Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
21
21
22
22
23
23
24
24
25
25
26
26
27
27
28
28
29
29
30
30
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <p id="N110AB" type="main">
              <s id="N110C1">
                <pb pagenum="13" xlink:href="001/01/023.jpg"/>
              Itaque pecunia fretæ gentes multum inter ſe diſtantes longeque ſeiuncta facil­
                <lb/>
              lime faciunt mercaturas, quibus uita ciuilis uix carere poteſt. </s>
              <s id="N110CC">Deinde ma­
                <lb/>
              ledicta quæ dicuntur in ferrum, æs, plumbum, neipſa quidem apud uiros
                <lb/>
              prudentes & graues locum habent. </s>
              <s id="N110D3">Etenim ut illa metalla
                <expan abbr="tollãtur">tollantur</expan>
              de me­
                <lb/>
              dio, homines certè uehementius efferueſcentes iracundia, & effrenato furo
                <lb/>
              re incitati, pugnis, calcibus, unguibus, dentibus tanquam feræ certabunt. </s>
              <s id="N110DE">
                <lb/>
              Alij alijs fuſtes
                <expan abbr="impingẽt">impingent</expan>
              , alios lapidibus percutient, alios
                <expan abbr="proſternẽt">proſternent</expan>
              , quin
                <lb/>
              etiam homo hominem non ſolum ferro interficit, ſed necat ueneno, inedia,
                <lb/>
              ſiti: premit faucibus & ſtrangulat,
                <expan abbr="uiuũ">uiuum</expan>
              defodit in terra: immergit in aquas
                <lb/>
              & ſuffocat,
                <expan abbr="cõburit">comburit</expan>
              , ſuſpendit, ut faciat omne
                <expan abbr="elementũ">elementum</expan>
              particeps humanæ
                <lb/>
              necis. </s>
              <s id="N110FE">Tum denique alius feris obijcitur: alius in mactati pecoris cadauer to
                <lb/>
              tus inſuitur, excepto capite, ſicque uermibus
                <expan abbr="dilaniãdus">dilaniandus</expan>
              relin quitur: alium ui
                <lb/>
              uarijs immerſum, totum pariter murenæ diſtrahunt: alius oleo incoquitur:
                <lb/>
              alius oliuo inunctus ligatuſque muſcis & crabronibus
                <expan abbr="uexãdus">uexandus</expan>
              proponitur:
                <lb/>
              alius uirgis cæſus uel fuſtibus mulctatus neci datur: alius ſaxis facta lapida­
                <lb/>
              tione obruitur: alius præcipitatur ex altis locis. </s>
              <s id="N11113">Præterea homo ſine metal
                <lb/>
              lis cruciatur non uno modo? </s>
              <s id="N11118">ut cum carnifex cereis
                <expan abbr="ardẽtibus">ardentibus</expan>
              inguina ip­
                <lb/>
              ſi & alas adurit: uel
                <expan abbr="linteũ">linteum</expan>
              imponit in os, id que per
                <expan abbr="inſpirationẽ">inſpirationem</expan>
              ſenſim & leni
                <lb/>
              ter in fauces tractum, repente & uiolenter retrahit: uel manibus poſt
                <expan abbr="tergũ">tergum</expan>
                <lb/>
              illigatis, ipſum fune paulatim in ſublime
                <expan abbr="tractũ">tractum</expan>
              , ſubito deijcit: uel ſimiliter
                <lb/>
              à trabe religato ſaxum grandis
                <expan abbr="põderis">ponderis</expan>
              è pedibus funiculo
                <expan abbr="appẽdit">appendit</expan>
              : uel de­
                <lb/>
              nique eius artus torto diſtrahit. </s>
              <s id="N11141">Itaque ex his intelligimus non metalla eſſe cul
                <lb/>
              panda, ſed noſtra uitia, iram dico,
