gegen theil) dann es ſeye die ſonn in dem O oder N/ ſo ligt nicht daran.
dañ
der ſchatten iſt C M.
Wann man nun ein ſchattẽ erlernet/ namlich C K/
als die Soñ im G ſthet/ würſt du auß der erklärung taflen wüßen wie groß
G B ſeye/ auch deß equinocktiſchen circkels ſtatt/ vnd der Solſtitien/ wañ
du ſchon deß lands breite vnd gelegen heit nit hetteſt.
dẽnach in deß circkels
theil E F/ beſchreib das orth nach der größe/ ſo die erklärũg der ſoñen ſtatt
angibt/ ye nach zweyen tagen welche zůſammen ſtim̃en.
wann ſollichs voll-
bracht/ ſo leg dein linial auff die verzeichnetẽ puncten/ an deß circkels theil
E F/ vnnd auff den mitel puncten D.
wo nun die regel oder linial die linien
B C zertheilen/ da wirt deß ſchatten orth zů mittag in den ſelbigen tagen
ſthen.
Wann du daßelbig erfunden/ ſoltu noch der ſelbigen proportz dei
nes Compaß mitag linien abtheilen/ die nam̃en vnd anders darzů ſchreibẽ.
Weil nun diſe vier vollbracht/ iſt noch überig daß wir auß der ſoñen ſcha
ten/ durch den zeiger/ die zeyt ſtund erkeñen/ wie es die Römer in dẽ brauch
gehabt.
dann du wirſt auß diſer auch die gleiche ſtund erkennen/ dann es iſt
darzů geſchribẽ/ der tag ſeye wie lang er wölle.
wañ du die vngeleiche ſtundẽ/
ſo dir bekañt/ durch die ſtũden zeüchſt/ ye noch deß tags größe/ vnd dẽnach
das harauß kommet mit xij abtheileſt.
Ein exempel. ich hab auß dem zei-
81[Figure 81]p q r d t ſ e ger die fünffte ſtund im tag/ wann der tag neün
theil/ vñ dreytheil auß fünffẽ hatt.
ſo zeüch ich die
neün theil/ vnd drey fünffte theil in fünff theil/
ſo werdẽ xlviij theil darauß.
diſes theil ich durch
xij/ ſo kom̃end viere.
diſes iſt eigentlichen die ge-
leiche ſtund.
damit du nun die ſelbigẽ vngeleichẽ
ſtunden habeſt/ ſo beſchreib die Mittags linien/
vnd mach die linien D P vnd D Q ſo zů

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original
  • Regularized
  • Normalized

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index