Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[81.] Von der gewechſen wunder zeichen-Das lxxiij Capittel.
[82.] Von wunderzeichen an wilden vnnd vnge/ zempten thieren/ Das lxxiiij Capittel.
[83.] Von wunderzeichen an zamen thieren/ Das lxxv Capittel.
[84.] Von wunderzeichen an menſchen-Das lxxvj Capittel.
[85.] Von wunderwercken ſo ſich in geburten zůtragend/ Das lxxvij Capittel.
[86.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünffzehend Bůch. Von künſtlicher waarſagung. Weiſſagung auß mancherlei ſachen/ Das lxxviij Capittel.
[87.] Von der Chiromantey/ oder wie man von der hand har ſoll waarſagen/ Das lxxix Capittel.
[88.] Von betrugnuß/ gaucklerei/ vnnd zauberey/ Das lxxx Capittel.
[89.] Von wunderzeichen/ Das lxxxi Capittel.
[90.] Von vogelſchawung oder weiſ/ ſagung/ Das lxxxij Capittel.
[91.] Von weiſſagung auß der eingeweiden beſichtigung/ Das lxxxiij Capittel.
[92.] Von ſtimmen vnnd gethöß ſo der natur zů wider/ Das lxxxiiij Capittel.
[93.] Von mancherlei ſtimmen/ Das lxxxv Capittel.
[94.] Von geſichten vnd geſpenſten auß falſchen vrſachen Das lxxxvj Capittel.
[95.] Von des gemüt weiſſagnng/ Das lxxxvij Capittel.
[96.] Weiſſagung deß vngewitters/ Das lxxxviij Capittel.
[97.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechßzehend Bůch. Von ſachen ſo über die natur zů verwunderen. Von ſiglen/ Das lxxxix Capittel.
[98.] Von nateürlicher Magia vnd waar ſagung/ Das xc. Capittel.
[99.] Von der kunſt magia nach Artefier vnd Mihinier art/ Das xcj Capittel.
[100.] Zů erſt beſchreibt er der Planeten Characteren alſo.
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
< >
page |< < (dcclxxxiiij) of 997 > >|
840dcclxxxiiijAußzug von allen dem waſſer zehen tauſet talent tragen. wañ auch die ſelbige Galleen in dem
meer taußet eimer haltet/ welche zwölff taußet talenten wegen (dann das
meerwaſſer iſt ſchwerer dann der flüſſen) wirt es auch in dẽ meer zwölff tau-
ßet talent ſchwer füren mögen.
Alſo iſt auch offenbar/ warumb wir denn
ſchiffen den nammen von dem gewicht hargeben/ als namlich von taußet
oder fünff hundert eimeren.
dann es iſt eben ſo vyl geredt/ als wann man
ſagt/ es mag tauſent oder fünffhundert talent oder pfund tragen.
dañ wie
vyl es waſſer ertragen/ alſo großen laſt fürt es auch/ wie vorgeſagt.
alſo iſt
offenbar daß ein ſchiff in mancherley waſſeren/ auch nit geleiche laſt tregt/
dieweil nit alle waſſer geleich ſchwer ſeind.
Alſo mag auch ein blateren ein burden tragẽ/ nach dem vnd ſie vyl waſ-
ſer faſſen mag.
alſo daß der laſt nit von dem waſſer/ ſonder dem lufft getra-
gen wirt.
Es wirt auch der laſt in einem ſchweren waſſer leichter dann in
einem anderen/ darumb bedarff man minder weidling in dem meer dañ in
anderen waſſeren/ die ſchiff herfür zůbringen.
Weil auch das ſchiff ſchwe-
rer ob dem waſſer dañ vnder dem waſſer/ můß man ye höher das ſchiff her
fürgezogen/ ye größere weydling anknüpffen/ damit nit das ſchiff ein mal
wider hinab ſincke/ vnd die weidling mit hinab ziehe.
148[Figure 148]A T K R H Q V G P F O E N D M C L S B
Wie ich jetz verſtand/ iſt zů Augſpurg
ein wunderbar inſtrument der bewe-
gung/ welches vonn jhm ſelbs waſſer
ſchöpffet.
Es iſt ein vmblauffende
ſaul A B/ vnd wirt das rad von dem
waſſer vmbgetriben/ wie an anderen
orthẽ angezeigt.
An dem ſelbigẽ ſeind
vyl wegelein nach der ſchnecken zaal/
als nam̃lich C D E F G H K/ vñ die
ſchnecken/ nach anzaal der geſchirrẽ/
vnd die geſchirr nach der höhe geord-
net.
es ſeind die geſchirr L M N O P
Q R/ an der ſaul S T/ angehefftet.
Wañ nun das A B vm̃lauffet/ ghend
alle ſchnecken an den wegeleinen oder
vm̃lauffen herumb/ vnder welchẽ die
niderſt dz waſſer von dem fluß ſo dar-
vnder iſt/ entpfacht/ vnd ſchüttet di-
ſes in das L.
võ diſem enpfacht es die
ſchneck D/ vnd ſchüttet das waſſer in
dz geſchirr M.
alſo beſchicht dz in einer
bewegung der ſaul A B/ alle inſtru-
ment dz waſſer von den geſchirren/ ſo
vnder jnen ſthond/ entpſahẽ/ vnd in
andere ſchütten/ nam̃lich dz C in L/
D in M/ E in N/ F in D/ G in P/ H in Q/ vnd K in R.
das R aber ſchüt-
tet das waſſer durch das mundloch V/ in ſein verordnete ſtatt.
Es lernet die erfarung/ was für ein laſt die ſchleüch oder blateren in dem
11Blaterẽ art in
dem waſſer.
waſſer ertragen mögen/ damit man brucken möge bauwen.
Dann ein blate
ren vollen lufft/ welche fünff pfund waſſer vnnd zwey lot faſſet/ mag vier-

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index