Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
141
141
142
142
143
143
144
144
145
145
146
146
147
147
148
148
149
149
150
150
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N1A0AF" type="main">
              <s id="N1A0B1">
                <pb pagenum="318" xlink:href="001/01/328.jpg"/>
              iccirco ut maior uenarum pars in eam inijci poſſit. </s>
              <s id="N1A0BF">Quod ſi fodinæ excocto
                <lb/>
              ribus uenarum copiam ſuppeditent, eas in eadem fornace, ſi nec ipſa nec ei­
                <lb/>
              us uel focus, uel catinus uitium fecerit, tribus diebus continuis interdiu &
                <lb/>
              noctu excoquunt: quocirca in iſtiuſmodi fornacibus plerunque omnes cad­
                <lb/>
              miarum ſpecies
                <expan abbr="reperiũtur">reperiuntur</expan>
              . </s>
              <s id="N1A0CE">Etſi uerò id genus fornaci catinus eſt catino for­
                <lb/>
              nacis
                <expan abbr="omniũ">omnium</expan>
              primæ non diſſimilis, præterquam quod os habeat,
                <expan abbr="tamẽ">tamen</expan>
              quia
                <lb/>
              magna uenæ moles continenter & in ea excoquitur, & liquefacta effluit, &
                <lb/>
              recrementa ſunt
                <expan abbr="detrahẽda">detrahenda</expan>
              , opus eſt altero catino, in quem ore prioris, cùm
                <lb/>
              plenus fuerit, aperto materia liquida influat. </s>
              <s id="N1A0E5">Cùm autem aliquis excoctor
                <lb/>
              in hoc labore operam duodecim horarum ſpacio conſumpſerit, ſemper ali­
                <lb/>
              us in eius locum ſuccedit: hac ratione uenæ æris & plumbi nigri, atque auri et
                <lb/>
              argenti pauperrimæ excoquuntur: nam reliquis tribus propter impenſas,
                <lb/>
              quæ ſunt in eas faciendæ, excoqui nequeunt: etenim tametſi uenæ centum­
                <lb/>
              pondium tantummodo auri drachmam unam uel duas, aut argenti ſemun­
                <lb/>
              ciam uel unciam in ſe continet, tamen magna eius pars
                <expan abbr="cõtinenter">continenter</expan>
              excoqui­
                <lb/>
              tur ſine caris additamentis: qualia ſunt plumbum, ſpuma argenti, molybdæ
                <lb/>
              na. </s>
              <s id="N1A0FC">
                <expan abbr="">Nam</expan>
              ad
                <expan abbr="hãc">hanc</expan>
                <expan abbr="excoctionẽ">excoctionem</expan>
              nobis ſolo pyrite, in quo aliqua æris portio inſit,
                <lb/>
              uel qui facile igni liqueſcit, opus eſt: quinetiam panes inde conflati, ſi
                <expan abbr="nullũ">nullum</expan>
                <lb/>
              amplius aurum uel argentum ſorbuerint, rurſus reficiuntur ſolo pyrite cru­
                <lb/>
              do. </s>
              <s id="N1A114">Attamen ſi ex eiuſmodi uenis pauperibus cum pyrite tantummodo ex­
                <lb/>
              coctis materia, ex qua panes conflantur, confici non poterit, adijciantur alia
                <lb/>
              additamenta prius non excocta: utpote lapis plumbarius, lapides qui facile
                <lb/>
              igni liqueſcunt ſecundi generis, & arenæ ab eis reſolutæ, ſaxum calcarium,
                <lb/>
              tofus candidus, ſaxum fiſſile album, uena ferri, uel arida lutei coloris. </s>
              <s id="N1A11F">Quan
                <lb/>
              quam autem hæc uenas excoquendi ratio rudis & nobis non magno uſui
                <lb/>
              eſſe uideri poteſt, tamen eſt artificioſa & utilis: ea enim
                <expan abbr="magnũ">magnum</expan>
                <expan abbr="uenarũ">uenarum</expan>
              pon­
                <lb/>
              dus, in quo auri & argenti & æris exigua portio ineſt, ad paucos panes, qui
                <lb/>
              metallum in ſe contineant, redigit: qui etſi primo cocti propter cruditatem
                <lb/>
              habiles non ſunt
                <expan abbr="ſecũdæ">ſecundæ</expan>
              coctioni, qua uel plumbum metalla precioſa, quæ
                <lb/>
              in panibus inſunt, combibit, uel ex eis æs conflatur, tamen ut ad eam apti fi­
                <lb/>
              ant: ſæpius, & quidem interdum ſepties aut octies, ut proximo libro expli­
                <lb/>
              caui, cremantur. </s>
              <s id="N1A13E">Iſtiuſmodi autem excoctores adeo acuti & ſolertes ſunt, ut
                <lb/>
              omne aurum uel argentum, quod artifex uenæ experiundæ in ea dixerit in­
                <lb/>
              eſſe, ex ipſa
                <expan abbr="exco〈quẽ〉do">excoquendo</expan>
              eliciant: quod ſi, cùm quis prima opera panes ex ue­
                <lb/>
              na conficit, ei auri drachma uel argenti ſemuncia defuerit, eam ſecunda ex re
                <lb/>
              crementis elicit. </s>
              <s id="N1A14D">Atque hæc uenarum
                <expan abbr="exco〈quẽ〉darum">excoquendarum</expan>
              ratio uetus eſt & apud
                <lb/>
              eos pleroſque omnes, qui alijs utuntur, peruulgata.</s>
            </p>
            <p id="N1A156" type="caption">
              <s id="N1A158">F
                <emph type="italics"/>
              ornaces duæ
                <emph.end type="italics"/>
              A B. O
                <emph type="italics"/>
              s fornacis
                <emph.end type="italics"/>
              C. C
                <emph type="italics"/>
              atinus propior fornaci
                <emph.end type="italics"/>
              D. E
                <emph type="italics"/>
              ius os
                <emph.end type="italics"/>
              E. A
                <emph type="italics"/>
              lter ca
                <lb/>
              tinus
                <emph.end type="italics"/>
              F. A
                <emph type="italics"/>
              d alteram fornacem accedit excoctor, geſtans alueum bracteis ligneis con­
                <lb/>
              textum carbonibus plenum
                <emph.end type="italics"/>
              G. A
                <emph type="italics"/>
              d alteram fornacem ſtat excocter, & tertio couto
                <lb/>
              uncinato materiam, quæ circa fornacis os ferruminatur, amouet:
                <emph.end type="italics"/>
              C
                <emph type="italics"/>
              ontus uncinatus
                <emph.end type="italics"/>
                <lb/>
              H. A
                <emph type="italics"/>
              ceruus carbonum
                <emph.end type="italics"/>
              I. C
                <emph type="italics"/>
              iſium cui est ciſta craſſis uiminibus contexta, qua di­
                <lb/>
              metimur carbones
                <emph.end type="italics"/>
              K. B
                <emph type="italics"/>
              atillum ferreum
                <emph.end type="italics"/>
              L.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>