Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[71.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das dreyzehend Bůch. Von ſchlechten künſten. Von nochgültigen erfarnuſſen/ Das lxiij. Capittel.
[72.] Was zů der ſchreibkunſt gehört/ Das lxiiij Capittel.
[73.] Von anſtreichungen vnnd zierung/ Das lxv Capittel.
[74.] Von wollüſten/ Das lxvj Capittel.
[75.] Von den farben/ geruchen vnd geſchmacken matery/ Das lxvj Capittel.
[76.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das vierzehend Bůch. Von heimlicher waarſagung. Ob die waarſagung ſeie/ vnnd ob ſie in allen din/ gen vorhanden/ Das lxviij Capittel.
[77.] Von feürigen wunderzeichen. Das lxix Capittel.
[78.] Von wunder zeichen die in dem lufft beſchehen/ Das lxx Capittel.
[79.] Von wunder zeichen ſo in waſſeren ſeind-Das lxxj Capittel.
[80.] Von wunder zeichen auff erden/ Das lxxij Capittel.
[81.] Von der gewechſen wunder zeichen-Das lxxiij Capittel.
[82.] Von wunderzeichen an wilden vnnd vnge/ zempten thieren/ Das lxxiiij Capittel.
[83.] Von wunderzeichen an zamen thieren/ Das lxxv Capittel.
[84.] Von wunderzeichen an menſchen-Das lxxvj Capittel.
[85.] Von wunderwercken ſo ſich in geburten zůtragend/ Das lxxvij Capittel.
[86.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünffzehend Bůch. Von künſtlicher waarſagung. Weiſſagung auß mancherlei ſachen/ Das lxxviij Capittel.
[87.] Von der Chiromantey/ oder wie man von der hand har ſoll waarſagen/ Das lxxix Capittel.
[88.] Von betrugnuß/ gaucklerei/ vnnd zauberey/ Das lxxx Capittel.
[89.] Von wunderzeichen/ Das lxxxi Capittel.
[90.] Von vogelſchawung oder weiſ/ ſagung/ Das lxxxij Capittel.
[91.] Von weiſſagung auß der eingeweiden beſichtigung/ Das lxxxiij Capittel.
[92.] Von ſtimmen vnnd gethöß ſo der natur zů wider/ Das lxxxiiij Capittel.
[93.] Von mancherlei ſtimmen/ Das lxxxv Capittel.
[94.] Von geſichten vnd geſpenſten auß falſchen vrſachen Das lxxxvj Capittel.
[95.] Von des gemüt weiſſagnng/ Das lxxxvij Capittel.
[96.] Weiſſagung deß vngewitters/ Das lxxxviij Capittel.
[97.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechßzehend Bůch. Von ſachen ſo über die natur zů verwunderen. Von ſiglen/ Das lxxxix Capittel.
[98.] Von nateürlicher Magia vnd waar ſagung/ Das xc. Capittel.
[99.] Von der kunſt magia nach Artefier vnd Mihinier art/ Das xcj Capittel.
[100.] Zů erſt beſchreibt er der Planeten Characteren alſo.
< >
page |< < (cij) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div154" type="section" level="1" n="23">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3569" xml:space="preserve">
              <pb o="" file="0158" n="158" rhead="Von mancherley wunderbaren"/>
            vnnd ſolliches nider geſeſſen iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3570" xml:space="preserve">Diſen anlaß nemmen ſie/ es begegne im tag
              <lb/>
            oder zů nacht/ vnnd reichend es mitt langen ſpieſſen/ ann wöllichen zů for-
              <lb/>
            dereſt garn an den hocken hangend. </s>
            <s xml:id="echoid-s3571" xml:space="preserve">wann die wöllen anfahen hinderſich zů
              <lb/>
            weichen/ lauffend ſie darzů/ vnnd leſend es mitt dem garn zůſamen/ vnnd
              <lb/>
            fliehend eylend wider zů ruck. </s>
            <s xml:id="echoid-s3572" xml:space="preserve">Es entpfahend ſie auch von ſtundan jre wey-
              <lb/>
            ber/ vnnd erquicken die widerumb mitt dem feüwr vnnd der ſpeyß inn den
              <lb/>
            heüßlenen/ ſo ſie mitt jnen gebracht/ damitt ſie deſter ſtercker wider fiſchen
              <lb/>
            mögend.</s>
            <s xml:id="echoid-s3573" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3574" xml:space="preserve">Es ſoll auch niemands irren daß der Monſterus ſagt/ es ſeye diſes kraut
              <lb/>
            wie die Poleyen/ wölliches Boethius Algen nennet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3575" xml:space="preserve">dañ die geſtad machen
              <lb/>
            ſolliches. </s>
            <s xml:id="echoid-s3576" xml:space="preserve">Dann in Schotten wirt es mitt dem gemeinen meerkraut vermi-
              <lb/>
            ſchet/ aber in Sudinen mitt dem kraut deß geſtads. </s>
            <s xml:id="echoid-s3577" xml:space="preserve">Man liſet auch ſolches
              <lb/>
            an dem ſelbigen gantzen geſtad zůſamen/ aber nitt mitt garnen/ ſonder was
              <lb/>
            an dem geſtad beliben iſt/ als vmb Helen/ oder inn Pomern vnnd Schwa
              <lb/>
            ben/ oder wölliches lange zeytt mitt dem kaadt bedecket worden/ wirt auß
              <lb/>
            gegraben/ als vmb Dantze. </s>
