Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

Table of contents

< >
[81.] Von der gewechſen wunder zeichen-Das lxxiij Capittel.
[82.] Von wunderzeichen an wilden vnnd vnge/ zempten thieren/ Das lxxiiij Capittel.
[83.] Von wunderzeichen an zamen thieren/ Das lxxv Capittel.
[84.] Von wunderzeichen an menſchen-Das lxxvj Capittel.
[85.] Von wunderwercken ſo ſich in geburten zůtragend/ Das lxxvij Capittel.
[86.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das fünffzehend Bůch. Von künſtlicher waarſagung. Weiſſagung auß mancherlei ſachen/ Das lxxviij Capittel.
[87.] Von der Chiromantey/ oder wie man von der hand har ſoll waarſagen/ Das lxxix Capittel.
[88.] Von betrugnuß/ gaucklerei/ vnnd zauberey/ Das lxxx Capittel.
[89.] Von wunderzeichen/ Das lxxxi Capittel.
[90.] Von vogelſchawung oder weiſ/ ſagung/ Das lxxxij Capittel.
[91.] Von weiſſagung auß der eingeweiden beſichtigung/ Das lxxxiij Capittel.
[92.] Von ſtimmen vnnd gethöß ſo der natur zů wider/ Das lxxxiiij Capittel.
[93.] Von mancherlei ſtimmen/ Das lxxxv Capittel.
[94.] Von geſichten vnd geſpenſten auß falſchen vrſachen Das lxxxvj Capittel.
[95.] Von des gemüt weiſſagnng/ Das lxxxvij Capittel.
[96.] Weiſſagung deß vngewitters/ Das lxxxviij Capittel.
[97.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſechßzehend Bůch. Von ſachen ſo über die natur zů verwunderen. Von ſiglen/ Das lxxxix Capittel.
[98.] Von nateürlicher Magia vnd waar ſagung/ Das xc. Capittel.
[99.] Von der kunſt magia nach Artefier vnd Mihinier art/ Das xcj Capittel.
[100.] Zů erſt beſchreibt er der Planeten Characteren alſo.
[101.] Der ringen aber alſo.
[102.] Der ſigillen alſo.
[103.] Von Precantationen/ geſegnen/ oder be beſchwerungen/ Das xcij Capittel.
[104.] Von Geſpenſten/ Geiſteren/ oder Teüfflen vnnd todten/ Das xciij Capittel.
[105.] Hieronymi Cardani Doctors der Artznei zů Meyland von Mancherlei wun/ derbaren/ nateürlichen/ vnd kunſtlichen ſachen/ Das ſiebenzehend Bůch. Von Sachen ſo wirdig zů beſchreiben. Von mancherlei ſitten der völckeren/ Das xciiij Capittel.
[106.] Von mancherlei ſpraachen/ Das xcv Capittel.
[107.] Von Stetten vnd anderen namhaff ten dingen/ Das xcvj Capittel.
[108.] Von ſchatzen/ Das xcvij Capittel.
[109.] Libereien bücher vnd mancherlei exempel der alten koſtlichkeit/ Das xc viij Capittel.
[110.] Em aufflöſung von dem end har/ durch wölche man der erfundenen dingen gebrauch haben mag. Das xcix. Capittel.
< >
page |< < (lv) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div89" type="section" level="1" n="14">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2107" xml:space="preserve">
              <pb o="lv" file="0111" n="111" rhead="ſachen/ Das erſt bůch."/>
            dann es hindert ſich ſelbs/ ſo die erden erhertet iſt/ das es vyl lieber zůobe-
              <lb/>
            reſt auff der erden lauffet/ es finde dann ein ſpalt/ durch wölchen es hinein
              <lb/>
            tringen mag/ dann es mag nitt lang zůobereſt vmbeinander lauffen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2108" xml:space="preserve">dar-
              <lb/>
            umb wirt auch der mehrentheil Cryſtall darauß/ wann es fruchtbar/ feißt
              <lb/>
            vnd wol gekochet hinein ghet/ es mag auch die erdẽ daſſelbig nit tieffer hin
              <lb/>
            ein laſſen. </s>
            <s xml:id="echoid-s2109" xml:space="preserve">deßhalben werden die edel geſtein darauß ſo weich ſeind/ vnd kei
              <lb/>
            ner groſſen werme bedörffend. </s>
            <s xml:id="echoid-s2110" xml:space="preserve">die ſeind auch lauter vnd weyß/ als der Cry
              <lb/>
            ſtall iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2111" xml:space="preserve">auß den trüben oder wüſtenen wirt der iris ſtein oder regenbogen
              <lb/>
            vnd der ametiſt.</s>
            <s xml:id="echoid-s2112" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2113" xml:space="preserve">Die vnerfarenen ſagen vyl von Charybden/ vnnd warumb ſie ſeyend/
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0111-01" xlink:href="note-0111-01a" xml:space="preserve">Charybden.</note>
            halten ſie auch für ein groß wunderwerck/ ſo doch gar kein wunder/ wann
              <lb/>
