Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[51.] Von des menſchen wunderwerck/ Das xliij. Capitel.
[52.] Wie die kranckheiten wunderbarer geſtalt geheilet werden. Das xliiij. Capittel.
[53.] Von gemeinem iamer/ Das xlv. Capittel.
[54.] Von menſchlicher ſachen ſubſtantz vnnd weſen/ Das xlvj. Capittel.
[55.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen vnnd kunſtlichen ſachen/ Das neündt Bůch. Von Bewegungen. Von den Bewegungen ein gemeine rechnung/ Das xlvij. Capittel.
[56.] Von dem ſtättigen vnnd ewigen lauff-Das xlviij Capittel.
[57.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zehendt Bůch. Von kunſtreichen feüwren. Von deß feüwrs krafft vnnd erhaltung/ Das xlix. Capittel.
[58.] Von diſtillierung vnd kochung/ das l Capitel.
[59.] Von der Alchemei/ Das li Capittel.
[60.] Von glaß kunſt/ Das lij Capittel.
[61.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das eilfft Bůch. Von gemeinen handtwercken. Von mancherlei künſten/ Das liij Capittel.
[62.] Von der ſchiff kunſt/ Das liiij Capittel.
[63.] Von der Architeetur vnnd bauwkunſt/ Das lv. Capittel.
[64.] Von Inſtrumenten vnnd geſchirren/ Das lvj. Capittel.
[65.] Schöne zůſammen fügun gen. Das lvij Capittel.
[66.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zwölfft Bůch. Von ſubteylen Handwerchen. Von wunderbaren werchen/ Das lviij Capitel.
[67.] Ein wunderbarer weg die Ephemerides zů zebe/ reiten/ Das lix Capittel.
[68.] Beſonderer landſchafften Beſchreibung/ das lx Capitel.
[69.] Von der occultation oder verberg kunſt/ Das lxj Capittel.
[70.] Von wunderbaren handlungen/ Das lxij Capittel.
[71.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dreyzehend Bůch. Von ſchlechten künſten. Von nochgültigen erfarnuſſen/ Das lxiij. Capittel.
[72.] Was zů der ſchreibkunſt gehört/ Das lxiiij Capittel.
[73.] Von anſtreichungen vnnd zierung/ Das lxv Capittel.
[74.] Von wollüſten/ Das lxvj Capittel.
[75.] Von den farben/ geruchen vnd geſchmacken matery/ Das lxvj Capittel.
[76.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das vierzehend Bůch. Von heimlicher waarſagung. Ob die waarſagung ſeie/ vnnd ob ſie in allen din/ gen vorhanden/ Das lxviij Capittel.
[77.] Von feürigen wunderzeichen. Das lxix Capittel.
[78.] Von wunder zeichen die in dem lufft beſchehen/ Das lxx Capittel.
[79.] Von wunder zeichen ſo in waſſeren ſeind-Das lxxj Capittel.
[80.] Von wunder zeichen auff erden/ Das lxxij Capittel.
< >
page |< < (xlij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div86" type="section" level="1" n="13">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1674" xml:space="preserve">
              <pb o="xlij" file="0098" n="98" rhead="Von mancherley wunderbaren"/>
            vnnd ein rauch. </s>
            <s xml:id="echoid-s1675" xml:space="preserve">man vermeinet es ſeye ein metall das do ſiede. </s>
            <s xml:id="echoid-s1676" xml:space="preserve">Deßhalben
              <lb/>
            wie man cxl arm lang/ das iſt faſt clxxxvij ſchů einen knecht in einem trog
              <lb/>
            hinab gelaſſen hatt/ ſeind von ſtund an bey dem feüwr geweſen/ die ring an
              <lb/>
            der ketten weichworden. </s>
            <s xml:id="echoid-s1677" xml:space="preserve">Es iſt noch mehr zů verwunderen/ die weil weder
              <lb/>
            laub noch graß da wachſet/ ſagtman doch/ es kommen die ſpatzen dofür.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1678" xml:space="preserve">deßhalben můß die hüle einen reinen lufft von jr laſſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s1679" xml:space="preserve">In Quahutemallã
              <lb/>
            aber/ wölches auch ein land deſſelbigen occidentiſchen Indien/ doch mehr
              <lb/>
            gegen mittnacht am meer/ ſagt man/ wachſe ſo reiner ſchwebel/ das er on al
              <lb/>
            le leüterung zů dem buluer gůt ſeye. </s>
            <s xml:id="echoid-s1680" xml:space="preserve">daſelbſten fleüſſet auch das geſchweblet
              <lb/>
            bäch wie das öl dohar/ wölches weidlich breñet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1681" xml:space="preserve">es ſeind auch die berg do ſel-
              <lb/>
            bſten mancherley farben/ alſo das man mitt deren erden ſeltzame ding fer-
              <lb/>
            bet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1682" xml:space="preserve">die vrſach habẽd wir ſonſt angezeigt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1683" xml:space="preserve">Aber in der hitzigen Zona/ von we
              <lb/>
            gen der ſubtilen materien/ werden die ſchwere ſtuck baß geferbet.</s>
