Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[91.] Von weiſſagung auß der eingeweiden beſichtigung/ Das lxxxiij Capittel.
[92.] Von ſtimmen vnnd gethöß ſo der natur zů wider/ Das lxxxiiij Capittel.
[93.] Von mancherlei ſtimmen/ Das lxxxv Capittel.
[94.] Von geſichten vnd geſpenſten auß falſchen vrſachen Das lxxxvj Capittel.
[95.] Von des gemüt weiſſagnng/ Das lxxxvij Capittel.
[96.] Weiſſagung deß vngewitters/ Das lxxxviij Capittel.
[97.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechßzehend Bůch. Von ſachen ſo über die natur zů verwunderen. Von ſiglen/ Das lxxxix Capittel.
[98.] Von nateürlicher Magia vnd waar ſagung/ Das xc. Capittel.
[99.] Von der kunſt magia nach Artefier vnd Mihinier art/ Das xcj Capittel.
[100.] Zů erſt beſchreibt er der Planeten Characteren alſo.
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
[111.] Warumb diſe bücher geſchriben/ vnnd von deren nutzbarkeit/ Das c Capittel.
[112.] Von Subtiliteten. Von ſeltzammen ſachen.
[113.] END.
[114.] Ein kurtzer außzug vnd inhalt aller fürnemmen vnd nutzlicher puncten vnd ar@@k/ len/ ſo in des hochgelerten Hieronymi Cardani/ artzet zů Meyland/ ein vnnd zwentzig bücheren von den ſubteylen hendlen begriffen. Allen liebhabern der nateürlichen vnd künſt-lichen ſachen/ gantz luſtig vnnd nutz-lich zůleſen. Verteütſchet vnnd geordnet durch D. Heinricum Pantaleonem/ in der Vniuerſitet zů Baſel ordenli-chen vnd beſtelten Phyſicum. Anno M. D. lix.
[115.] Dem Erſamen vnd Weiſen her ren Lucas Gebhart/ burger vnnd des Rath in der loblichen ſtatt Baſel/ ſeinem günſtigen lieben herren vnd gůten fründ/ gnad vnnd frid von Gott vnſerem Herren.
[116.] Außzug vonn dem erſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von anfen gen/ materi/ geſtalt/ vnnd nateürlichen bewegungen.
[117.] Außzug von dem anderen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Elementen vnd deren bewegung oder wirckungen.
[118.] Außzug vonn dem dritten bůch der Dubtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem Himmel.
[119.] Außzug von dem vierdten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem liecht vnnd ſchein.
[120.] Außzug von dem fünfften bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von vermiſchung vnnd vnuollkommenlichen vermiſcheten oder metalliſchen dingen/ etc.
< >
page |< < (dxlix) of 997 > >|
605dxlixſachen/ Das dreizehend bůch. in mehrtheil abſünderen/ die kürtzere in weniger/ namlich in eine minder.
Wann wir auch lenger tiſch machen wöllen/ ſollẽ wir die lengere ſeytẽ in we
niger theil/ vnnd die kürtzere in mehrtheil/
117[Figure 117]a k l m b e q r g f ſ t h c n o p d 3118[Figure 118]a g h b e m n f c k l d 4119[Figure 119]a k b e m g f n h c l d 5120[Figure 120]a b c d 1121[Figure 121]a b c e d 2122[Figure 122]a b c e d 3 namlich eine mehr abtheilen.
Zům vierten/
wañ wir etwas wöllen zů der ſeyten thůn/
ſollen wir auß {der} ſeyten nem̃en.
ein exẽpel in
der erſtẽ figur.
der kurtzen ſeyten ſeyẽ zwo/
vnd {der} lengerẽ ſechs.
Ich wolt aber gern ein
figur machen die vier lenge vñ drey breitte
hette.
weil ich nun ein kürtzere ſeyten (nam
lich zwo) machen wolt/ daß es drey ſeyend/
vnd drey/ die zwey vm̃ eins übertreffen/ ſo
theil ich A C vnd B D in zwẽ geleiche theil/
alſo dz ein yeder eins ſeye.
darũb diuidier vñ
zertheil ich nach dẽ dritten gebott das A B
vnd C D in drey geleiche theil/ darnach ſetz
ich das richtſcheit (diſes iſt ein inſtrument
auß metall o{der} holtz von den werckmeiſterẽ
bereittet/ wölches ein grad eck haltet eigent
lich nach den geſtrackten linien/ breit vnnd
dick/ damit es ſich nit biege/ wölches gſtalt
wir vorhin an {der} ſeyten angezeigt) auff das
G vnd E/ vnd verzeichnen alſo den punc-
ten M in deß richtſcheit eck/ vnd ſetze dann
auch dz richtſcheit auff F vnd S/ vnd ver-
zeichnen N.
wañ man nun gerade linien G
M vnd M N/ vnd N L zeücht/ vnd die fi
gur G M N L/ D B abſchneidet/ wañ die
rechte linien M N ob dẽ A G zůſamen kom̃et/ wirt dz L D
mit derẽ auff M N fallen/ vnd haſt du alſo/ wañ diſe zůſa-
men kom̃en/ wz du gefragt haſt.
Alſo wañ du auch begerſt dz
in der fünfften figur auß A B C D/ wölches ſeyten A B vñ
C D ſechs ſeyen/ vnd A C auch B D vier/ jx lenge machen/
wirt der vnderſcheid zwiſchen jx vnd vj/ iij ſein.
weil ich auch diſes will len-
ger machen/ ſůch ich wie offt ich drey in ſechs haben möge/ nãlich A B vnd
C D {der} lengeren ſeytẽ/ vnd ſich dz es der halb theil iſt.
deßhalbẽ theil ich A B
vñ D C durch gleiche theil/ vñ durch dz dritt gebott A C vñ B D in iij theil
vñ ſetz dañ dz richtſcheit o{der} winckelmeß auff die punctẽ K vñ E/ deßgleichẽ
auff dz H vñ L/ vnd find die punctẽ M vñ N.
dañ zeüch ich liniẽ/ vnd theil
A B C D in zwo figur A C M N H B vñ E C D H N M.
vñ ſetz dañ EM
auff N H/ ſo fallet A K eigentlich auff E M/ vnd wirt ein figur die jx len
ge hat/ auch in {der} breite wie E C/ dz iſt ij vñ ein viij theil.
Dz fünfft iſt/ wã du
begerſt etwz zů einẽ rechtẽ quadraten zů bringẽ/ ſo můß die proportz {der} langẽ
ſeytẽ zů dẽ kurtzẽ/ wie zweyer quadratẽ zal ſein/ wölcher vrſprũg in einẽ vn-
derſcheiden.
Ein exempel in {der} dritten figur. A B ſeye vier vnd ein halbs/ A
C ſeye deren zwey/ ſo iſt die proportz wie neün zů vier.
deren zalen radices vñ
vrſprung ſeind zwey vnnd drey/ ſo an dem einen vnderſcheiden.
deßhalben
theilẽ wir nach dẽ drittẽ gebott A B vnd C D in drey theil/ A C vnd B D

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index