Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[61.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das eilfft Bůch. Von gemeinen handtwercken. Von mancherlei künſten/ Das liij Capittel.
[62.] Von der ſchiff kunſt/ Das liiij Capittel.
[63.] Von der Architeetur vnnd bauwkunſt/ Das lv. Capittel.
[64.] Von Inſtrumenten vnnd geſchirren/ Das lvj. Capittel.
[65.] Schöne zůſammen fügun gen. Das lvij Capittel.
[66.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das zwölfft Bůch. Von ſubteylen Handwerchen. Von wunderbaren werchen/ Das lviij Capitel.
[67.] Ein wunderbarer weg die Ephemerides zů zebe/ reiten/ Das lix Capittel.
[68.] Beſonderer landſchafften Beſchreibung/ das lx Capitel.
[69.] Von der occultation oder verberg kunſt/ Das lxj Capittel.
[70.] Von wunderbaren handlungen/ Das lxij Capittel.
[71.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dreyzehend Bůch. Von ſchlechten künſten. Von nochgültigen erfarnuſſen/ Das lxiij. Capittel.
[72.] Was zů der ſchreibkunſt gehört/ Das lxiiij Capittel.
[73.] Von anſtreichungen vnnd zierung/ Das lxv Capittel.
[74.] Von wollüſten/ Das lxvj Capittel.
[75.] Von den farben/ geruchen vnd geſchmacken matery/ Das lxvj Capittel.
[76.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das vierzehend Bůch. Von heimlicher waarſagung. Ob die waarſagung ſeie/ vnnd ob ſie in allen din/ gen vorhanden/ Das lxviij Capittel.
[77.] Von feürigen wunderzeichen. Das lxix Capittel.
[78.] Von wunder zeichen die in dem lufft beſchehen/ Das lxx Capittel.
[79.] Von wunder zeichen ſo in waſſeren ſeind-Das lxxj Capittel.
[80.] Von wunder zeichen auff erden/ Das lxxij Capittel.
[81.] Von der gewechſen wunder zeichen-Das lxxiij Capittel.
[82.] Von wunderzeichen an wilden vnnd vnge/ zempten thieren/ Das lxxiiij Capittel.
[83.] Von wunderzeichen an zamen thieren/ Das lxxv Capittel.
[84.] Von wunderzeichen an menſchen-Das lxxvj Capittel.
[85.] Von wunderwercken ſo ſich in geburten zůtragend/ Das lxxvij Capittel.
[86.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünffzehend Bůch. Von künſtlicher waarſagung. Weiſſagung auß mancherlei ſachen/ Das lxxviij Capittel.
[87.] Von der Chiromantey/ oder wie man von der hand har ſoll waarſagen/ Das lxxix Capittel.
[88.] Von betrugnuß/ gaucklerei/ vnnd zauberey/ Das lxxx Capittel.
[89.] Von wunderzeichen/ Das lxxxi Capittel.
[90.] Von vogelſchawung oder weiſ/ ſagung/ Das lxxxij Capittel.
< >
page |< < (cccclxxxix) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div695" type="section" level="1" n="66">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15797" xml:space="preserve">
              <pb o="cccclxxxix" file="0545" n="545" rhead="ſachen/ Das zwölfft bůch."/>
            ſthond etwas größer/ wann die Sonn am Horizonte/ ſo der tag am lengſtẽ
              <lb/>
            iſt/ ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15798" xml:space="preserve">dann ſie richten ſich mehr gegen Mittag/ vnnd beſchreib alſo die
              <lb/>
            circkel vnnd jre theil/ nach dem vnnd die Mittag ſchatten groß ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s15799" xml:space="preserve">wañ
              <lb/>
            du dann deß Polus höhe haſt/ auß einem bekañten ſchatten/ ſo zeichnen jn/
              <lb/>
            wie ich dich gelernet hab/ vnnd beſchreib nach gleicher rechnung inn allenn
              <lb/>
            theilen der circklen durch die ſechs linien ſo auß dem puncten D kom-
              <lb/>
            men/ die geleiche ſtund/ nach der xxix ſchlußreden deß Monteregien/ von
              <lb/>
            dem erſten beweglichen him̃el. </s>
            <s xml:id="echoid-s15800" xml:space="preserve">alſo auch der ecken zůnem̃ung. </s>
            <s xml:id="echoid-s15801" xml:space="preserve">die du nach wi
              <lb/>
            derwertiger ordnung darzů ſetzen ſolt/ oder auch minderen/ nach den zeyt-
              <lb/>
            ſtunden/ vnnd alſo diſe orth verzeichnen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15802" xml:space="preserve">demnach ſolt du nach derſelbigen
              <lb/>
            proportz/ der ſchatten ſtatt noch dem zeiger vnd compaß verzeichnen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15803" xml:space="preserve">Deß-
              <lb/>
            halben offenbar/ daß Plinij klag ſo er hatt/ dahar kom̃en/ daß diſes von an
              <lb/>
            fang falſch geweſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s15804" xml:space="preserve">Dann es iſt mehr ein irthum dañ enderung geweſen/
              <lb/>
            wiewol er vylicht auch durch die enderung gemehret worden.</s>
            <s xml:id="echoid-s15805" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15806" xml:space="preserve">Damit du aber diſer ſach ein exempel habeſt/ ſo laß die ſtunden wann der
              <lb/>