            das waſſer inn einem würbel zůboden faret/ dzes alles mit jm erwütſchet.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s2114" xml:space="preserve">weil aber auch deren vylin waſſer flüſſen/ ſagt man es ſeye in dem Norwegi
              <lb/>
            ſchen Oceano/ zwiſchẽ Roeſt vnd Loffoet ein großer ſee/ wölcher die ſchiff
              <lb/>
            mit jm hinab in die tieffe ziehe.</s>
            <s xml:id="echoid-s2115" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2116" xml:space="preserve">Es iſt nichts ſeltzams das die ſchiff vnnd anders durch die würbel hin-
              <lb/>
            weg gezogen werden/ als durch ein windsbraut/ es iſt auch kein zweifel es
              <lb/>
            ſeyend würbel/ doch iſt nitt gnůgſam bekãnt/ wie ſich das hinabziehende
              <lb/>
            waſſer auß theile/ dieweil es alwegen zů nideren ortẽ faret. </s>
            <s xml:id="echoid-s2117" xml:space="preserve">ja es iſt auch nit
              <lb/>
            leichlicthen anzůzeigen/ wie etwas könte niderer ſein dañ die würbel. </s>
            <s xml:id="echoid-s2118" xml:space="preserve">Doch
              <lb/>
            beduncket mich die würbel farend wol hinab/ aber gegen diſen orthen/ da
              <lb/>
            ein außlauff vorhandẽ/ oderweil vylicht daß ander waſſer durch den wind
              <lb/>
            hinweg getriben diſem weichet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2119" xml:space="preserve">Vnnd ob es wol hinab faret/ begibt doch
              <lb/>
            ſich offt daß es nit gar zů boden ghet. </s>
            <s xml:id="echoid-s2120" xml:space="preserve">oder wan es ſchon dahin kom̃et/ hatt
              <lb/>
            es ein außgang.</s>
            <s xml:id="echoid-s2121" xml:space="preserve"/>
          </p>
        </div>
        <div xml:id="echoid-div106" type="section" level="1" n="15">
          <head xml:id="echoid-head16" xml:space="preserve">Von des waſſers wunderzeichen/
            <lb/>
          Das vij. Capitel.</head>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2122" xml:space="preserve">DIeweil man vyl fablen von diſem für gibt/ iſt doch nachuolgen
              <lb/>
            de gar kein ſagmör. </s>
            <s xml:id="echoid-s2123" xml:space="preserve">In Hibernia iſt ein ſee/ vmb wölch en we-
              <lb/>
            der baum noch kraut wachſet/ auß wölch em erſcheinet dz er ein
              <lb/>
            krafft vom bech oder ſchwebel hinder jmhatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s2124" xml:space="preserve">wann man auch
              <lb/>
            ein holtz darein ſchlecht/ wirt es an dem orth da es in grũd geth/
              <lb/>
            faſt in einem jar wie ein ſtein/ do es inn dem waſſer ſtath wie ein eyſen/ das
              <lb/>
            aber für dz waſſer herauß gath/ bleibt holtz. </s>
            <s xml:id="echoid-s2125" xml:space="preserve">die krafft aber das kein kraut
              <lb/>
            mag wachſen/ ſtreckt ſich weit von dem ſee auß. </s>
            <s xml:id="echoid-s2126" xml:space="preserve">Deßhalben wöllen wir ſe-
              <lb/>
            hen/ was geſtalt doch ſolliches möge beſchähen/ dieweil Hector Boetius be
              <lb/>
            zeügt er hab diſes erfaren.</s>
            <s xml:id="echoid-s2127" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2128" xml:space="preserve">Zů dem erſten iſt bekanndt/ das alſo inn einem jar eyſen werde/ es wirt
              <lb/>
            aber alles auß gewüſſer vrſach. </s>
            <s xml:id="echoid-s2129" xml:space="preserve">in der erden wirt der ſtein/ weil er yrrdiſch
              <lb/>
            iſt/ vnnd inn dem waſſer das metall/ dann es iſt vor angezeigt/ das es auß
              <lb/>
            ſollicher matery wirt.</s>
            <s xml:id="echoid-s2130" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s2131" xml:space="preserve">Die vrſach diſer wachſung iſt zům theyl gemeyn/ vnnd trifach. </s>
            <s xml:id="echoid-s2132" xml:space="preserve">die feüch
              <lb/>
            te/ werme/ vnnd demnach auch die kelte. </s>
            <s xml:id="echoid-s2133" xml:space="preserve">dann die metalll/ vnnd der meh-
              <lb/>
            rentheil ſtein/ die werden vonn der kelte hert/ nach dem ſie von der werme
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>