Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[21.] Von deß geſtirns Wirckung vnnd Einfluß Das xiij Cap.
[22.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dritt Bůch. Von den vermiſchungen in gemein. Der vermiſchecen dingen eigenſchafft/ Das xiij. Capitel.
[23.] Von den Metalliſchen dingen/ Das xv. Capitel.
[24.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das viert Bůch Von Metallen/ Das ſechßzehend Capittel.
[25.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünfft Bůch. Von dem geſtirn. Der ſteinen natur/ wachſſung/ vnd vnderſcheid/ Das xvij. Capittel.
[26.] Von den Edlen geſteinen/ Das xviij. Crpitel.
[27.] Von der ſteinen wunderwerck-Das xix. Capittel.
[28.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechſt Bůch Von den zweigen oder gewechſen/ vnnd was daruon kommet. Von den gewächſen vnnd jren vnderſchei-den/ Das xx. Capittel.
[29.] Von Planten vnnd gewechſen/ ſo anzeigend daß waſſer vnder jhnen vorhanden ſeye/ Das xxj. Capittel.
[30.] Von der gewächſen wunderzeichen-Das xxij. Capitel.
[31.] Wie man die Plantas vnnd gewächs inn gůtem bauw vnnd ehren halten ſoll/ Das xxiij. Capitel.
[32.] Von wein vnd eſſig/ Das xxiiij. Capitel.
[33.] Von anderen Saten vnnd dem Honig/ Das xxv. Capittel.
[34.] Wie die ding erhalten werdend/ ſo von den Plan tis oder gewächſen harkommend/ Das xxvj. Capittel.
[35.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſibend Bůch Von den chieren/ vnnd was von inen kommet. Ein gemeine rechnung der thieren/ vnnd jr vnderſcheid/ das xxvij Capittel.
[36.] Von den vnuolkommen chieren/ Das xxviij. Capitell.
[37.] Von den Schlangen/ Das xxjx Capittel.
[38.] Wie man die kriechenden thier vnnd andere der geleichen vertreiben ſoll/ das xxx Capittel.
[39.] Von vierfüſſigen thieren/ das xxxj Capittel.
[40.] Wie man zů den vierfüſſigen thieren ſorg haben ſoll/ das xxxij Capittel.
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
< >
page |< < (lxxvi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div131" type="section" level="1" n="21">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2698" xml:space="preserve">
              <pb o="lxxvi" file="0132" n="132" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            richtet etliche wenig frömbde dohin. </s>
            <s xml:id="echoid-s2699" xml:space="preserve">diſer aber die ſeinen vnd jren vyl. </s>
            <s xml:id="echoid-s2700" xml:space="preserve">Das
              <lb/>
            ſey verr võ vns/ das wir Gott einerley boßheit anklagen wölten. </s>
            <s xml:id="echoid-s2701" xml:space="preserve">einẽ yeden
              <lb/>
            ſchadet ſein thorheit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2702" xml:space="preserve">Dañ gleich wie nach dẽ gemeinẽ lauff deß geſtirns/ die
              <lb/>
            leib kranck werden vnd ſterben/ alſo werden auch die gemüter beſchediget
              <lb/>
            vnd verletzet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2703" xml:space="preserve">wañ nũ ſolliche anſchickung deßgeſtirns ſtarck ſeind/ vorauß
              <lb/>
            in denen ſo in der philoſophia nit wol geübet/ machẽd ſie vngerümpte vnd
              <lb/>
            ſteyffe opinionẽ vnd meinungen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2704" xml:space="preserve">welche harnoch durch etliche boßhafftigẽ
              <lb/>
            vnd geyttigen werden zůſam̃en gebracht/ vnd rechgeſtellet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2705" xml:space="preserve">Alſo ſicht man
              <lb/>
            daß vyl ſecten ſeind/ ſo gantz ein anderẽ zů wider/ vnd ſchem̃et mã ſich doch
              <lb/>
            nit zů ſagẽ/ es gefalle alſo Gott. </s>
            <s xml:id="echoid-s2706" xml:space="preserve">Gott kan nit böß oder gottloß ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s2707" xml:space="preserve">Welche
              <lb/>
            die liebe vnd gůte werck verachten/ vnd grauſam̃e ding rathend/ auch den
              <lb/>
            laſteren/ vnd zeyttlicher vnrůw anlaß gebẽd/ die ſeind Gott zů wider. </s>
            <s xml:id="echoid-s2708" xml:space="preserve">dañ
              <lb/>
            Gott iſt der beſt/ vnd liebet die beſten. </s>
            <s xml:id="echoid-s2709" xml:space="preserve">Du wirſt aber noch zweyflen/ ſagen-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0132-01" xlink:href="note-0132-01a" xml:space="preserve">Käzeren hert
                <lb/>
              neckig keit.</note>
            de/ du haſt mir noch nit angezeigt/ wie doch durch die influentz diſe vnſinni
              <lb/>
            geleüt ſo ſtãdthafftig ſölliche marter leiden. </s>
            <s xml:id="echoid-s2710" xml:space="preserve">Ettliche thůnd dergleichẽ als
              <lb/>
            die übelthäter die man zům galgẽ fürt/ vñ lachen dz man meine ſie ſeiẽ eine@
              <lb/>
            ſtãdhafftigen gemüts. </s>
            <s xml:id="echoid-s2711" xml:space="preserve">Etlichẽ verwãdlet die melãcholey jre ſm̃/ vñ macht
              <lb/>
            ſie gar doll. </s>
