Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[41.] Von der vierfüſſigen thieren eigen ſchafft/ Das xxxiij. Capitel.
[42.] Von den Vöglen/ Das xxxiiij Capittel.
[43.] Wie man zů den vöglen ſorg haben ſoll. das xxxv. Capittel.
[44.] Der vögel eigenſchafft. Das xxxvj. Capittel.
[45.] Von der fiſchen arch vnd vnderſcheid. Das xxxvij. Capitel.
[46.] Wie die fiſch zůerhalten/ vnnd ihre eigenſchafft/ Das xxxviij. Capittel.
[47.] Was von den Thieren kommet/ Das xxxix. Capittel.
[48.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das acht Bůch Von dem Menſchen. Von Menſchlicher natur/ Das xl. Capittel.
[49.] Von den ſinnen/ Das xli. Capittel.
[50.] Von dem gemůt/ Das xlij. Capittel.
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
[61.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das eilfft Bůch. Von gemeinen handtwercken. Von mancherlei künſten/ Das liij Capittel.
[62.] Von der ſchiff kunſt/ Das liiij Capittel.
[63.] Von der Architeetur vnnd bauwkunſt/ Das lv. Capittel.
[64.] Von Inſtrumenten vnnd geſchirren/ Das lvj. Capittel.
[65.] Schöne zůſammen fügun gen. Das lvij Capittel.
[66.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zwölfft Bůch. Von ſubteylen Handwerchen. Von wunderbaren werchen/ Das lviij Capitel.
[67.] Ein wunderbarer weg die Ephemerides zů zebe/ reiten/ Das lix Capittel.
[68.] Beſonderer landſchafften Beſchreibung/ das lx Capitel.
[69.] Von der occultation oder verberg kunſt/ Das lxj Capittel.
[70.] Von wunderbaren handlungen/ Das lxij Capittel.
< >
page |< < (ccclv) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div508" type="section" level="1" n="50">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11605" xml:space="preserve">
              <pb o="ccclv" file="0411" n="411" rhead="ſachen/ Das acht bůch."/>
            bekant. </s>
            <s xml:id="echoid-s11606" xml:space="preserve">wann nun diſes mancherley geſtalt bekant/ werden auch ſeine vyl-
              <lb/>
            faltige krefft vnnd vnzalbarliche würckung vnnd gewalt offenbar.</s>
            <s xml:id="echoid-s11607" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11608" xml:space="preserve">Darũb ſo yemãd verſthen wölte/ wz das gemüt ſeye/ ſoll eintweders deß
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0411-01" xlink:href="note-0411-01a" xml:space="preserve">Vff fünff weg
                <lb/>
              iſt des gem@s
                <lb/>
              vntödtlig kei@
                <lb/>
              bekant.</note>
            eigene ſubſtantz bedencken/ oder aber deren/ ſo auch bey jm ſeind/ oder die
              <lb/>
            geſtalt ſeiner würckung/ oder andere der geleichen/ ſo inwendig oder auß-
              <lb/>
            wendig in deßen werch ſthond. </s>
            <s xml:id="echoid-s11609" xml:space="preserve">deßhalbẽ mag man deßen weſenligkeit auff
              <lb/>
            ſo vyl weg/ vnd nit mehr vermercken. </s>
            <s xml:id="echoid-s11610" xml:space="preserve">Darũb iſt auß ſeiner eigenen ſubſtãtz
              <lb/>
            bekant/ ſo eintweder alles iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s11611" xml:space="preserve">als Gott ſelbs/ oder alles an ſich nimmet/ als
              <lb/>
            die erſt matery/ auß welcher alles gemachet/ oder ſo alles vollbringt/ als
              <lb/>
            der him̃el/ dz dz gemüt ewig ſeye/ ſie ſeye allee/ oder vermöge alles/ oder ent
              <lb/>
            pfahe alles. </s>
            <s xml:id="echoid-s11612" xml:space="preserve">Dañ es iſt deren yetwederes ewig/ nammlich Gott/ die erſt ma
              <lb/>
            tery/ vnnd der himmel. </s>
            <s xml:id="echoid-s11613" xml:space="preserve">es iſt aber kein element/ das alles entpfahen/ alles
              <lb/>
            ſein/ oder alles vollbringen mag. </s>
            <s xml:id="echoid-s11614" xml:space="preserve">Darzů iſt es nicht vermiſchet/ dann es
              <lb/>
            mag das vnentlich auß dem entlichen nit entſthen/ auch auß keines ver-
              <lb/>
            miſcheten ding. </s>
            <s xml:id="echoid-s11615" xml:space="preserve">Vber diſes iſt das gemüt etwas einfaches. </s>
            <s xml:id="echoid-s11616" xml:space="preserve">es mag auch kein
              <lb/>
            ſinn/ oder gedechtnuß/ oder krefftige einbildung alles entpfahen. </s>
            <s xml:id="echoid-s11617" xml:space="preserve">Der ver-
              <lb/>
            ſtand aber vnnd gemüt iſt alle ding/ mag alle ding werden vnnd alles ſein/
              <lb/>
            weil es ein ochſen/ roß/ himmel/ verſtand/ zal/ geſtalt/ vnnd das vnendt-
              <lb/>
