Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[31.] Wie man die Plantas vnnd gewächs inn gůtem bauw vnnd ehren halten ſoll/ Das xxiij. Capitel.
[32.] Von wein vnd eſſig/ Das xxiiij. Capitel.
[33.] Von anderen Saten vnnd dem Honig/ Das xxv. Capittel.
[34.] Wie die ding erhalten werdend/ ſo von den Plan tis oder gewächſen harkommend/ Das xxvj. Capittel.
[35.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſibend Bůch Von den chieren/ vnnd was von inen kommet. Ein gemeine rechnung der thieren/ vnnd jr vnderſcheid/ das xxvij Capittel.
[36.] Von den vnuolkommen chieren/ Das xxviij. Capitell.
[37.] Von den Schlangen/ Das xxjx Capittel.
[38.] Wie man die kriechenden thier vnnd andere der geleichen vertreiben ſoll/ das xxx Capittel.
[39.] Von vierfüſſigen thieren/ das xxxj Capittel.
[40.] Wie man zů den vierfüſſigen thieren ſorg haben ſoll/ das xxxij Capittel.
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
< >
page |< < (ccclxxv) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div517" type="section" level="1" n="51">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12274" xml:space="preserve">
              <pb o="ccclxxv" file="0431" n="431" rhead="ſachen/ Das acht bůch."/>
            diſe zeyt in den Mitnächtiſchen landẽ leüth ſein/ ſo ein roß oder ochſen auff
              <lb/>
            den achſeln tragen/ oder ein eyſen gſchirr ſo tauſet pfund ſchwer iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12275" xml:space="preserve">Ich hab
              <lb/>
            gehört daß vor zeytten einer ſo Olegianus geneñet/ erſchlagen worden/ wöl
              <lb/>
            cher der wagẽ reder mitt den henden ſtill gehaltẽ/ ye mit einer hand ein rad/
              <lb/>
            ja er hab diſe hinderſich vmbgetriben. </s>
            <s xml:id="echoid-s12276" xml:space="preserve">Er ſoll auch drey brenten mit wein zů
              <lb/>
            mal getragen haben/ an yedem arm eine/ vnnd die drit auff dem rucken. </s>
            <s xml:id="echoid-s12277" xml:space="preserve">de
              <lb/>
            ren yede haltet acht krüg voll/ oder ſechßhundert vnd zwey vnnd ſibentzig
              <lb/>
            pfund. </s>
            <s xml:id="echoid-s12278" xml:space="preserve">Man haltet die Zenobia für die ſterckeſte vnnd weyſeſte frauw/ wie-
              <lb/>
            wol ſie nit ein gůt end genom̃en/ ein Künigin in Orient. </s>
            <s xml:id="echoid-s12279" xml:space="preserve">Es wirt auch Ama
              <lb/>
            laſuenta/ Theodorici der Geten Künig tochter/ an tugendẽ vnd weyßheit
              <lb/>
            hoch gelobt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12280" xml:space="preserve">Mã haltet diſe ding darũb deſter größer/ weyl ſie ſeltẽ beſchehẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s12281" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div533" type="section" level="1" n="52">
          <head xml:id="echoid-head64" xml:space="preserve">Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet
            <lb/>
          werden. Das xliiij. Capittel.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s12282" xml:space="preserve">NIt ein einfache handlung iſt diſes/ ſonder begreifft auch die wun-
              <lb/>
            derbar vrſachen der kranckheiten/ vnd widerumb die wunderbar
              <lb/>
            heilmachung/ vnnd was für kranckheit an einem yeden orth deß
              <lb/>
            menſchlichẽ leib gſund gemachet werdẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12283" xml:space="preserve">Neüwlich als ich diſes ge
              <lb/>
            ſchriben/ entpfand ein burger bey vns Ioañes Baptiſta Modö-
              <lb/>
            tienſis alle tag/ wañ die Soñ auffgangẽ/ einen großẽ ſchmertzẽ deß haupts
              <lb/>
            oberthalben {der} naſen/ dẽnach wůchs {der} ſchmertz biß die Soñ über dẽ mittag
              <lb/>
            kom̃en. </s>
            <s xml:id="echoid-s12284" xml:space="preserve">wañ ſie aber wi{der} anfieng abſteigen/ nã der ſchmertz auch ab/ alſo dz
