Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[121.] Außzug von dem ſechſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Hetallen.
[122.] Außzug von dem ſiebendẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von edlem geſtein.
[123.] Außzug vonn dem achten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den Plantis vnd erdgewechſen.
[124.] Außzug von dem neünten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den thieren wölliche von feülung wachſend.
[125.] Außzug võ dem zehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den vollkommenen thieren.
[126.] Außzug vonn dem eilffcen bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von notwendigkeit deß menſchen vnnd ſeiner geſtalt.
[127.] Außzug von dem zwölfftẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von des menſchen natur vnd Complexion.
[128.] Außzug vom dreizehenden bůth der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den ſinnen oder entpfindtlichheiten/ vnd dem wolluſt.
[129.] Außzug vom vierzehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von der ſehl vnd dem verſtand.
[130.] Außzug von dem fünffzehenden vnd ſechtzehenden büch der Subtiliteten/ Hierony mi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von künſten vnnd weißheiten.
[131.] Außzug vom ſibenzehendẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von rechten künſten/ vnd künſtlichen dingen.
[132.] Außzug von dem achtzehenden bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani DoC tors der Artzney zů Meyland/ etc. Von wunderbarlichen dingen/ vnnd vngläublichen ſachen.
[133.] Außzug vom neünzehendẽ bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von dem Teüfel vnnd ſei/ nem geſpenſt.
[134.] Außzug vom zwenzigeſten bůch der Subtiliteten/ Hieronymi Cardani Doctors der Artzney zů Meyland/ etc. Von den höchſten verſtendtnuſſen vnd Englen.
[135.] Außzug vom ein vndzwentzige ſten bůch der Subtiliteten/ Hieron. Cardani Doc/ tors der Artzney zů Meyland/ etc. Von Gott vnd der gantzen welt.
[136.] Getruckt zů Baſel durch Heinrich Petri im Mertzen Anno Domini M. D. Lix.
< >
page |< < of 997 > >|
160
Hieronymi Cardani Doctors
der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/
derbaren/ nateürlichen/ vnnd kunſtlichen ſachen/
Das viert Bůch
Von Metallen/ Das
ſechßzehend Capittel.
EYſen vnnd der ſtahel die werdẽ vil ehe roſtig
11wider dẽ roſt. dann das ertz/ es wirt auch das eyſen durch
den roſt mehr geſchediget/ dann das ertz.
dar
vmb was man entpären mag/ behaltet man
inn dem krüſch.
wölliches man aber tregt/ o-
der můß vnder augen ſein/ ſtreichet man mit
öl an.
Darumb iſt bekannt daß der roſt an dẽ
eyſen vnd ertz vß einer wäſſerigẽ feüchtigkeit
entſthet.
dañ ſie werden auch vnder {der} erden
verderbt/ da kein lufft iſt/ vnnd vil mehr dañ
anderſtwo.
dann es iſt geleich vil geredt/ es
ſeye kein lufft vnder der erden/ oder es ſeye ſo
wenig daß ſein würckung der vile nitt gleich-
förmig ſeye.
anzůzeigenn/ das der lufft kein roſt machet/ dann ſo vil er zů
waſſer wirt.
Darumb entſthet der roſt/ dieweil ein kleine werme inn Metal
len iſt.
alſo wirt weder das ſilber nach das gold roſtig/ vnnd vil minder das
gold.
Deßhalben laſſet das öl kein wäſſerige feüchtigkeit zů. Die kleyẽ aber
laſſend kein roſt werden/ vnnd wann ſchon worden iſt/ nemmen ſie den wi-
der hinweg/ darumb ſeind ſie auch etwas beſſer.
Dieweil dann das öl dẽ roſt
weeret/ vnnd das waſſer ſollichen machet/ vermerckend wir wol daß {der} roſt
weder von der kelte nach von der feüchte entſthet.
dan das öl iſt an jm ſelbs
kalt/ es mag auch feücht werdẽ/ oder an jhm ſelbs ſein.
darumb wirt der roſt
von einer faulendẽ werme/ es feület aber das waſſer.
darumb iſt diſes ding
ein gifft.
Wölliche aber ein eigene arth habend/ die wachſſend mehr auß der erden
werme dann deß luffts.
ſie werdend aber durch die himmliſche werme auß-
gemachet.
Dann ob wol Schottland ein überauß kalt land iſt/ vorauß bey
der hohen ſchůl der ſtatt Glaguen inn dem land Gludiſdalien/ ſo bey Ar-
gadien gegen Nidergang inn Schotten ligt/ zů nechſt bey Hybernia/ fin-
det man doch den ſtein Cyaneum/ demnach auch dẽ Adamant vñ Karfun
ckel.
dañ von dem Gold iſt vorgeſagt. Es mögen aber diſe nitt außgemacht
werden/ on der Sonnen werme.
eintwäders ſie werdend groß vnnd vnuoll
kom̃en/ oder ſie werdẽ klein vollkom̃en.
Es iſt aber wol zů verwunderẽ war
umb die ding nitt mehr iñ Engelland ſeyẽ/ wölches mehr gegẽ Mittag ligt/
vñ wermer iſt/ darzů allein bley bringt/ oder ſilber?
Die vrſach iſt/ dz groß
berg in Schottẽ ſeind.
dañ die herteren ſtein wachſſen in herten ſteinẽ/ vñ al
ſo in den bergẽ.
Es iſt aber Engelland gar eben/ darzů ein getẽperiert lãd/
wölliches nitt geſchlacht iſt das Metall zů bringen/ dieweil die feüchtigkeit

Text layer

  • Dictionary

Text normalization

  • Original

Search


  • Exact
  • All forms
  • Fulltext index
  • Morphological index