Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
[61.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das eilfft Bůch. Von gemeinen handtwercken. Von mancherlei künſten/ Das liij Capittel.
[62.] Von der ſchiff kunſt/ Das liiij Capittel.
[63.] Von der Architeetur vnnd bauwkunſt/ Das lv. Capittel.
[64.] Von Inſtrumenten vnnd geſchirren/ Das lvj. Capittel.
[65.] Schöne zůſammen fügun gen. Das lvij Capittel.
[66.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zwölfft Bůch. Von ſubteylen Handwerchen. Von wunderbaren werchen/ Das lviij Capitel.
[67.] Ein wunderbarer weg die Ephemerides zů zebe/ reiten/ Das lix Capittel.
[68.] Beſonderer landſchafften Beſchreibung/ das lx Capitel.
[69.] Von der occultation oder verberg kunſt/ Das lxj Capittel.
[70.] Von wunderbaren handlungen/ Das lxij Capittel.
[71.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dreyzehend Bůch. Von ſchlechten künſten. Von nochgültigen erfarnuſſen/ Das lxiij. Capittel.
[72.] Was zů der ſchreibkunſt gehört/ Das lxiiij Capittel.
[73.] Von anſtreichungen vnnd zierung/ Das lxv Capittel.
[74.] Von wollüſten/ Das lxvj Capittel.
[75.] Von den farben/ geruchen vnd geſchmacken matery/ Das lxvj Capittel.
[76.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das vierzehend Bůch. Von heimlicher waarſagung. Ob die waarſagung ſeie/ vnnd ob ſie in allen din/ gen vorhanden/ Das lxviij Capittel.
[77.] Von feürigen wunderzeichen. Das lxix Capittel.
[78.] Von wunder zeichen die in dem lufft beſchehen/ Das lxx Capittel.
[79.] Von wunder zeichen ſo in waſſeren ſeind-Das lxxj Capittel.
[80.] Von wunder zeichen auff erden/ Das lxxij Capittel.
< >
page |< < (lxiiij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div119" type="section" level="1" n="19">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2369" xml:space="preserve">
              <pb o="lxiiij" file="0120" n="120" rhead="Von mancherlei wunderbaren"/>
            das die kümmerlich deſſen trůſen vnd vnrath werend. </s>
            <s xml:id="echoid-s2370" xml:space="preserve">dann des himmels
              <lb/>
            lauff hatt ein ander end dañ ſolliche gebärũg/ als anderſtwo iſt angezeigt/
              <lb/>
            wiewol ſolliches auch auff daſſelbig volget/ vñ nutzlich iſt/ ſo iſt es doch nit
              <lb/>
            ſein eigentlich fürnemmen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2371" xml:space="preserve">Diſes iſt auch gantz vngereimbt/ das der him̃el
              <lb/>
            vmb das centrum lauffe/ vnd dz deßhalben die erden müſſe ſtillſthen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2372" xml:space="preserve">dañ
              <lb/>
            der himmel iſt rund erſchaffen/ vnd lauffet auch in einem circk herũb/ dañ
              <lb/>
            er lauffet an ſeinem orth/ als wir harnach wöllẽ beweiſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2373" xml:space="preserve">weil aber die vmb
              <lb/>
            kreiß der himmel ein centrum vnd mittel puncten habend/ vnd vmb diſen
              <lb/>
            zůgleich vmblauffend/ dz beſchicht ongefar. </s>
            <s xml:id="echoid-s2374" xml:space="preserve">dann es mag nit anderſt ſein/
              <lb/>
            aber dz nit vmb ſeinet willẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2375" xml:space="preserve">Sie lauffen aber zů ring harumb/ von wegen
              <lb/>
            der vrſach ſo wir hernach ſetzẽ wöllẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s2376" xml:space="preserve">zůgeleich aber/ wie ſie nit müd/ ſonder
              <lb/>
            von jnen ſelb bewegt werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s2377" xml:space="preserve">Wann man aber ye ein vrſach will mercken/
              <lb/>
            ſolliches geleichen lauffs/ můß man es nitt von dem Mathematiſchen pun
              <lb/>
            cten har nem̃en/ ſonder nateürlich vmb die Polos. </s>
            <s xml:id="echoid-s2378" xml:space="preserve">dann es můß das nach
              <lb/>
            dem das meß genommẽ wirt/ ein theil des dings ſein das be wegt wirt/ vnd
              <lb/>
            kein ding/ ſo auſſerthalben dem ſelbigen iſt/ vnd allein nach Mathemati-
              <lb/>
            ſcher weiß vereinbaret. </s>
