Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[31.] Wie man die Plantas vnnd gewächs inn gůtem bauw vnnd ehren halten ſoll/ Das xxiij. Capitel.
[32.] Von wein vnd eſſig/ Das xxiiij. Capitel.
[33.] Von anderen Saten vnnd dem Honig/ Das xxv. Capittel.
[34.] Wie die ding erhalten werdend/ ſo von den Plan tis oder gewächſen harkommend/ Das xxvj. Capittel.
[35.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das ſibend Bůch Von den chieren/ vnnd was von inen kommet. Ein gemeine rechnung der thieren/ vnnd jr vnderſcheid/ das xxvij Capittel.
[36.] Von den vnuolkommen chieren/ Das xxviij. Capitell.
[37.] Von den Schlangen/ Das xxjx Capittel.
[38.] Wie man die kriechenden thier vnnd andere der geleichen vertreiben ſoll/ das xxx Capittel.
[39.] Von vierfüſſigen thieren/ das xxxj Capittel.
[40.] Wie man zů den vierfüſſigen thieren ſorg haben ſoll/ das xxxij Capittel.
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
< >
page |< < (ccccxxvi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div572" type="section" level="1" n="55">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13799" xml:space="preserve">
              <pb o="ccccxxvi" file="0482" n="482" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            C D nit mit im harũb füren/ es breche dann alles zůſamẽ was daran ſthet/
              <lb/>
            als in der bewegung gegen dem ſelbigẽ orth. </s>
            <s xml:id="echoid-s13800" xml:space="preserve">Oder es wirt in gar nit ziehen/
              <lb/>
            als wann es in den gegen theil lauffet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13801" xml:space="preserve">vnd diſes fürnemlich wann der bewe
              <lb/>
            gung vrſprung/ von einem fürnemmen oder ewigen rad vnnd thurn ſein
              <lb/>
            wirt/ wann der ein ſeil hat.</s>
            <s xml:id="echoid-s13802" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13803" xml:space="preserve">Deßhalben ſag ich daß der auſſer kreyß/ auß gemeldeten vrſachen zinck-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0482-01" xlink:href="note-0482-01a" xml:space="preserve">Ein auſſer
                <lb/>
              @reiſs bewegt
                <lb/>
              den inneren.</note>
            echtig/ oder mitt dem treibenden rad eingefaſſet/ oder gar zůſamen gethon
              <lb/>
            iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13804" xml:space="preserve">der iñer aber nit/ ſonder er iſt allein an das zinckechtig rad gehefftet/ al-
              <lb/>
            ſo dz er von dẽ bewegt wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13805" xml:space="preserve">Doch mag er durch ein widerwertigen trib/ von
              <lb/>
            dem größeren kreyß bewegt werden/ an wölchen es/ nach der gleichförmi-
              <lb/>
            gen bewegung/ mit zweyen zincken ſo in die hüle ghond/ angehefft iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13806" xml:space="preserve">Aber
              <lb/>
            in dem gegentheil mag es nit ſein/ daß zwen ebene kreyß oder ring/ wie dañ
              <lb/>
            hie für die horologien beſchriben/ auff einem centro mögend bewegt wer-
              <lb/>
            den/ alſo daß einer den anderen mitt ihm nemme/ vnnd aber von dem ſelbi
              <lb/>
            gen nitt möge hingenommen werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13807" xml:space="preserve">dann wañ das A B das C D hinnim
              <lb/>
            met/ alſo daß ſich das D gegen dem Mziehe/ ſo iſt das C D mehr an das A
              <lb/>
            B gehefftet/ dann an ſein eigen bewegend rad. </s>
            <s xml:id="echoid-s13808" xml:space="preserve">darumb mag ſein eigen rad
              <lb/>
            das C D/ ihn nach dem gegentheil bewegen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13809" xml:space="preserve">doch beſchicht es in abwechß-
              <lb/>
            lung/ als wann die händ oder zincken vnderſich getruckt werend.</s>