            <s xml:id="echoid-s2712" xml:space="preserve">Etlich ſeind ſo gar erſchrockẽ/ das ſie es nit entpfindẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2713" xml:space="preserve">dañ ſolli-
              <lb/>
            ches hatt Hippocrates gelernet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2714" xml:space="preserve">Etliche denckẽ an an{der}e ding vnd entpfin-
              <lb/>
            den es alſo nit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2715" xml:space="preserve">Ich weiß wol dz ich etwã ſo fleiſſig geſtudiert hab/ dz ich den
              <lb/>
            ſchmertzẽ des grauſamẽ Podagra nit entpfundẽ hab. </s>
            <s xml:id="echoid-s2716" xml:space="preserve">Wie vil mehr erſt die/
              <lb/>
            ſo ſch on in jrẽ ſiñ erſtaunet vñ doll/ auch eines beſtendigẽ gemüts/ vnd der
              <lb/>
            leiblichẽ marter gewonet/ vñ ſo gar voll melãcholey ſeind? </s>
            <s xml:id="echoid-s2717" xml:space="preserve">Die Frantzoſen
              <lb/>
            lernen jre nackendẽ kin{der} dapffer der ſtreychẽ gewonẽ/ domit ſie in den krie-
              <lb/>
            gen auch deſter mañlicher mögẽ die wundẽ erleidẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2718" xml:space="preserve">doch hatt võ diſen dingẽ
              <lb/>
            gnůgſam der Cicero in den Tuſculanis gehãdlet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2719" xml:space="preserve">Damit wir nun võ diſen
              <lb/>
            ſachẽ laſſen/ ſo bedencht mich die Soñ die herrſche am aller meiſtẽ über alle
              <lb/>
            ding von wegẽ der größe vñ mechtigẽ liechts/ demnach der Mon/ ebẽ auch
              <lb/>
            von der ſelbigẽ vrſach wegẽ/ dañ eriſt vns nach der Soñen {der} gröſſeſt/ aber
              <lb/>
            doch für ſich ſelbs nit. </s>
            <s xml:id="echoid-s2720" xml:space="preserve">Er herrſchet aber am mehrſtẽ über die feüchte ding/
              <lb/>
            als über die fiſch vnd waſſer/ auch über dz marck vnd hirn der thierẽ/ vnd
              <lb/>
            vn{der} den wurtzlẽ/ über dẽ knobloch vñ zibelẽ/ dz die vyl feüchtigkeit in jnen
              <lb/>
            haben. </s>
            <s xml:id="echoid-s2721" xml:space="preserve">darũb ſagt Palladius/ wañ man den knobloch ſäyet dieweil {der} Mon
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0132-01" xlink:href="hd-0132-01a" number="9"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0132-01" xlink:href="hd-0132-01a" number="10"/>
            vn{der} der erdẽ iſt/ vnd den widerũb auß reißt wañ der Mon vn{der} der erdẽ ver
              <unsure/>
              <lb/>
            borgen/ werde er keinẽ böſen geſchmack habẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2722" xml:space="preserve">Vnd in gemeyn werden die ſa
              <lb/>
            men ſo geſäiet werdẽ im vffgang des Mons/ ſtercker vñ vngeſchmackter ge
              <lb/>
            wächs bringen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2723" xml:space="preserve">wie auch hergegẽ/ wañ der Mon ab nim̃et/ dz iſt im wädel/
              <lb/>
            etwas ſchwacher vñ ſcherpffer. </s>
            <s xml:id="echoid-s2724" xml:space="preserve">dannenhar achtich/ kom̃e dz große frücht/
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0132-02" xlink:href="note-0132-02a" xml:space="preserve">Des M@s her
                <lb/>
              ſchung.</note>
            wurtzel/ o{der} kreüter/ ſeltẽ am geruch vñ geſch mack übertreffen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2725" xml:space="preserve">Ia mã ſagt
              <lb/>
            auch dz die Baſilien blůmen/ wañ man ſie im erſten Mon ſtoßt/ vnd in ei-
              <lb/>
            nen neüwen hafen thůt/ werdẽ ſie vmb den Volmon/ an dem anderẽ theil
              <lb/>
            blůmẽ tragẽ/ wañ man ſie aber noch als lang in der erdẽ vergrabt/ ſo wach
              <lb/>
            ſen Strifionẽ o{der} Scorpionẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2726" xml:space="preserve">Dem ſeye wie jm wölle/ des geſtirns krafft iſt
              <lb/>
            größer/ dañ man glaubẽ mag. </s>
            <s xml:id="echoid-s2727" xml:space="preserve">Der Sauonarola hatt geſchribẽ/ das in dem
              <lb/>
            Schalt jar/ die thier vnd die weiber vnfruchtbar ſeyẽ/ ſo aber etlich gebä-
              <lb/>
            ren/ die gebärend mit ſchmertzẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2728" xml:space="preserve">vnd dz nach mehr vnd einẽ wun{der} zeichẽ ge-
              <lb/>
            leich iſt/ der ſpitz an dem ſaamẽ vnd die kernẽ in der frucht/ vorauß an dem
              <lb/>
              <handwritten xlink:label="hd-0132-01" xlink:href="hd-0132-01a" number="9"/>
              <handwritten xlink:label="hd-0132-01" xlink:href="hd-0132-01a" number="10"/>
            öpfel ſo man Epich nẽnet/ die kerẽ ſich nit obſich zů dẽ blůmen des öpfels/
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>