Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
< >
page |< < (dli) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div749" type="section" level="1" n="71">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17537" xml:space="preserve">
              <pb o="dli" file="0607" n="607" rhead="ſachen/ Das dreizehend bůch."/>
            der zinck en durch den zeiger ghen/ wöllicher die Helicas beſchreibt. </s>
            <s xml:id="echoid-s17538" xml:space="preserve">Weil a-
              <lb/>
            ber diſes vyl arbeit/ iſt der ander weg alſo. </s>
            <s xml:id="echoid-s17539" xml:space="preserve">ſetz ein regel auff die tafel/ vnnd
              <lb/>
            ſeye inn der regel ein ſpalt/ vnnd in dem ſelbigen ein zincken/ wöllicher wañ
              <lb/>
            die regel vmbgezogen allgemach geſtrackt durch den ſpalt gange/ die linien
              <lb/>
            ſo auff dem papeyr iſt/ verzeichnen ſoll.</s>
            <s xml:id="echoid-s17540" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <figure number="124">
            <variables xml:id="echoid-variables94" xml:space="preserve">a b 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48</variables>
          </figure>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17541" xml:space="preserve">Die dritt weyß iſt nitt ſo eigentlich. </s>
            <s xml:id="echoid-s17542" xml:space="preserve">be-
              <lb/>
            ſchreib ein circkel/ wöllichen diuidier al-
              <lb/>
            lein inn acht vnnd viertzig theil. </s>
            <s xml:id="echoid-s17543" xml:space="preserve">vnnd ye
              <lb/>
            mehr/ ye beſſer es iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s17544" xml:space="preserve">doch můß der circkel
              <lb/>
            groß ſein/ weil man den Semidiameter
              <lb/>
            von dem centro gegen dem vm̃kreiß auch
              <lb/>
            in ſo vyl theil diuidierẽ můß. </s>
            <s xml:id="echoid-s17545" xml:space="preserve">demnach ſoll
              <lb/>
            man auß dem centro ſubteyle liniẽ on din
              <lb/>
            ten zů einem yeden punctenn der abthei-
              <lb/>
            lung in dem vmbkreiß ziechen/ vnnd deß
              <lb/>
            circkel fůß in das centrũ ſetzen/ auch nach
              <lb/>
            der erſten abtheilung größe ein puncten in der erſten liniẽ verzeichnen/ vñ
              <lb/>
            nach der breitte der anderen abtheilung/ ſo in dẽ Semidiameter beſchehẽ/
              <lb/>
            ſolt du ein puncten in {der} anderen linien verzeichnen/ vnd alſo in allẽ anderẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s17546" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17547" xml:space="preserve">Wann du nun acht vnnd viertzig puncten verzeichnet/ namlich an einer
              <lb/>
            yeden linien einen/ vnd diſe vmb ſo vyl weyter/ ſo vyl die liniẽ auch weyter
              <lb/>
            von der linien A B ſthond/ vnd der letſt punctẽ/ der puncten B ſein wirt/
              <lb/>
            ſolt du der circklẽ theil alwegẽ zwiſchen zwẽ nechere punctẽ ziechẽ/ ſo an der
              <lb/>
            weytte mit den auſſereſten puncten ſtim̃end. </s>
            <s xml:id="echoid-s17548" xml:space="preserve">nimb ein exempel. </s>
            <s xml:id="echoid-s17549" xml:space="preserve">deß circkels
              <lb/>
            portz vnnd theil ſo von dem centro zů dem erſten puncten gefüret/ wirt deß
              <lb/>
            circkel theil/ wölliches halber diameter/ iſt deß erſten puncten weytte vonn
              <lb/>
            dem centro. </s>
            <s xml:id="echoid-s17550" xml:space="preserve">vnd deß circkel theil ſo von dem xx puncten gezogen gegen dem
              <lb/>
            xxj/ wirt deß circkel theil ſein/ wölches halber Diameter iſt die gleichförmi
              <lb/>
            gen linien/ deren ſo zwiſchen dem centro vnd der xxj theilung punctẽ auff-
              <lb/>
            gefangen wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s17551" xml:space="preserve">Auß wölchem volget daß aller gemeldeten circklẽ centra o{der}
              <lb/>
            mittel punctẽ geſtellet/ vnd vn{der} jnen ſelbs mancherley ſeyẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s17552" xml:space="preserve">dann das cen-
              <lb/>
            trum deß erſten theil wirt nit der punct A ſein/ ſonder der punct wöllicher
              <lb/>
            ſo vyl von dem puncten A ſthet/ vnnd von dem erſten puncten der erſten
              <lb/>
            linien/ als weyt der punct in der erſten linien von dẽ centro A ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s17553" xml:space="preserve">für die
              <lb/>
            andere theil aber wirt die ander/ dritt/ vnd viert abtheilung in vorgemelde
              <lb/>
            tem circkel/ vnnd die ſelbigen linien ſo zů der abtheilung gezogen/ vnd die
              <lb/>
            weyß recht genůg thůn. </s>
            <s xml:id="echoid-s17554" xml:space="preserve">man můß aber die linien für ziechen/ vnd der regel
              <lb/>
            orth/ ſo auſſerthalben den circkel gezogen/ mitt ſo vyl abtheilungen/ vnnd
              <lb/>
            den erſten gleichförmigen/ mit ſampt jren zalen verzeichnen.</s>
            <s xml:id="echoid-s17555" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s17556" xml:space="preserve">Sonſt iſt nach ein vollkom̃ere weyß. </s>
            <s xml:id="echoid-s17557" xml:space="preserve">wann ein circkel beſchriben/ vnd der
              <lb/>
            Diameter außgezogen/ wirt ein anderer Diameter den ſelbigen bey dẽ cen-
              <lb/>
            tro ſchnůrſchlecht abteilen. </s>
            <s xml:id="echoid-s17558" xml:space="preserve">darũb ſolt du in dem halben Diameter A E ein
              <lb/>
            punct verzeichnen/ wölcher vmb den vierten theil daruon ſtande bey dem
              <lb/>
            centro A/ vnd vmb das halb bey A D/ vnd vmb den neüntẽ theil bey A C.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s17559" xml:space="preserve">vnd dẽnach der circklen theil zů gleich diuidieren in B E/ E D/ D C/ C A. </s>
            <s xml:id="echoid-s17560" xml:space="preserve">
              <lb/>
            zeüch die linien auß dem centro vnd diſe alleſamen mit dem nagel oder bei-
              <lb/>
            nen ſtil/ damitt man ſie möge durchthůn/ vnnd dem papeyr nicht ſchade/
              <lb/>
            vnnd zeichnen andere puncten dariñen/ ſo die halbe weyte von dem </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>