Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
161
161
162
162
163
163
164
164
165
165
166
166
167
167
168
168
169
169
170
170
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N14F87" type="main">
              <s id="N152C8">
                <pb pagenum="194" xlink:href="001/01/204.jpg"/>
              citatur, donec omne plumbum candidum ex inferiore carbonis foramine
                <lb/>
              defluxerit in catinum. </s>
              <s id="N152D6">Vel accipito carbonem magnum, eumque excauato &
                <lb/>
              luto oblinito, ne uena candens exiliat. </s>
              <s id="N152DB">Præterea in media eius parte facito fo
                <lb/>
                <expan abbr="ramẽ">ramen</expan>
              paruum: magnum
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              foramen carbunculis minutis completo: ſuper
                <lb/>
              quos uenam proijcito: at in paruum foramen imponito ignem, & follis ma­
                <lb/>
              nualis narem ut ignem excitare poſſis: uerùm carbonem eum locato in fo­
                <lb/>
              uea luto oblita: in qua excoctione perfecta inuenies maſſulam plumbi can­
                <lb/>
              didi. </s>
              <s id="N152EF">At uenam plumbi cinerei hoc modo experimur: eius fragmenta in ca
                <lb/>
              tillum fictilem inijcimus, & ſub tegulam ardentis fornaculæ collocamus:
                <lb/>
              quamprimum calefacta fuerint, ſtillant plumbo: quod in unam
                <expan abbr="maſſulã">maſſulam</expan>
              con
                <lb/>
              fluit. </s>
              <s id="N152FC">Venam uerò argenti uiui ſic experiri conuenit:
                <expan abbr="">cum</expan>
              parte una fragmen
                <lb/>
                <expan abbr="torũ">torum</expan>
              eius tres partes pulueris
                <expan abbr="carbonũ">carbonum</expan>
              , et
                <expan abbr="manipulũ">manipulum</expan>
              ſalis
                <expan abbr="cõmiſceto">commiſceto</expan>
              :
                <expan abbr="miſturã">miſturam</expan>
                <lb/>
              in
                <expan abbr="catinũ">catinum</expan>
              , uel ollam uel
                <expan abbr="urceũ">urceum</expan>
              inijcito, operculo tegito: luto oblinito: in car­
                <lb/>
              bones ardentes imponito: poſtquam ei inſederit uſtæ color catinum extra­
                <lb/>
              hito: nam ſi diutius ipſum coxeris, miſtura argentum uiuum, unà cum fumo
                <lb/>
              exhalat: quod ipſum in fundo catini uel alterius uaſis refrigerati inuenitur. </s>
              <s id="N15328">
                <lb/>
              Aut uenam eius tritam inijcito in uas fictile cucurbitinum, & id in fornacu­
                <lb/>
              lam imponito, atque operculo, cui longa eſt naris, contegito: nari autem ſup­
                <lb/>
              ponito ampullam, quæ recipiat argentum uiuum, quo ipſa ſtillat: ſit uerò a­
                <lb/>
              qua frigida in ampullam infuſa, ut argentum uiuum igni
                <expan abbr="concalefactũ">concalefactum</expan>
              con­
                <lb/>
              tinuo refrigeretur & confluat: nam argentum uiuum ui ignis in ſublime fer
                <lb/>
              tur, & per operculi narem in ampullam defluit. </s>
              <s id="N1533A">Experimur etiam uenam ar­
                <lb/>
              genti uiui eodem plane modo, quo eam excoquimus: quem ſuo loco expli­
                <lb/>
              cabimus. </s>
              <s id="N15341">Poſtremò uenam ferri experimur in camino fabri ferrarij: eadem
                <lb/>
              uritur,
                <expan abbr="cõminuitur">comminuitur</expan>
              , lauatur, ſiccatur: magnes in ramentum lotura collectum
                <lb/>
              imponitur, qui ſcobem ferream ad ſe trahit: ea pennis deterſa catino excipi­
                <lb/>
              tur: atque magnes uſque eò in ramentum lotura collectum imponitur, & ſcobs
                <lb/>
              detergitur, dum reſtet, quam ad ſe alliciat. </s>
              <s id="N15350">Ea
                <expan abbr="aũt">aut</expan>
              ſimul cum halinitro coqu
                <lb/>
              tur in catino donec liqueſcat, & ex ea ferrea maſſulula
                <expan abbr="cõfletur">confletur</expan>
              . </s>
              <s id="N1535D">Quod ſi ma
                <lb/>
              gnes citò, facileque ſcobem ad ſe traxerit, uenam ferri diuitem eſſe
                <expan abbr="cõijcimus">conijcimus</expan>
              :
                <lb/>
              ſi tardè, pauperem: ſi prorſus eam reſpuere uiſus fuerit, ferri paulum, aut ni­
                <lb/>
              hil in ſe continere. </s>
              <s id="N1536A">Sed de experimento
                <expan abbr="uenarũ">uenarum</expan>
              metallicarum ſatis: nunc di­
                <lb/>
              cam de metallorum experimento. </s>
              <s id="N15373">Quod utile eſt tum monetarijs & merca
                <lb/>
              toribus, qui metalla emunt & uendunt: tum metallicis, ſed maxime domi­
                <lb/>
              nis & præfectis fodinarum: atque dominis & præfectis officinarum, in qui­
                <lb/>
              bus metalla excoquuntur, aut alterum ab altero ſeparatur. </s>
              <s id="N1537C">Primò autem di­
                <lb/>
              cam quomodo experiri
                <expan abbr="cõueniat">conueniat</expan>
              quotam precioſi metalli partem uile in ſe
                <lb/>
              contineat: ſed aurum & argentum habentur nunc precioſa, reliqua uerò o­
                <lb/>
              mnia uilia. </s>
              <s id="N15389">Quondam metalla uilia combuſta ſunt, ut precioſa pura haberi
                <lb/>
              poſſent. </s>
              <s id="N1538E">Veteres etiam uſtione indagarunt quotam argenti portionem au­
                <lb/>
              rum in ſe contineret: eoque modo omne
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              conſumebatur: quæ non le­
                <lb/>
              uis iactura fuit:
                <expan abbr="attamẽ">attamen</expan>
              Archimedes nobilis mathematicus, Hieroni regi gra
                <lb/>
              tificaturus inuenit rationem idem deprehendendi non
                <expan abbr="admodũ">admodum</expan>
                <expan abbr="promptã">promptam</expan>
              ,
                <lb/>
              & qua maſſa magna accuratius quam parua explorari poteſt:
                <expan abbr="quã">quam</expan>
              in
                <expan abbr="cõmen">commen
                  <lb/>
                tarijs</expan>
                <expan abbr="exponã">exponam</expan>
              . </s>
              <s id="N153B7">Sed
                <expan abbr="chymiſtarũ">chymiſtarum</expan>
              ſectatores oſtenderunt rationem ſecernendi </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>