Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
21
21
22
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
29
29
30
30
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N10F20" type="main">
              <s id="N10FE0">
                <pb pagenum="12" xlink:href="001/01/022.jpg"/>
              quia graſſator ferro uitam uiatori eripuit, ut eum ſpoliaret ueſte? </s>
              <s id="N10FE8">ſimilis
                <lb/>
              eſt poſſeſsio auri & argenti. </s>
              <s id="N10FED">Quoniam uero his omnibus
                <expan abbr="hominũ">hominum</expan>
              uita be
                <lb/>
              ne carere non poteſt, cauebimus à prædatoribus, & quia ſemper non poſ
                <lb/>
              ſumus ex eorum manibus effugere, eſt
                <expan abbr="propriũ">proprium</expan>
              munus magiſtratus, ſcele
                <lb/>
              ratos & nefarios homines ad tortorem & carnificem rapere. </s>
              <s id="N10FFE">Belli etiam
                <lb/>
              cauſa res foſsiles non ſunt: ut enim cum unus aliquis Tyrannus magno a­
                <lb/>
              more
                <expan abbr="inflãmatus">inflammatus</expan>
              in mulierem egregia forma, facit bellum oppidanis, iſti­
                <lb/>
              uſmodi belli in effrenata tyranni libidine eſt culpa, non in facie mulieris:
                <lb/>
              Ita cum alius cæcus cupiditate auri & argenti bellum infert diuitibus po­
                <lb/>
              pulis, metalla extra cauſam ponere debemus, & omnem culpam in auari­
                <lb/>
              tiam transferre. </s>
              <s id="N11011">Nam furentes impetus & turpes
                <expan abbr="actiões">actiones</expan>
              , quæiura
                <expan abbr="gentiũ">gentium</expan>
                <lb/>
              & ciuium
                <expan abbr="cõminuere">comminuere</expan>
              & uiolare ſolent, oriuntur ex noſtris uitijs. </s>
              <s id="N11022">Quare
                <lb/>
              non recte Tibullus in aurum contulit belli culpam, cum inquit:</s>
            </p>
            <p id="N11027" type="main">
              <s id="N11029">Diuitis hoc uitium eſt auri, nec bella fuerunt
                <lb/>
              Faginus aſtabat cum ſcyphus ante dapes.</s>
            </p>
            <p id="N1102E" type="main">
              <s id="N11030">At Virgilius dicit homicidij culpam in auaritia reſidere de Polyme­
                <lb/>
              ſtore loquens:</s>
            </p>
            <p id="N11035" type="main">
              <s id="N11037">Fas omne abrumpit, Polydorum obtruncat, & auro</s>
            </p>
            <p id="N1103A" type="main">
              <s id="N1103C">Vipotitur. </s>
              <s id="N1103F">quid non mortalia pectora cogis</s>
            </p>
            <p id="N11042" type="main">
              <s id="N11044">Auri ſacra fames?</s>
            </p>
            <p id="N11047" type="main">
              <s id="N11049">Et iterum recte, cum loquitur de Pigmaleone, qui Sicheum interfecit.</s>
            </p>
            <p id="N1104C" type="main">
              <s id="N1104E">atque auri cæcus amore,</s>
            </p>
            <p id="N11051" type="main">
              <s id="N11053">Clam ferro incautum ſuperat.</s>
            </p>
            <p id="N11056" type="main">
              <s id="N11058">Fames enim & cupiditas auri aliarumque rerum reddit homines cæcos. </s>
              <s id="N1105B">
                <lb/>
              Atque impia iſta
                <expan abbr="pecuniarũ">pecuniarum</expan>
              cupiditas omnibus omni tempore & loco pro
                <lb/>
              bro fuit & crimini. </s>
              <s id="N11065">Quin etiam auaritiæ tantum dediti, quod eius ſerui eſ­
                <lb/>
              ſent, ſemper illiberales & ſordidi ſunt habiti. </s>
              <s id="N1106A">Similiter auro & argento,
                <lb/>
              & gemmis expugnauerit aliquis pudicitiam mulierum, multorum fidem
                <lb/>
              labefactarit, emerit iudicia, innumera ſcelera fecerit, iterum res foſsiles in
                <lb/>
              culpa non ſunt, ſed inflammatus atque ignitus furor
                <expan abbr="hominũ">hominum</expan>
              , uel
                <expan abbr="animorũ">animorum</expan>
                <lb/>
              cæca & impia cupiditas. </s>
              <s id="N1107D">Quan quam autem in aurum &
                <expan abbr="argentũ">argentum</expan>
              dicta, in
                <lb/>
              pecuniam potiſsimum dicantur, tamen quia nominatim eam carpunt Po­
                <lb/>
              etæ, ipſorum conuicia infringenda ſunt: quod uno illo fieri poteſt. </s>
              <s id="N11088">His
                <lb/>
              pecunia eſt bono, qui ea bene utuntur: dat damnum aut malum, qui ma­
                <lb/>
              le. </s>
              <s id="N1108F">Quamobrem rectiſsime Horatius:</s>
            </p>
            <p id="N11092" type="main">
              <s id="N11094">Neſcis quid ualeat nummus, quem præbeat uſum</s>
            </p>
            <p id="N11097" type="main">
              <s id="N11099">Panis ematur, olus, uini ſextarius.</s>
            </p>
            <p id="N1109C" type="main">
              <s id="N1109E">Atque etiam in alio loco.</s>
            </p>
            <p id="N110A1" type="main">
              <s id="N110A3">Imperat aut ſeruit collecta pecunia cuique,</s>
            </p>
            <p id="N110A6" type="main">
              <s id="N110A8">Tortum digna ſequi potius quàm ducere funem.</s>
            </p>
            <p id="N110AB" type="main">
              <s id="N110AD">At homines ingenioſi & ſolertes cum
                <expan abbr="cõſideraſſent">conſideraſſent</expan>
              rerum permutati­
                <lb/>
              onem, qua quondam homines rudes uſi ſunt, & hodie immanes quæ­
                <lb/>
              dam & barbaræ nationes utuntur, qualis eſſet, id eſt, quam difficilis factu
                <lb/>
              & laborioſa,
                <expan abbr="reperierũt">reperierunt</expan>
              pecuniam. </s>
              <s id="N110BE">Ea uero nihil utilius excogitari potuit. </s>
              <s id="N110C1">
                <lb/>
              Siquidem parua auri argentique maſſa, precium eſt rei magnæ & grauis. </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>