            <s xml:id="echoid-s1684" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div89" type="section" level="1" n="14">
          <head xml:id="echoid-head15" xml:space="preserve">Von des waſſers natur/ art
            <lb/>
          vnnd bewegung/ das vj. Capittel.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1685" xml:space="preserve">DIE weil der Indus/ Ganges/ Nilus/ vnd der ſchwartz Ma-
              <lb/>
              <note position="left" xlink:label="note-0098-01" xlink:href="note-0098-01a" xml:space="preserve">warüb groſ
                <lb/>
              ſe waſſer vn
                <lb/>
              der der heiſ
                <lb/>
              ſen zona.</note>
            ragnonus/ vnd Dabaida ſant Martha/ auch der Vraparia/
              <lb/>
            wölches die aller größeſt flüſſ in der welt ſeind/ ia da auch die
              <lb/>
            Thůnauw nitt gröſſer/ ſonder kaum geleich iſt/ in der hitzigẽ
              <lb/>
            Zona entſpringend vnnd zů nemmẽd/ mag man billich zweyf-
              <lb/>
            fel wo har es komme/ das diſes warm vnnd heißland/ ſo des waſſers elemẽt
              <lb/>
            von natur zů wider/ die weil es on allen geſpan dz kälteſt vnd feüchteſt iſt/
              <lb/>
            die waſſer alſo meret. </s>
            <s xml:id="echoid-s1686" xml:space="preserve">Es iſt aber die vrſch offenbar. </s>
            <s xml:id="echoid-s1687" xml:space="preserve">dañ die hitz der ſonnen
              <lb/>
            zeüchet vyl mehr dämpff daſelbſten auff/ als an anderen orthen angezeigt.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s1688" xml:space="preserve">deßhalben auch ſtätige regen entſthond. </s>
            <s xml:id="echoid-s1689" xml:space="preserve">es iſt auch ein gröſſere ebne/ wölche
              <lb/>
            die flüß zů ſam̃en thůt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1690" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1691" xml:space="preserve">Deßhalben weil in Europa vyl berg ſeind/ lauffend die waſſer alle in dz
              <lb/>
            meer. </s>
            <s xml:id="echoid-s1692" xml:space="preserve">Doch ſeind gegen Mittnacht/ über die Thůnauw auch andere groſſe
              <lb/>
            waſſer als die Volga (ſo Ptolomeus Rha nennet) in wölche der Occa lauf
              <lb/>
            fet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1693" xml:space="preserve">dann er lauffet an xxv orthẽ in das meer/ die andere ſagend an lxx. </s>
            <s xml:id="echoid-s1694" xml:space="preserve">Do
              <lb/>
            auch der Boriſthenes in das meer lauffet/ iſt er einem ſee geleich/ doch nitt
              <lb/>
            einem tieffen. </s>
            <s xml:id="echoid-s1695" xml:space="preserve">das alſo mehr die gelegenheitt/ dann die gröſſe des waſſers/
              <lb/>
            ein ſolliche breitte machet. </s>
            <s xml:id="echoid-s1696" xml:space="preserve">vnnd das noch mehr iſt/ man ſagt ſie kom̃end nit
              <lb/>
            auß dem gebirg wie andere/ ſonder auß den welden/ nitt weytt von Fronou
              <lb/>
            ua der pfitzen/ bey dem flecken Dnycberſko. </s>
            <s xml:id="echoid-s1697" xml:space="preserve">jaes entſpringt ein anderer
              <lb/>
            doch vyl gröſſer bey dem cloſter der heyligen tryfaltigkeytt.</s>
            <s xml:id="echoid-s1698" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s1699" xml:space="preserve">Man ſagt auch es habe der fluß Obius bey den lx tauſſer ſchritten in der
              <lb/>
            breitte. </s>
            <s xml:id="echoid-s1700" xml:space="preserve">wölches ich für ein fabel halt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1701" xml:space="preserve">man verſtande dañ dz von dẽ orth/ do
              <lb/>
            er ſich auſſpreyttet vnnd einem ſee gleich iſt iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1702" xml:space="preserve">dañ es mögend ſich die waſ-
              <lb/>
            ſer in den Mittnachtiſchen landen nitt alſo außſpeytten wie in Mittagi
              <lb/>
            ſchen/ die weil die erden vneben vnnd bergechtig iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s1703" xml:space="preserve">Deßhalben iſt ein ge-
              <lb/>
            mein in den warmen landen/ wo berg vnnd thaler ſeind/ mehr waſſer. </s>
            <s xml:id="echoid-s1704" xml:space="preserve">wo a-
              <lb/>
            ber die erden eben/ do iſt mehr waſſer gegen Mittnacht. </s>
            <s xml:id="echoid-s1705" xml:space="preserve">die dar zwiſchen li-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>