            tag am lengſten iſt/ zů Meyland vngeleich ſein/ da dañ die breite xliiij grad
              <lb/>
            hatt/ mit einem dritten theil/ vnd der lengſt tag xv ſtund vnd ein dritheil/
              <lb/>
            welches halbtheil vij ſtund vnnd zwen drittheil iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15807" xml:space="preserve">darumb find ich die erſt
              <lb/>
            ſtund vor vnnd nach mittag x grad/ vnnd l minutenn. </s>
            <s xml:id="echoid-s15808" xml:space="preserve">die ander ſtund/
              <lb/>
            xxij grad/ xxiiij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15809" xml:space="preserve">die dritte xxxv grad/ xxxv minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15810" xml:space="preserve">die vierte
              <lb/>
            li grad. </s>
            <s xml:id="echoid-s15811" xml:space="preserve">v Minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15812" xml:space="preserve">die fünffte lxix grad/ xxviij Minutẽ. </s>
            <s xml:id="echoid-s15813" xml:space="preserve">die ſechſte lxxxx
              <lb/>
            grad allwegẽ/ die ſibende cx grad/ xxxij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15814" xml:space="preserve">den anfang vnd end deß
              <lb/>
            tags cxxij grad/ xxxxviij Minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15815" xml:space="preserve">Wann nun der bogen R S C außge-
              <lb/>
            theilet/ der des Sommers Solſtitien zůgehört/ vnnd ccxxxxv grad/ vnd
              <lb/>
            xxxvi Minutẽ haltent (wie geſagt iſt) wellend wir auch durch die linien S
              <lb/>
            R vnnd S C die vngeleichen ſtunden der geſtalt einſchreiben. </s>
            <s xml:id="echoid-s15816" xml:space="preserve">dann wann
              <lb/>
            der tag dañ zů mal xv ſtund vnd ein drittheil iſt/ vnd man die xv ſtund vñ
              <lb/>
            xx Minuten durch xij abtheilet/ kom̃et für ein yede vngeleiche ſtund/ ein
              <lb/>
            geleiche vnnd x vij Minuten/ welches dann ein viertheil vnd ein dreyßigeſt
              <lb/>
            theil iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s15817" xml:space="preserve">darumb geben wir für ein geleiche ſtund x grad vñ l minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15818" xml:space="preserve">vnd
              <lb/>
            für ein vierten vnd treyßigeſten theil der anderẽ vngeleichen ſtund iij grad
              <lb/>
            vnd xvi minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15819" xml:space="preserve">alſo ſetzen wir daß der fünfften ſtund end von der linien
              <lb/>
            S D xiiij grad vñ vi Minuten ſtande. </s>
            <s xml:id="echoid-s15820" xml:space="preserve">alſo weit wirt auch der ſibendẽ ſtund
              <lb/>
            end dauon ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s15821" xml:space="preserve">darũb bleibend auß der anderen geleichen ſtund viij grad/
              <lb/>
            vnnd xviij minuten/ welche dann für xxiij minuten der ſtund ſeind. </s>
            <s xml:id="echoid-s15822" xml:space="preserve">Alſo
              <lb/>
            manglend noch ein vngeleiche ſtund zůerfüllen xxxiiij minuten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15823" xml:space="preserve">welches
              <lb/>
            dann das halb/ vnnd der treißigeſt theil der dritten geleichen ſtund iſt/ für
              <lb/>
            welche nemmen wir vij grad vnd xxviiij minuten/ auß der dritten ſtund
              <lb/>
            weytte. </s>
            <s xml:id="echoid-s15824" xml:space="preserve">darumb finden wir daß der viertẽ ſtund end xxix grad vñ liij minu
              <lb/>
            ten von der linien S D ſthet. </s>
            <s xml:id="echoid-s15825" xml:space="preserve">alſo weit wirt auch der achten ſtund end auff
              <lb/>
            der anderen ſeyten ſein.</s>
            <s xml:id="echoid-s15826" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15827" xml:space="preserve">Der geſtalt wirſt du der vngeleichen ſtunden weytte haben/ wann du an
              <lb/>
            faheſt vonn dem puncten R ihn Orient/ ihn deß circkels theil R S T/ der
              <lb/>
            geſtalt wie du ſichſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s15828" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s15829" xml:space="preserve">Mann můß aber den gantzen boden ihn ein gewicht ſtellen/ vnd eben
              <lb/>
            machen/ in dem Mittag Circkel vnnd Horizonten. </s>
            <s xml:id="echoid-s15830" xml:space="preserve">diſes mag man fein auß
              <lb/>
            der bleywag verſthen.</s>
            <s xml:id="echoid-s15831" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>