            lich ſelbs faſſen mag. </s>
            <s xml:id="echoid-s11618" xml:space="preserve">Wann du nun das gemüt einem wachs oder leim ver-
              <lb/>
            gleicheſt/ welches wol vermiſchet/ aber doch alle geſtalten an ſich nemmen
              <lb/>
            mag/ iſt es doch nicht. </s>
            <s xml:id="echoid-s11619" xml:space="preserve">dann die figur vnnd geſtalt iſt ein zůfellig außerlich
              <lb/>
            ding/ wann auch die ſubſtantz beleibt/ mögen andere accidentia vnnd zů-
              <lb/>
            kommende ding wol ſich enderen/ weil ſolliches nit von der ſubſtantz/ ſon-
              <lb/>
            der den auſſerlichen zůfälen beſchicht. </s>
            <s xml:id="echoid-s11620" xml:space="preserve">Alſo were die weyche auch ewig/ aber
              <lb/>
            ſie wirt verderbt von der ſubſtantz wegen/ in welcher ſie iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s11621" xml:space="preserve">Dann diſes
              <lb/>
            welches ſein mag/ iſt an ſeiner natur ewig. </s>
            <s xml:id="echoid-s11622" xml:space="preserve">es mag aber nit ſein gegen diſen
              <lb/>
            dingen/ ſo an irer natur vnnd geſtalt vnderſcheiden.</s>
            <s xml:id="echoid-s11623" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s11624" xml:space="preserve">Es ſeind aber allein die ſubſtantzen an jrer natur vnnd geſtalt warlich
              <lb/>
            vnderſcheiden/ die figuren aber allein durch den ſinn. </s>
            <s xml:id="echoid-s11625" xml:space="preserve">Doch mag man clar
              <lb/>
            licher vermercken auß denen dingen/ ſo im geleich ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s11626" xml:space="preserve">Dann daß es nit al
              <lb/>
            le ding vermöge/ ſonder eintweders ſeye/ oder entpfahe/ iſt offenbar/ weil
              <lb/>
            es Gott/ den himmel/ vnnd aller dingen geſtalt verſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s11627" xml:space="preserve">weil es dann diſe
              <lb/>
            ding nit vollbringen mag/ nim̃et es diſe an/ oder verenderet ſich in diſe. </s>
            <s xml:id="echoid-s11628" xml:space="preserve">da-
              <lb/>
            rumb iſt bekandt/ daß diſes ewig ſeye/ ſo es an nimpt/ oder in welches es ge
              <lb/>
            endert wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s11629" xml:space="preserve">dann es mögend ſolliche ding nit in das element oder vermiſch
              <lb/>
            et/ oder inwendigen/ oder außwendigen ſinn eingetruckt werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s11630" xml:space="preserve">dann es
              <lb/>
            were leychter die zerbrech lichẽ geſtalt in ewigen materiẽ zůfinden/ dañ ewi
              <lb/>
            ge in zerbrech licher matery. </s>
            <s xml:id="echoid-s11631" xml:space="preserve">Es mag auch kein ſchatten ſein/ daß man vom
              <lb/>
            Gottlichen entpfahet. </s>
            <s xml:id="echoid-s11632" xml:space="preserve">dann in dem das gemüt tödtliche ding verſthet/ ſün-
              <lb/>
            dert es das tödtlich ab. </s>
            <s xml:id="echoid-s11633" xml:space="preserve">Auß deßen würckungen aber verſthet man ſollich es
              <lb/>
            auff zwen weg. </s>
            <s xml:id="echoid-s11634" xml:space="preserve">zum erſten daß es diſe alle zeyt vollbringt/ vnnd nimmer al-
              <lb/>
            tet. </s>
            <s xml:id="echoid-s11635" xml:space="preserve">dann andere tuget thůnd ſoll ichs nit. </s>
            <s xml:id="echoid-s11636" xml:space="preserve">ja vyl mehr die gedechtnuß/ wel-
              <lb/>
            che doch vnder den innerlichen ſiñen die fürnem̃eſt/ ye mehr ſie hatt/ ye min
              <lb/>
            der ſie zů habẽ geſchickt iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s11637" xml:space="preserve">Das geſicht ſicht auch nit baß auß dẽ ſo es vor ge-
              <lb/>
            ſehẽ/ vnd nim̃et in ſeinẽ werck nit zů. </s>
            <s xml:id="echoid-s11638" xml:space="preserve">Der verſtãd aber nim̃et in dẽ verſthen
              <lb/>
            allwegẽ zů. </s>
            <s xml:id="echoid-s11639" xml:space="preserve">Dann es iſt vyl herrlicher zů wüßẽ daß in der rechten dreyeck
              <lb/>
            echtigen figur die ſeitten ſo geſtracks gegen dem eck über ſthet/ ſo vyl ver-
              <lb/>
            mag/ als die and eren zw enn/ ſo darinn begriffen/ als wann man weiſt/
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>