Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
1
1
2
2
3
3
4
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
10
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N11DC3" type="main">
              <s id="N11E56">
                <pb pagenum="103" xlink:href="001/01/113.jpg"/>
              pertingat, metitur: atque ex ea
                <expan abbr="dimẽſione">dimenſione</expan>
              cognoſcit quo loco foſſæ
                <expan abbr="latẽtis">latentis</expan>
              uel
                <lb/>
              cuniculi ſurſum uerſus
                <expan abbr="fodiendũ">fodiendum</expan>
              ſit, et quot uenæ
                <expan abbr="fodiẽdæ">fodiendæ</expan>
              paſſus reſtent, ut
                <lb/>
              puteus perfodi poſsit. </s>
              <s id="N11E7E">Dixi de priori
                <expan abbr="dimetiẽdi">dimetiendi</expan>
              ratione, nunc
                <expan abbr="dicã">dicam</expan>
              de altera. </s>
              <s id="N11E89">
                <lb/>
              Cùm una uena propius ad
                <expan abbr="alterã">alteram</expan>
              accedit, & earum diuerſi ſunt poſſeſſores,
                <lb/>
              qui nuper uenerunt in
                <expan abbr="poſſeſsionẽ">poſſeſsionem</expan>
              ſiue
                <expan abbr="cuniculũ">cuniculum</expan>
              , uel foſſam
                <expan abbr="latentẽ">latentem</expan>
              agant, ſi
                <lb/>
              ue puteum fodiant, in ueterum dominorum quadratum nullo iure inua­
                <lb/>
              dunt, aut inuadere uidentur: quocirca hi plerumque ius ſuum repetunt, aut
                <lb/>
              perſequuntur iudicio. </s>
              <s id="N11EA5">Sed menſor uel ipſe controuerſiam inter dominos di
                <lb/>
              rimit, uel arte ſua iudices inſtruit ad decernendum, ut alter ab alterius metal
                <lb/>
              lo manus abſtineat. </s>
              <s id="N11EAC">Itaque primò utriuſque partis fodinas metitur funiculis ca­
                <lb/>
              nabinis & ex philyris tiliæ factis: & ad eos orbe, uel inſtrumento, cui index
                <lb/>
              eſt, applicato punctis notat partes, in quas extenduntur. </s>
              <s id="N11EB3">Deinde funiculos
                <lb/>
              in æquata planicie extendit: tum ab ea parte, cuius domini ſunt in antiqua
                <lb/>
              quadrati poſſeſsione orſus alteram uerſus, ſeu in uenæ tecto ſeu in funda­
                <lb/>
              mento fuerit, tranſuerſarium funiculum rectà ſecundum ſextam inſtrumen
                <lb/>
              ti, cui index eſt, partem tendit ſpacio paſſuum trium & dimidij: atque ueteri­
                <lb/>
              bus dominis
                <expan abbr="ſuũ">ſuum</expan>
              tribuit. </s>
              <s id="N11EC4">Quod ſi
                <expan abbr="utrũque">utrunque</expan>
              unius uenæ latus in duobus cuni­
                <lb/>
              culis uel foſsis latentib. </s>
              <s id="N11ECD">aduerſis fodiatur, menſor prius expendit
                <expan abbr="inferiorẽ">inferiorem</expan>
                <lb/>
              cuniculum uel foſſam latentem, poſterius ſuperiorem, & conſiderat quan­
                <lb/>
              tum uterque paulatim altior factus ſit: utrinque
                <expan abbr="autẽ">autem</expan>
              uiri robuſti funiculos ex­
                <lb/>
              tentos ſic manu comprehendunt & tenent, ut nihil remittant: utrinque men­
                <lb/>
              ſor perticas, longas paſſum dimidium, funiculis ſupponit: & poſteriori qui
                <lb/>
              dem parte bacillum breue, quoties eo ſibi opus eſt, perticæ: ſed quidam ad
                <lb/>
              perticas funiculos, ut minus uacillent, alligant. </s>
              <s id="N11EE4">Libram uerò menſor, ut certi
                <lb/>
              us utrinque expendere poſsit, ad medium funiculum appendit: atque ex ea re
                <lb/>
              cognoſcit utrum alter cuniculus magis quàm alter, ſimiliter altera foſſa la­
                <lb/>
              tens magis quàm altera aſſurrexerit. </s>
              <s id="N11EED">Deinde utrinque obliquitatem
                <expan abbr="puteorũ">puteorum</expan>
                <lb/>
              metitur, ut utrinque eorum rectitudinem habere poſsit. </s>
              <s id="N11EF6">Tum facile perſpicit
                <lb/>
              quot paſſuum ſpacium perfodiendum reſtet. </s>
              <s id="N11EFB">Cuniculus autem quiſque, ut di
                <lb/>
              xi, centum paſſuum ſpacio altior uno paſſu fieri debet.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>