            <s xml:id="echoid-s3578" xml:space="preserve">Der weiß Agſtein iſt gar köſtlich. </s>
            <s xml:id="echoid-s3579" xml:space="preserve">Es iſt aber di
              <lb/>
            ſes ſo vil/ das allein der zoll/ den man von den Sudinen auffhebt/ mehr dã
              <lb/>
            ſibentauſet goldkronen bringt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3580" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3581" xml:space="preserve">Darumb iſt bekannt/ daß er nitt allein von dem ſchlechten meerſchaum
              <lb/>
            wirt/ dann ſonſt wüchße er allenthalben/ ſonder von der großen Walfiſch
              <lb/>
            ſchaum. </s>
            <s xml:id="echoid-s3582" xml:space="preserve">Dann es iſt nitt vngleüblich/ daß eben diſes/ wölches inn dem In-
              <lb/>
            diſchen meer/ mitt ſampt dem waſſer wie ein großer bach/ auffdas land ge-
              <lb/>
            worffen/ vnd zů köſtlichem biſem zůſamen wach ſet/ gegẽ Mitnacht zů Ag-
              <lb/>
            ſtein wirt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3583" xml:space="preserve">diſes beduncket mich der waarheit gantz gemäß mit vil gewüſſen
              <lb/>
            vrſachen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3584" xml:space="preserve">darumb nennen wir inn vnſerer ſprach (als wann wir es riedten)
              <lb/>
            die beide Biſem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3585" xml:space="preserve">Dz Indiſch aber die hũds biſem o{der} Orientiſche biſem/ diſe
              <lb/>
            aber Giallẽ dz iſt gäl biſem. </s>
            <s xml:id="echoid-s3586" xml:space="preserve">Darũb zeigt ſolches an/ dz an keinẽ orth in vnſe
              <lb/>
            rẽ meerẽ eines dergleichẽ gefundẽ wirt/ dieweil keine meerkelber vorhanden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3587" xml:space="preserve">wiewol we{der} an dẽ bitumẽ o{der} gſchwäbletẽ bech/ noch ſchum etwas manglet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3588" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Wann diſes auch allein von dẽ ſchaum oder auß dẽ bitumen vñ ſchwäblech
              <lb/>
            tig kreiden entſtünd/ wurde man vil ein größerẽ hauffen finden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3589" xml:space="preserve">Demnach
              <lb/>
            das vil Meerkälber vorhanden/ wo man den Agſtein oder Ambra findet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3590" xml:space="preserve">
              <lb/>
            dieweil auch das waſſer inn ſollichen feißten leiben gekochet/ etwas auß jnẽ
              <lb/>
            füret/ wie auß vns der harn/ vß wölches menge etwas entſthen muß. </s>
            <s xml:id="echoid-s3591" xml:space="preserve">Man
              <lb/>
            findet aber nicht anderſt in dem Mediterraniſchen o{der} Mitlendiſchen meer
              <lb/>
            das feißt wirt/ ſonder allein ſtein/ oder bletter/ oder anders dergleichenn. </s>
            <s xml:id="echoid-s3592" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Vber diſes alles habend die Meerkelber ein abſcheühen ab deß bibergeil ge
              <lb/>
            ſchmack/ dieweil ſolliches deß Agſteins natur faſt zů wider/ es werden auch
              <lb/>
            diſe von ſollichen verreüchet/ als etwan vor geſagt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3593" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3594" xml:space="preserve">Man wirt nitt bald ein andere matery finden/ auß wölcher diſer werden
              <lb/>
            möcht/ dann dieweil die beüm/ fiſch vnnd bletter/ nitt möchten durch deß
              <lb/>
            meers getrib durchſichtig werden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3595" xml:space="preserve">Zů erſt wurde der beümen hartz nitt wol
              <lb/>
            in ſollichen kalten landen ſchmecken/ demnach wie möcht ſolliches von den
              <lb/>
            beümen in das meer kommen/ wann die beüm nitt an dem meer ſtündend?
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3596" xml:space="preserve">Vnnd das größeſt/ es wurde alſo wenig in dem großen meer gar zů nichten
              <lb/>
            werden/ daß man ein ſollichen hauffen nitt möchte zůſamen leſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3597" xml:space="preserve">Dieweil
              <lb/>
            man auch diſes allein nach den winden/ wölliche es von mitten deß meers
              <lb/>
            harzů wäyen/ zůſamen liſet/ mag es nitt geſein/ daß ſolliches auß dem bit-
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>