Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
161
161
162
162
163
163
164
164
165
165
166
166
167
167
168
168
169
169
170
170
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N14AF4" type="main">
              <s id="N14C53">
                <pb pagenum="185" xlink:href="001/01/195.jpg"/>
                <expan abbr="experiẽdas">experiendas</expan>
              uel excoquendas præter
                <expan abbr="plumbũ">plumbum</expan>
              nobis opus eſt. </s>
              <s id="N14C64">Etenim ſi fue­
                <lb/>
              rit purpureus, eſt optimus, & uenæ plerunque non indigent ſingularis alicu
                <lb/>
              ius
                <expan abbr="additamẽti">additamenti</expan>
              , ſi cæruleus, ad eas adijci debet panis ex pyrite uel alio quo­
                <lb/>
              dam lapide æroſo conflatus: ſi luteus, ſpuma argenti & ſulfur: ſi ruber, nitri
                <lb/>
              recrementum & ſal: ſi uiridis, panis ex æroſis lapidibus conflatus, & ſpuma
                <lb/>
              argenti & uitri recrementum: ſi niger, ſal liquefactus, uel ferri recrementum
                <lb/>
              & ſpuma argenti, atque ſaxum calcarium candidum: ſi candidus, ſulfur & fer­
                <lb/>
              rum quod uitio æruginis infeſtatur: ſi in uiridi candidus, ferri
                <expan abbr="recrementũ">recrementum</expan>
                <lb/>
              & arenæ à lapidibus facile liqueſcentibus reſolutæ: ſi media eius pars lutea
                <lb/>
              fuerit & denſa, extimæ uerò uirides, eædem arenæ & ferri
                <expan abbr="recrementũ">recrementum</expan>
              . </s>
              <s id="N14C85">Ve­
                <lb/>
              rùm color fumi non modo nos docet de remedijs, quæ cuique uenæ ſunt ad­
                <lb/>
              hibenda, ſed etiam ferè de ſuccis concretis cum ea permiſtis, qui talem
                <expan abbr="fumũ">fumum</expan>
                <lb/>
              emittunt: nam plerunque cæruleus ſignificat uenam cæruleo eſſe infectam: lu
                <lb/>
              teus auripigmento: ruber, ſandaraca: uiridis, chryſocolla: niger, bitumine
                <lb/>
              nigro: candidus, candido: in uiridi candidus, eodem eum chryſocolla per­
                <lb/>
              miſto: cuius media pars eſt lutea & extimæ uirides, ſulfure. </s>
              <s id="N14C98">
                <expan abbr="Quanquã">Quanquam</expan>
              terræ
                <lb/>
              aliæque res foſſiles cum metallis permiſtæ,
                <expan abbr="interdũ">interdum</expan>
              aſſimilem
                <expan abbr="fumũ">fumum</expan>
              emittunt. </s>
              <s id="N14CA8">
                <lb/>
              Quod ſi uenæ participes fuerint ſtibij, ad eas adijcitur ferri recrementum: ſi
                <lb/>
              pyritæ, panis ex lapide æroſo
                <expan abbr="cõflatus">conflatus</expan>
              , & arenæ à lapidibus facilè liqueſcen
                <lb/>
              tibus reſolutæ: ſi uenæ ferri, pyrites & ſulfur: ut enim uenæ cum ſulfure per
                <lb/>
              miſtæ additamentum eſt ferri recrementum, ita contrà auri uel argenti ue­
                <lb/>
              næ, ferri uena infectæ, à qua non facile ſeparantur, ſulfur: ſed etiam arenæ à
                <lb/>
              lapidibus facile liqueſcentibus reſolutæ. </s>
              <s id="N14CBA">Sal autem artificioſus ad uenas ex­
                <lb/>
              periendas aptus multis modis conficitur: primò ex paribus portionibus
                <lb/>
              aridæ uini fecis, aceti, hominis urinæ ſimul decoctis donec in ſalem uertan­
                <lb/>
              tur. </s>
              <s id="N14CC3">Secundo item ex paribus portionibus cineris, quo infectores lanarum
                <lb/>
              utuntur, calcis, aridæ uini fecis purgatæ, ſalis liquati: etenim ſingulorum li­
                <lb/>
              bra
                <expan abbr="cõijcitur">conijcitur</expan>
              in hominis urinæ libras uiginti. </s>
              <s id="N14CCE">Deinde omnia decocta ad ter
                <lb/>
              tias colantur: tum ad reſiduum ſalis non liquati libra adijcitur, &
                <expan abbr="eiuſdẽ">eiuſdem</expan>
              un­
                <lb/>
              ciæ quatuor, atque lixiuij libris octo ſuperfuſis ſimul in olla, argenti ſpuma in
                <lb/>
              trinſecus obducta, coquuntur uſque dum exiccata ſal fiant. </s>
              <s id="N14CDB">Tertiò ſic confici­
                <lb/>
              tur: ſal non liquatus, & ferrum, quod rubigine infeſtatur, inijciuntur in uas:
                <lb/>
              quod hominis urina ſuperfuſa operculo tegitur, ac triginta diebus reponi­
                <lb/>
              tur in loco tepido: poſtea
                <expan abbr="ferrũ">ferrum</expan>
              urina lauatur & ſeponitur, reliqua uerò tan­
                <lb/>
              diu
                <expan abbr="coquũtur">coquuntur</expan>
              quoad in ſalem mutantur. </s>
              <s id="N14CEE">Quartò, ſal artificioſus hoc modo
                <lb/>
              fit. </s>
              <s id="N14CF3">In lixiuio ex calcis & cineris, quo infectores
                <expan abbr="lanarũ">lanarum</expan>
              utuntur, paribus por
                <lb/>
              tionibus facto, pares portiones ſalis, ſaponis, aridæ uini albi fecis, halinitri
                <lb/>
              coquuntur uſque ad eum finem dum in ſalem abeant: is ramentum lotura col
                <lb/>
              lectum miſtum, liquefacit. </s>
              <s id="N14D00">At
                <expan abbr="halinitrũ">halinitrum</expan>
              iſto modo præparatur, ut ad uenas
                <lb/>
              experiendas aptum ſit: ipſum in ollam, argenti ſpuma intrinſecus
                <expan abbr="obductã">obductam</expan>
              ,
                <lb/>
              inijcitur, & lixiuium ex calce uiua factum ſæpius ſuperfunditur & coquitur
                <lb/>
              uſque dum ignis id conſumat. </s>
              <s id="N14D11">Quod ſi halinitrum non inflammatur igni à
                <lb/>
              quo ipſum ſal, ex lixiuio, quod calcem combibit, ortus, tuetur, præparatum
                <lb/>
              eſt. </s>
              <s id="N14D18">Sed in primis laudantur ſequentes compoſitiones, quæ omnem uenam
                <lb/>
              excoquunt, quam ardor ignis difficulter diſſoluit & diffundit: quarum una </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>