            <s xml:id="echoid-s13810" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="51">
            <variables xml:id="echoid-variables41" xml:space="preserve">a b c d</variables>
          </figure>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13811" xml:space="preserve">Deßhalben ſoll man zwen kreyß beſtimmen/ D/ auff dẽ cen
              <lb/>
            tro A/ aber das C auff B/ vnnd wirt das Centrũ in den kreyß
              <lb/>
            D angehefftet/ das C aber ſeye nit an den kreyß D gehencket/
              <lb/>
            darumb wann das D vmbgetriben/ wirt das centrum B vm̃
              <lb/>
            das A lauffen/ vnnd deßhalben auch der punct C. </s>
            <s xml:id="echoid-s13812" xml:space="preserve">Doch mag
              <lb/>
            das C mitt einem widerwertigen lauff bewegt werden von ſeinen rederen/
              <lb/>
            vmb ſein ſelbs eigen centrum/ weil es nitt an das D gehencket iſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s13813" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13814" xml:space="preserve">Weil ſolliches nun bedacht/ vnnd wir wolten deß achten kreyß oder him
              <lb/>
            mels lauff in xxxvj tauſet jaren beſtimmen/ iſt bekanndt daß diſe jar/ xiij
              <lb/>
            tauſet mal tauſet C X L I X tag haltend.</s>
            <s xml:id="echoid-s13815" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13816" xml:space="preserve">Wañ nun vier reder geſetzet/ vn{der} wölchem eins in xliiij tagen vmblauf-
              <lb/>
            fet. </s>
            <s xml:id="echoid-s13817" xml:space="preserve">dz ander habe xlviij zincken/ vnder wölchem ein yeder/ ein gantze reuo-
              <lb/>
            lution vnd vmblauff deß erſten erfordere. </s>
            <s xml:id="echoid-s13818" xml:space="preserve">das dritt aber habe lxxv zincken
              <lb/>
            deren yeder nach dem der gantz lauff am anderen rad vollbracht fürfahre.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s13819" xml:space="preserve">Zů letſt das viert/ wölches an den zeiger gehencket vnnd lxxxiij zincken ha
              <lb/>
            be/ die auch anfahen vmb zů lauffen/ nach dem das drittrad ſeinẽ lauff voll
              <lb/>
            bracht. </s>
            <s xml:id="echoid-s13820" xml:space="preserve">alſo wirt das viert rad in xiij tauſet malen tauſet vnd Cxlvij tauſet/
              <lb/>
            darzů C C tagen vmblauffen/ das iſt in xxxv tauſet D C C C C x C v jarẽ/
              <lb/>
            alſo daß allein fünff jar manglend/ wölliche zeytt vnnd weil in ſollicher zal
              <lb/>
            gantz vnbefindtlich iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s13821" xml:space="preserve">So vnns aber gefallet ſolliche reuolution eigentli-
              <lb/>
            chen zů vollbringen/ auch inn denen zalen/ ſo kein theil habend/ wöllen wir
              <lb/>
            ein exempel von deß Martis lauff zů handen nemmen/ wöllicher in C C x-
              <lb/>
            xix nach dem dritten theil beſchicht. </s>
            <s xml:id="echoid-s13822" xml:space="preserve">deßhalben will ich diſe in ein warhaffte
              <lb/>
            zal bringen. </s>
            <s xml:id="echoid-s13823" xml:space="preserve">dieweil wir auch diſe in C Cxxviij tag ziehend/ mögend wir di-
              <lb/>
            ſen kreyß inn ein anderen kreyß ziehen/ wöllicher durch ein gegenwirtigen
              <lb/>
            lauff bewegt wirt in L I M D C C C C L xxxiiij tagen/ vnnd wirt alſo in
              <lb/>
            C C xxviij an einem theil verhinderet werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s13824" xml:space="preserve">deßhalben wirt die reuoluti-
              <lb/>
            on in C C xxix vollbracht.</s>
            <s xml:id="echoid-s13825" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s13826" xml:space="preserve">Sonſt iſt nach ein anderer weg der leichter iſt/ wann das letſt rad Cxiiij
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>