Cardano, Geronimo, Offenbarung der Natur und natürlicher dingen auch mancherley subtiler würckungen

List of thumbnails

< >
101
101 (xlv)
102
102 (xlvi)
103
103 (xlvij)
104
104 (xlviij)
105
105 (xlix)
106
106 (l)
107
107 (li)
108
108 (lij)
109
109 (liij)
110
110 (liiij)
< >
page |< < (cxi) of 997 > >|
    <echo version="1.0RC">
      <text xml:lang="de" type="free">
        <div xml:id="echoid-div165" type="section" level="1" n="26">
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3812" xml:space="preserve">
              <pb o="cxi" file="0167" n="167" rhead="ſachen/ Das fünfft bůch."/>
            vnd der durch ſichtig den durch ſichtigen/ vnd aber nit ſo eygentlich den O-
              <lb/>
            nyx. </s>
            <s xml:id="echoid-s3813" xml:space="preserve">welcher auß mancherley arthen zůſam̃en kom̃en (als geſagt) vnd dun-
              <lb/>
            ckel iſt/ dieweil er mit weiſſen äderlinen offt vnderſcheiden/ (dañ es iſt kein
              <lb/>
            ſolliche milchweyſſe durch ſichtig) dañ die milch weiſſe farb entſtath auß ei-
              <lb/>
            ner weyße ſo etwas dunckelecht iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3814" xml:space="preserve">Darumb iſt der Sardonyx wie der Sar
              <lb/>
            da/ doch hat er ein ſchwartze/ oder himmelblawe/ oder purpur farbe/ oder
              <lb/>
            weyße (wie ein nagel iſt) wurtzel. </s>
            <s xml:id="echoid-s3815" xml:space="preserve">er wachſet ſo ſeer daß mã vor zeyten heffter
              <lb/>
            an den ſchwerteren darauß gemachet hatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3816" xml:space="preserve">daß aber der Sardonyx durch-
              <lb/>
            ſichtig ſeye/ verſthet man genůgſam auß deß Plinij ordnung vnd worten.</s>
            <s xml:id="echoid-s3817" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3818" xml:space="preserve">Der Iaſpis vnd Achat hatt auch mancherley farb/ dann die edle geſtein
              <lb/>
            nem̃en auch alle farben an ſich. </s>
            <s xml:id="echoid-s3819" xml:space="preserve">Deßhalbẽ iſt der Iaſpis der ſiebend vnder
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0167-01" xlink:href="note-0167-01a" xml:space="preserve">Iaſpis.</note>
            den gemeinen edlen geſteinen/ der alle farbẽ an ſich nim̃et/ gemeinlich mitt
              <lb/>
            blůtrot tropffen beſprẽget iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3820" xml:space="preserve">der Indiſch iſt etwz edler/ durchſichtig/ vnd
              <lb/>
            grün. </s>
            <s xml:id="echoid-s3821" xml:space="preserve">der Grammatiſch aber iſt der aller edleſt/ welcher in dem grünen ein
              <lb/>
            wißen ſtrich hatt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3822" xml:space="preserve">wañ aber deren vyl ſeind/ heiſſet er Poligram̃os. </s>
            <s xml:id="echoid-s3823" xml:space="preserve">er iſt wol
              <lb/>
            als ſeltzã als yenẽ ein ander edelgeſtein/ laßt ſich auch ebẽ ſo wol anſchauwẽ.</s>
            <s xml:id="echoid-s3824" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3825" xml:space="preserve">Der achteſt iſt ein Achat/ welcher etwas gemein hatt mit dẽ Iaſpis/ weil
              <lb/>
              <note position="right" xlink:label="note-0167-02" xlink:href="note-0167-02a" xml:space="preserve">Achat.</note>
            er durchſichtig/ dunckel vnnd vermiſchet/ darzů alle andere farben an ſich
              <lb/>
            nimmet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3826" xml:space="preserve">man haltet vyl auff den duncklen/ ſchwartzen/ glantzendẽ/ mit ei-
              <lb/>
            nem gantzen weyſſen ſtrich. </s>
            <s xml:id="echoid-s3827" xml:space="preserve">Diſe drey gatungen müſſen wir von einanderẽ
              <lb/>
            abſünderen/ dañ von anderen ſeind ſie gůt zů erkennen. </s>
