Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
[111.] Warumb diſe bücher geſchriben/ vnnd von deren nutzbarkeit/ Das c Capittel.
[112.] Von Subtiliteten. Von ſeltzammen ſachen.
[113.] END.
[114.] Ein kurtzer außzug vnd inhalt aller fürnemmen vnd nutzlicher puncten vnd ar@@k/ len/ ſo in des hochgelerten Hieronymi Cardani/ artzet zů Meyland/ ein vnnd zwentzig bücheren von den ſubteylen hendlen begriffen. Allen liebhabern der nateürlichen vnd künſt-lichen ſachen/ gantz luſtig vnnd nutz-lich zůleſen. Verteütſchet vnnd geordnet durch D. Heinricum Pantaleonem/ in der Vniuerſitet zů Baſel ordenli-chen vnd beſtelten Phyſicum. Anno M. D. lix.
[115.] Dem Erſamen vnd Weiſen her ren Lucas Gebhart/ burger vnnd des Rath in der loblichen ſtatt Baſel/ ſeinem günſtigen lieben herren vnd gůten fründ/ gnad vnnd frid von Gott vnſerem Herren.
[116.] Außzug vonn dem erſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von anfen gen/ materi/ geſtalt/ vnnd nateürlichen bewegungen.
[117.] Außzug von dem anderen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Elementen vnd deren bewegung oder wirckungen.
[118.] Außzug vonn dem dritten bůch der Dubtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem Himmel.
[119.] Außzug von dem vierdten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem liecht vnnd ſchein.
[120.] Außzug von dem fünfften bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von vermiſchung vnnd vnuollkommenlichen vermiſcheten oder metalliſchen dingen/ etc.
[121.] Außzug von dem ſechſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Hetallen.
[122.] Außzug von dem ſiebendẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von edlem geſtein.
[123.] Außzug vonn dem achten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Plantis vnd erdgewechſen.
[124.] Außzug von dem neünten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den thieren wölliche von feülung wachſend.
[125.] Außzug võ dem zehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den vollkommenen thieren.
[126.] Außzug vonn dem eilffcen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von notwendigkeit deß menſchen vnnd ſeiner geſtalt.
[127.] Außzug von dem zwölfftẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von des menſchen natur vnd Complexion.
[128.] Außzug vom dreizehenden bůth der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den ſinnen oder entpfindtlichheiten/ vnd dem wolluſt.
[129.] Außzug vom vierzehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von der ſehl vnd dem verſtand.
[130.] Außzug von dem fünffzehenden vnd ſechtzehenden büch der Subtiliteten/ Hierony mi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von künſten vnnd weißheiten.
< >
page |< < (lxxi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div119" type="section" level="1" n="19">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2571" xml:space="preserve">
              <pb o="lxxi" file="0127" n="127" rhead="ſachen/ Das ander bůch."/>
            noctiſchen circkels am achten himmel/ wölche zertheilung wir billich ſol-
              <lb/>
            len des Widers anfang nennen/ vnnd mit den puncten an dem vmblauff
              <lb/>
            des kleinen circkels am neünten himmel/ (dann ſollicher nam verwirret
              <lb/>
            vnnd verduncklet den gantzen handel) ſonder ſollen diſen puncten/ den ge-
              <lb/>
            wüſſen puncten heiſſen/ oder den puncten des vmblauffs. </s>
            <s xml:id="echoid-s2572" xml:space="preserve">Darumb wo
              <lb/>
            man die Sonn ſetzet/ es ſeye im auffſteigen/ oder inn mitten des himmels/
              <lb/>
            oder in Nidergang/ da wirt der anfang des Widers ſein vnd der zeichen.</s>
            <s xml:id="echoid-s2573" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2574" xml:space="preserve">Wann aber die Sonn an diſen orthen iſt/ ſo erkennet man auch eigenli-
              <lb/>
            chen die ſtund im tag. </s>
            <s xml:id="echoid-s2575" xml:space="preserve">deßhalben mag man den anfang des Widers vnnd
              <lb/>
            der zeichen/ er ſtande am himmel wo er wölle on allen entpfindtlichen yrr-
              <lb/>
            thům weiſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2576" xml:space="preserve">vnnd alſo auch im gantzen jar/ durch den lauff der Sonnen
              <lb/>
            vnnd ſein orth/ vnnd alſo auch den aſcendent vnd auſſgang zů jdem augen
              <lb/>
            blick/ vnnd alles anders/ wölches alles inn verwirrung kommen/ ſo ein an