              <lb/>
            er vmb den abent gar nach ließ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12285" xml:space="preserve">Wie ghet diſes zů? </s>
            <s xml:id="echoid-s12286" xml:space="preserve">die auffſtigẽd Soñ zeü
              <lb/>
            chet die dämpff deß leibs überſich/ durch wölliche deß hirns haut geplaget
              <lb/>
            wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12287" xml:space="preserve">Sy zeücht aber diſe darũb/ weil es ein zäche vnd kalte feüchte iſt/ wöl-
              <lb/>
            che nit nachlaſſet/ dañ mit {der} Soñen krafft. </s>
            <s xml:id="echoid-s12288" xml:space="preserve">es beduncket mich auch nit/ daß
              <lb/>
            ſolch es von {der} werme beſchehe/ dañ ſonſt wurde {der} ſchmertz nach mittag mehr
              <lb/>
            zůnem̃en. </s>
            <s xml:id="echoid-s12289" xml:space="preserve">dann die werme wirt nach mittag krefftiger/ we{der} vor mittag. </s>
            <s xml:id="echoid-s12290" xml:space="preserve">wie
              <lb/>
            dañ ſolches auch durch dẽ ſom̃er angzeigt/ wölcher erſt anfacht/ wañ ſich die
              <lb/>
            Sonn wi{der} vmbkeert/ vnd nit daruor. </s>
            <s xml:id="echoid-s12291" xml:space="preserve">Es ſeind aber etliche ding/ ob ſie wol
              <lb/>
            nit zů den kranckheiten gehörẽ/ werdẽ ſie doch für Abergleübiſch gehalten/
              <lb/>
            von wegen {der} verborgenen vrſach. </s>
            <s xml:id="echoid-s12292" xml:space="preserve">als nãlich die ding von wölchẽ treüm ent-
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0431-01" xlink:href="note-0431-01a" xml:space="preserve">was treü
                <unsure/>
              m
                <lb/>
              bringt.</note>
            ſthand/ nãlich kölkraut/ zwibelẽ/ vñ deß polypen o{der} vylfüſſigen blachfiſch
              <lb/>
            kopffs/ darauß dañ ein ſprichwort entſtandẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s12293" xml:space="preserve">Vnd nit allein die ding ſo mã
              <lb/>
            iſſet/ ſonder auch etliche ſtein ſo man antregt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12294" xml:space="preserve">als namlich in {der} Achaten art/
              <lb/>
            ſo am aller röteſten ſeind/ vnd vyl andere. </s>
            <s xml:id="echoid-s12295" xml:space="preserve">Man můß aber diſer dingen vr-
              <lb/>
            ſach wüſſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s12296" xml:space="preserve">dz ſprichwort iſt darum̃ von deß Polypen kopff entſtanden/ dz
              <lb/>
            er ſo vyl vnkomlichkeit zů nächtlichẽ ſchrecken bringt/ als vyl er auch wol-
              <lb/>
            luſt gibt wann man jn iſſet/ dañ er iſt wol geſchmackt. </s>
            <s xml:id="echoid-s12297" xml:space="preserve">Alle die ding aber ſo
              <lb/>
            böſe treüm bringen/ machen auch die treüm. </s>
            <s xml:id="echoid-s12298" xml:space="preserve">es bringen aber nitt alle ding
              <lb/>
            den ſchlaff/ ſo treüm machen. </s>
            <s xml:id="echoid-s12299" xml:space="preserve">dann diſer vnſer ſtein/ von wölchem an ande
              <lb/>
            ren orthen geſagt/ ob er wol machet dz man treüm ſicht/ iſt doch ſo veerr/ dz
              <lb/>
            er zů ſchlaffen reitze/ daß er auch gar wol wachen machet. </s>
            <s xml:id="echoid-s12300" xml:space="preserve">Wie aber vier vn
              <lb/>
            derſcheid bey dẽſchlaff/ alſo ſthet es auch bey den vrſachen. </s>
            <s xml:id="echoid-s12301" xml:space="preserve">dañ etliche ding
              <lb/>
            bringen den ſchlaff oder machen zů wachen/ die anderen fürderen oder hin
              <lb/>
            deren die treüm/ die anderen machend frölich oder traurig/ die andere zů
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>