                <expan abbr="crudelitatẽ">crudelitatem</expan>
              , diſcordiam, cupiditatem latè
                <lb/>
                <expan abbr="regnãdi">regnandi</expan>
              , auaritiam, libidinem. </s>
              <s id="N1114F">Sed exiſtit hoc loco quæſtio, utrum res foſ­
                <lb/>
              ſiles in numero
                <expan abbr="bonorũ">bonorum</expan>
              habere debeamus, an reponere in malorum cœtu. </s>
              <s id="N11158">
                <lb/>
              Vniuerſas quidem diuitias Peripatetici in bonorum numero duxerunt, &
                <lb/>
              modo nominarunt externa, quod neque in animo neque in corpore, ſed extra
                <lb/>
              ſint. </s>
              <s id="N11160">Tum autem ut multa alia
                <expan abbr="dixerũt">dixerunt</expan>
              eſſe poſſe bona, quod his bene uelma
                <lb/>
              uti ſit in noſtra
                <expan abbr="ſitũ">ſitum</expan>
              poteſtate. </s>
              <s id="N1116D">Etenim boni uiri his bene
                <expan abbr="utũtur">utuntur</expan>
              , eiſque ſunt
                <lb/>
              utiles: mali, male, eiſque inutiles ſunt. </s>
              <s id="N11176">Socratis eſt dictum,
                <expan abbr="uinũ">uinum</expan>
              ad uaſa mu­
                <lb/>
              tari, diuitias ad eorum, qui ipſas poſsident mores. </s>
              <s id="N1117F">Stoici uero
                <expan abbr="quorũ">quorum</expan>
              mos
                <lb/>
              eſt ut ſubtiliter & argute
                <expan abbr="diſputẽt">diſputent</expan>
              , quamuis diuitias ex
                <expan abbr="bonorũ">bonorum</expan>
              choro ſuſtu
                <lb/>
              lerint, non tamen
                <expan abbr="numerarũt">numerarunt</expan>
              in malis, ſed in eo genere quod appellatur in­
                <lb/>
              differens collocarunt. </s>
              <s id="N11198">Etenim ipſis uirtus eſt una, bonum, uitium tantum
                <lb/>
              modo malum, omne reliquum genus indifferens. </s>
              <s id="N1119D">Itaque ut ipſi de hac re ſen
                <lb/>
              tiunt, nihil intereſt bene ualeat quiſpiam, an grauiter ægrotet: nihil inter­
                <lb/>
              eſt formoſus ſit an deformis. </s>
              <s id="N111A4">Denique</s>
            </p>
            <p id="N111A7" type="main">
              <s id="N111A9">Diues ne priſco natus ab Inacho</s>
            </p>
            <p id="N111AC" type="main">
              <s id="N111AE">Nil intereſt, an pauper & infima</s>
            </p>
            <p id="N111B1" type="main">
              <s id="N111B3">De gente ſub dio moreris.</s>
            </p>
            <p id="N111B6" type="main">
              <s id="N111B8">At ego quidem non uideo cauſam cur ei quod naturaliter & per ſe
                <expan abbr="bonũ">bonum</expan>
                <lb/>
              eſt, inter bona eſſe aliquid loci non debeat. </s>
              <s id="N111C1">Res foſsiles certè natura creat,
                <lb/>
              & humano generi præbent
                <expan abbr="multiplicẽ">multiplicem</expan>
              neceſſariumque uſum, ut
                <expan abbr="taceã">taceam</expan>
              de or­
                <lb/>
              natu, qui cum utilitate mirifice
                <expan abbr="cõgruit">congruit</expan>
              . </s>
              <s id="N111D4">Igitur ipſa deijci de ſuo ſtatu & gra
                <lb/>
              du quem tenent in bonis
                <expan abbr="æquũ">æquum</expan>
              non eſt. </s>
              <s id="N111DD">Nec uero ſi quis malè ipſis eſt uſus, </s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>