Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
141
141
142
142
143
143
144
144
145
145
146
146
147
147
148
148
149
149
150
150
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <pb pagenum="107" xlink:href="001/01/117.jpg"/>
            <p id="N1212B" type="head">
              <s id="N1212D">GEORGII AGRICO­
                <lb/>
              LAE DE RE METALLICA
                <lb/>
              LIBER SEXTVS.</s>
            </p>
            <p id="N12134" type="main">
              <s id="N12136">Dixi de uenarum foſsionibus, de
                <expan abbr="puteorũ">puteorum</expan>
              ſtructu­
                <lb/>
              ris, de
                <expan abbr="cuniculorũ">cuniculorum</expan>
              ,
                <expan abbr="foſsarũ">foſsarum</expan>
              latentium,
                <expan abbr="cauernarũ">cauernarum</expan>
              ſub
                <lb/>
              ſtructionibus, de arte menſoris: nunc dicam primò
                <lb/>
              de ferramentis, quibus uenæ ſaxaque
                <expan abbr="excindũtur">excinduntur</expan>
              : de
                <lb/>
              inde de uaſis in quæ conijciuntur globæ
                <expan abbr="terrarũ">terrarum</expan>
              , ſa
                <lb/>
              xorum,
                <expan abbr="metallorũ">metallorum</expan>
              , aliarumque
                <expan abbr="rerũ">rerum</expan>
                <expan abbr="foſsiliũ">foſsilium</expan>
              , ut uel ex
                <lb/>
              trahi uel euehi uel efferri poſsint: atque etiam de ua­
                <lb/>
              ſis aquarijs & canalibus: tum de diuerſi generis ma
                <lb/>
              chinis: poſtremò de malis
                <expan abbr="metallicorũ">metallicorum</expan>
              , quæ omnia
                <lb/>
              dum
                <expan abbr="deſcribẽtur">deſcribentur</expan>
              accuratius,
                <expan abbr="iterũ">iterum</expan>
              multæ laborandi rationes
                <expan abbr="explicabũtur">explicabuntur</expan>
              . </s>
              <s id="N1217F">
                <lb/>
              Ferramenta
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              ſunt ea, quæ proprio nomine metallici ſic appellant, cunei
                <lb/>
              præterea, laminæ, bracteæ, mallei, bacilla, conti, ligones, uerricula, batilla. </s>
              <s id="N12189">
                <lb/>
              Sed eorum, quæ proprio nomine
                <expan abbr="ferramẽta">ferramenta</expan>
              ſunt, quatuor exiſtunt formæ,
                <lb/>
              quæ ferè non figura, ſed longitudine uel craſsitudine inter ſe differunt: ete­
                <lb/>
              nim
                <expan abbr="omniũ">omnium</expan>
              pars ſumma eſt lata &
                <expan abbr="quadrãgula">quadrangula</expan>
              , ut malleo percuti poſsit: ima
                <lb/>
              in
                <expan abbr="mucronẽ">mucronem</expan>
              deſinit, ut
                <expan abbr="ſaxorũ">ſaxorum</expan>
              &
                <expan abbr="uenarũ">uenarum</expan>
              duriciam acie diffindat: omnia quo
                <lb/>
              que præter
                <expan abbr="quartũ">quartum</expan>
              ſunt perforata. </s>
              <s id="N121B1">Primùm quidem, quo foſſores quotidie
                <lb/>
              utuntur, longum eſt dodrantem: latum, ſeſquidigitum: craſſum, digitum. </s>
              <s id="N121B6">In
                <lb/>
              ſecundo eſt eadem quæ in primo latitudo, itemque craſsitudo, ſed
                <expan abbr="longũ">longum</expan>
              eſt
                <lb/>
              duos dodrantes, quo foſſores duriſsimas quaſque uenas ſic findunt, ut rimis
                <lb/>
              fatiſcant. </s>
              <s id="N121C3">Tertium eandem quam ſecundum
                <expan abbr="longitudinẽ">longitudinem</expan>
              aſſumit,
                <expan abbr="uerũ">uerum</expan>
              pau­
                <lb/>
              lò latius & craſsius eſt: quo fodiunt ſolum eorum puteorum, qui paulatim
                <lb/>
              colligunt aquas. </s>
              <s id="N121D2">Quartum ferè longum eſt palmos tres & digitum unum:
                <lb/>
              craſſum, digitos duos: ſuprema parte
                <expan abbr="latũ">latum</expan>
              digitos tres, media palmum, ima,
                <lb/>
              ut cætera cuſpidatum. </s>
              <s id="N121DD">Hoc uenas duriores
                <expan abbr="excindũt">excindunt</expan>
              . </s>
              <s id="N121E4">
                <expan abbr="Verũ">Verum</expan>
              primi ferramen
                <lb/>
              ti foramen à ſumma parte diſtat palmum: ſecundi & tertij, digitos ſeptem. </s>
              <s id="N121EC">
                <lb/>
              Quodque uerò circa foramen hinc illincque extuberat, in id indunt manubri­
                <lb/>
              um ligneum: quod altera manu tenent, cùm ferramentum, ad ſaxa applica­
                <lb/>
              tum, malleo feriunt. </s>
              <s id="N121F4">Hæc ferramenta maiora uel minora, prout res hoc po­
                <lb/>
              ſtulat, fabricari ſolent. </s>
              <s id="N121F9">Omnia retuſa fabri ferrarij rurſus, quoad fieri poteſt,
                <lb/>
              acuunt. </s>
              <s id="N121FE">At cuneus plerunque longus eſt palmos tres & digitos duos: latus,
                <lb/>
              digitos ſex: ſumma parte ad palmi altitudinem craſſus digitos tres, deinde
                <lb/>
              paulatim tenuior, ut ima fiat acutus. </s>
              <s id="N12205">Sed lamina alta & lata eſt digitos ſex:
                <lb/>
              ſumma parte craſſa digitos duos, ima ſeſquidigitum. </s>
              <s id="N1220A">In bractea uerò eſt ea­
                <lb/>
              dem, quæ in lamina altitudo & latitudo, ſed admodum tenuis eſt. </s>
              <s id="N1220F">His omni
                <lb/>
              bus, ut proximo libro explicaui, utuntur cum uenas duriſsimas excindunt. </s>
              <s id="N12214">
                <lb/>
              Atque etiam cunei, laminæ, bracteæ modo maiores, modo minores ſolent
                <lb/>
              confici.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>