              <lb/>
            fang auß den zweyen falſchen gründen gehabt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2577" xml:space="preserve">Der ein grund iſt/ das vy-
              <lb/>
            ler Planeten örther ſollen genommen werden nach vergleichung des Wi-
              <lb/>
            ders haupt/ vnnd der zertheilung ecliptice/ wölche beſchicht inn dem erſtẽ
              <lb/>
            beweglich en himmel/ ſo man doch die nennen ſolte mit vergleichũg der zer-
              <lb/>
            theilung am achten himmel. </s>
            <s xml:id="echoid-s2578" xml:space="preserve">Der ander iſt/ der falſch namm des Widers
              <lb/>
            haupt an dem achtẽ himmel/ wölcher etwan zů dem puncten gezogẽ ward/
              <lb/>
            ſo ſie fürbilden vmbgetriben werden bey der zertheilũg Ecliptice mit dem
              <lb/>
            Aequinoctial des neündten himmels. </s>
            <s xml:id="echoid-s2579" xml:space="preserve">etwan aber bey dem erſten ſternen ſo
              <lb/>
            inn des Widers haupt an dem achten himmel iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2580" xml:space="preserve">So wir doch ſollen ver-
              <lb/>
            ſthan durch des Widers haupt am achten himmel/ nach dem dritten ver-
              <lb/>
            ſtandedie zertheylung am früling der ecliptice des achten himmels. </s>
            <s xml:id="echoid-s2581" xml:space="preserve">Wann
              <lb/>
            man ſolche irrthumb hin nim̃et/ ſo wirt der gantz handel als das häll liecht
              <lb/>
            offenbar/ vnd gar kein zweifel verlaſſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2582" xml:space="preserve">dañ ob wol Ptolemeus nach dem
              <lb/>
            Wider des erſten beweglichen himmels/ der zeichẽ anfang rechnet/ hatt er
              <lb/>
            es darumb gethan/ dieweil er die eclipticam des achten himmels vnder der
              <lb/>
            ecliptica des neündten ſtellet/ vnnd alſo lieber wöllen von dem neündten
              <lb/>
            dann von dem achten himmel ſagen/ darmit vnnd wir es nitt von den fi-
              <lb/>
            guren des geſtirns verſtündend. </s>
            <s xml:id="echoid-s2583" xml:space="preserve">Auß diſem iſt bekannt/ das der anfang
              <lb/>
            des Widers des erſten himmels/ nach Ptolemeo (ſo wir ſetzen/ die ſternen
              <lb/>
            werdẽ nach der breite bewegt) geleich ſeye mit dem anfang des Widers am
              <lb/>
            achten himmel/ mit ſollichẽ verſtand ſo vyl die gemein rechnung belanget.</s>
            <s xml:id="echoid-s2584" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2585" xml:space="preserve">Wann die ſternen auff ghend/ vnd man ſie ſicht/ wañ die Sonn auff o{der}
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0127-01" xlink:href="note-0127-01a" xml:space="preserve">Auffgang des
                <lb/>
              geſtirns.</note>
            nider gath/ nennet man ſie Heliacos ſo der Sonnen zůgeeygnet/ vnnd be-
              <lb/>
            ſchicht am morgen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2586" xml:space="preserve">Wann aber das geſtirn an dem abent auff oder nider
              <lb/>
            gath/ heiſſend ſie Chronici. </s>
            <s xml:id="echoid-s2587" xml:space="preserve">Ein jeder auffgang iſt gegen Orient/ vnnd fa-
              <lb/>
            het an wann der ſternen bey der Soñen iſt/ oder ein klein daruor/ oder dar
              <lb/>
            gegen über. </s>
            <s xml:id="echoid-s2588" xml:space="preserve">Sein krafft vnd würckung bleibt 15 tag/ doch mehret er ſich vñ
              <lb/>
            bleibt biß in 30 tag. </s>
            <s xml:id="echoid-s2589" xml:space="preserve">Es beſchicht auch ein jeder nidergang des geſtirns/ er
              <lb/>
            ſeye Heliacus oder Chronicus/ wann die geſtirn vnder gand/ bey der Son
              <lb/>
            nen/ oder nit weit daruon/ oder gegen der Sonnen über/ vnnd dann hatt
              <lb/>
            der Nidergang ein end. </s>
            <s xml:id="echoid-s2590" xml:space="preserve">Deßhalben fahet deren würckung vnd krafft dreiſ-
              <lb/>
            ſig tag zůuoran/ doch ſeind die letſten fünffzehen
              <lb/>
            tag krefftiger.</s>
            <s xml:id="echoid-s2591" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>