            <s xml:id="echoid-s3828" xml:space="preserve">in dẽ Iaſpys ſeind
              <lb/>
            alle farben dunckel/ vnnd begäret man in dem durchſichtigen ein dünckle/
              <lb/>
            vnd in der dünckle ein durchſichtigkeit. </s>
            <s xml:id="echoid-s3829" xml:space="preserve">Es iſt auch der Iaſpis faſt gernpur
              <lb/>
            purfarb oder grün/ der Achat weyß oder ſchwartz. </s>
            <s xml:id="echoid-s3830" xml:space="preserve">in dem Achaten iſt auch
              <lb/>
            ein ordnung (wie wol nit gar vnderſch eidlich) in den farben/ vnnd offt ein
              <lb/>
            ſtrich. </s>
            <s xml:id="echoid-s3831" xml:space="preserve">in dẽ Iaſpis iſt alles vermiſchet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3832" xml:space="preserve">demnach werden in dem Iaſpis offt
              <lb/>
            die farben vnnd ſubſtantzen vermiſchet/ vnnd ſtellet das blůt/ iſt auch der
              <lb/>
            mertheil geſprenget/ welches alles dem Achaten fälet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3833" xml:space="preserve">Man ſagt aber wañ
              <lb/>
            mã diſen in ein ſiedet waſſer thüge/ mache er die ſiedẽde bein dariñen weich/
              <lb/>
            welches on zweyffel gewüſſer im Iaſpis manglet/ dann es im Achaten ſolte
              <lb/>
            waar ſein. </s>
            <s xml:id="echoid-s3834" xml:space="preserve">Es werden beide ſtein von dem Onyx vnnd Sardonyx in dem
              <lb/>
            vnderſcheiden/ daß der Sardonyx leüchtet vnd durch ſichtig iſt/ auch zwo
              <lb/>
            farben hatt/ geordnet vnnd hert iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3835" xml:space="preserve">Es ſcheinet auch deß Onyx farben/
              <lb/>
            darzů die fleiſchfarb/ welche an dem Iaſpis vnnd Onyx nit gefundẽ würt.</s>
            <s xml:id="echoid-s3836" xml:space="preserve"/>
          </p>
          <p>
            <s xml:id="echoid-s3837" xml:space="preserve">Von dem Onyx haben ſie diſen vnderſcheid/ daß diſer gletter iſt dañ der
              <lb/>
            Iaſpis/ aber weicher vnd dunckler dañ der Achat/ alſo daß der Onyx faſt
              <lb/>
            in mitten der zweiẽ edlen geſteinen iſt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3838" xml:space="preserve">demnach daß die gewüſſe nagelfarb
              <lb/>
            in dem Onyx alle zeit vorhanden/ ſo vileicht in dem Iaſpis nie geſehen/ vñ
              <lb/>
            in dem Achaten gar ſelten/ wölcher doch nit ſo ordenlichẽ vnderſcheiden.
              <lb/>
            </s>
            <s xml:id="echoid-s3839" xml:space="preserve">Dergeſtalt werdẽ diſe auch von dem geſtein/ ſo dreyẽrley farben ſeind/ vnd
              <lb/>
            vor beſchriben/ vnderſcheiden. </s>
            <s xml:id="echoid-s3840" xml:space="preserve">dañ in den drey geferbtẽ iſt die weiße allezeit
              <lb/>
            in der mitte/ vnd eigẽtlich von der eyſen farb oder ſchwertze abgeſünderet. </s>
            <s xml:id="echoid-s3841" xml:space="preserve">
              <lb/>
            Es wirt aber der Iaſpis vnd Achat alſo von dem durchſichtigẽ Onyx vn-
              <lb/>
            derſcheiden/ daß nit von nöten ſolliches anzůzeigẽ/ dieweil ẽs weitlänffig
              <lb/>
            vnd bekannt. </s>
            <s xml:id="echoid-s3842" xml:space="preserve">Wie aber ein jeder vnder diſen von den anderen edlen geſtei-
              <lb/>
            nen ſo einer beſonderen art vnd nit gemein/ vnd in ſum̃a die gemeinen von
              <lb/>
            den ſeltzamen mögen vnderſcheiden werdẽ/ mag man durch diſe anzeigũg
              <lb/>
            verſthan. </s>
            <s xml:id="echoid-s3843" xml:space="preserve">An der größe/ als wann er nümmer ſein gewüß ziel übertriffet/
              <lb/>
            </s>
          </p>
        </div>
      </text>
    </echo>