            <s xml:id="echoid-s2379" xml:space="preserve">Ich verwunderen mich aber auch/ weil er den Pla-
              <lb/>
            tonem vnnd die anderen verſpottet/ ſodo Mathematiſche gründ der na-
              <lb/>
            teürlichen dingen geſtellet haben/ das er ſolliches gebott nit auch behalten
              <lb/>
            hatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2380" xml:space="preserve">Wann er nun die erden zů einem Centro machet/ iſt doch die erden
              <lb/>
            nitt darumb ſo herrlich/ dieweil ſie nitt allein ein trůſen der welt/ ſonder
              <lb/>
            auch der Elementen iſt/ das der him̃el nach dere müß bewegt werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s2381" xml:space="preserve">dañ
              <lb/>
            er hatt der erden vnadeliche geſtalt an anderẽ orthen angezeigt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2382" xml:space="preserve">Diweil dañ
              <lb/>
            nun die him̃el gleichfermlich/ vnnd auß dem mitleſten circkel/ als dem an-
              <lb/>
            fang der bewegung/ dohar lauffen/ vnd nit von wegen der erden vnd des
              <lb/>
            centrum/ was verhindert dz noch circkel vorhanden ſeyen ſo auſſerhalben
              <lb/>
            gemeinẽ centro ſeind vnd kleine kügelin/ ſo man Epicyclos nennt/ dieweil
              <lb/>
            doch alles was geſchehen wirt/ der geſtalt mag bewiſen werden/ vñ die ſum̃
              <lb/>
            mit ſolchẽ reglen überein kommen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2383" xml:space="preserve">Es iſt aber Veneris geſtalt darwider/
              <lb/>
            wölche wann ſie von wegen des Epiciclo wider hinderſich geth/ můß hin-
              <lb/>
            ab ſteigen/ vnd ſolte hundertmal gröſſer geſehen werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s2384" xml:space="preserve">doch wöllen wir
              <lb/>
            nit ſo hartneckig ſein/ das wir ein zweifelhafftiges für ein gewüſſes beſtäti-
              <lb/>
            gen wöllen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2385" xml:space="preserve">dann es iſt gewüß vnd warhafftig das der himmel in einẽ circk
              <lb/>
            lauffe von ſeines ſelbs wegen/ vnd nit von wegen diſer minderẽ ding/ vnd
              <lb/>
            auch geleichförmig/ von wegẽ ſeiner beſtendigen krafft/ vnd ſeines orths/
              <lb/>
            vnd nit von wegen des centrum. </s>
            <s xml:id="echoid-s2386" xml:space="preserve">das aber diſe kleine kügelin vorhanden/
              <lb/>
            wöllend wir an einem anderen orth anzeigen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2387" xml:space="preserve">Das ein iſt gewüß/ das die vr
              <lb/>
            ſachen nicht hinderen/ dann das ſolliche kleine kuglen ſeyen/ vnd die eccen
              <lb/>
            trici oder circkel/ ſo nit in gleichem mittel puncten ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s2388" xml:space="preserve">Wañ mir nun für
              <lb/>
            geworffen wirt/ das die theil ſo den abſiden mit dem eccentrico o{der} die krüm
              <lb/>
            me am vmblauffen/ mitt dem circkel eines anderen centrum verwandlen/
              <lb/>
            jr ſtatt verenderen/ ſo antworten wir/ keines wegs beſchicht diſes/ dann dz
              <lb/>
            gantz bleibt an einem orth. </s>
            <s xml:id="echoid-s2389" xml:space="preserve">dann ob wir wol ſetzen/ ſie haben alle einen pun-
              <lb/>
            cten/ werden ſie doch jre ſtatt enderen/ wann ſich die theil bewegen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2390" xml:space="preserve">dañ es
              <lb/>
            mag nicht vmblauffen vnd doch an ſeinem orth bleibẽ/ ſonder wie es ſich be
              <lb/>
            wegt/ alſo enderet es auch ſein orth. </s>
            <s xml:id="echoid-s2391" xml:space="preserve">deßhalben volget das der himmel nitt
              <lb/>
            bewegt werde/ dann allein ſtuckweyß nach ſeinen theylen.</s>
            <s xml:id="echoid-s2392" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2393" xml:space="preserve">Die Poli aber welche man verneinet ſtill zůbleiben/ růwẽ in der warheit
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>