Agricola, Georg, De re metallica Libri XII, Quibus Officia, Instrumenta, Machinae, ac omnia ..., 1556

List of thumbnails

< >
221
221
222
222
223
223
224
224
225
225
226
226
227
227
228
228
229
229
230
230
< >
page |< < of 599 > >|
    <archimedes>
      <text>
        <body>
          <chap id="N10018">
            <pb pagenum="219" xlink:href="001/01/229.jpg"/>
            <p id="N1698A" type="main">
              <s id="N1698C">At uenæ pilis præferratis iccirco tunduntur, ut metallum à lapidibus &
                <lb/>
              tecti ſaxis diſcerni poſſit. </s>
              <s id="N16991">Machinæ, qua id ipſum perficitur, ſpecies, quarto
                <lb/>
              machinarum, quibus metallici utuntur, generi ſubiecta, hoc modo fabrica­
                <lb/>
              tur: truncus quernus longus pedes ſex, latus & altus duos & palmum humi
                <lb/>
              locatur: in cuius medio capſa eſt longa pedes duos & digitos ſex, alta
                <expan abbr="pedẽ">pedem</expan>
                <lb/>
              & ſex digitos: eius frons patet, quæ oſtium appellari poteſt: eiuſdem
                <expan abbr="fundũ">fundum</expan>
                <lb/>
              tegitur ſolea ferrea, craſſa palmum, lata palmos duos & totidem digitos: cu­
                <lb/>
              ius utrunque latus cuneatum in truncum adigitur. </s>
              <s id="N169A8">Prior uerò & poſterior ei­
                <lb/>
              us pars eidem trunco affiguntur clauis ferreis: ad latera capſæ ſuper
                <expan abbr="truncũ">truncum</expan>
                <lb/>
              ſtatuuntur duo tigna, quorum ſuperiora capita aliquantum reciſa in formis
                <lb/>
              trabium domicilij includuntur: à capſa pedibus duobus & dimidio duo ti­
                <lb/>
              gna tranſuerſa continenter coniunguntur: quorum capita intrinſecus
                <expan abbr="parũ">parum</expan>
                <lb/>
              reciſa iacent in formis exterioribus iſtorum tignorum ſtatutorum: atque ibi
                <lb/>
              cum ipſis terebrantur, perque foramen hoc
                <expan abbr="rotundũ">rotundum</expan>
              penetrat clauus ferreus:
                <lb/>
              cuius alterum caput duo habet cornua: alterum
                <expan abbr="perforatũ">perforatum</expan>
              eſt, quod cuneo
                <lb/>
              traiecto ſic coercetur, ut tigna arctius conſtringat: quinetiam ex cornibus al
                <lb/>
              terum uerſus uergit, alterum deorſum: at ſuper ea tigna tranſuerſa ad
                <expan abbr="ſpaciũ">ſpacium</expan>
                <lb/>
              pedum trium & dimidij iterum duo eiuſmodi tigna tranſuerſa ſimili modo
                <lb/>
                <expan abbr="coniungũtur">coniunguntur</expan>
              . </s>
              <s id="N169D8">Tignis autem tranſuerſis ſunt foramina quadrangula, in quæ
                <lb/>
              pila præferrata immittuntur: ea longe inter ſe non diſtant, & arctius in illis
                <lb/>
              continentur. </s>
              <s id="N169DF">Habet uerò quodque pilum retro dentem, quem inferius ſeuo li
                <lb/>
              nire oportet, ut eò facilius attolli poſſit: eum autem axis angulati bini den­
                <lb/>
              tes longi & ſuperiore parte in rotundo lati uiciſſim attollunt, ut pilum deci
                <lb/>
              dens in capſam capite ferreo ſaxa in eam coniecta contundat & comminu­
                <lb/>
              at. </s>
              <s id="N169EA">Sed axis rotam habet pinnatam, quam aquæ impetus impellit: uerùm ca
                <lb/>
              pſæ oſtio pro foribus aſſer eſt: qui in antis trunci excauatis & leuari poteſt,
                <lb/>
              ut oſtio reſerato operarius arenam, in quam ſaxa contrita ſunt, itemque ſabu­
                <lb/>
              lum & glareas batillo eximat: & demitti, ut oſtio clauſo alia ſaxa iniecta rur
                <lb/>
              ſus pilis præferratis tundantur: ſed, ſi truncus quernus in promptu non fue
                <lb/>
              rit, duo tigna humi locantur, & inter ſe fibulis ferreis coniungantur:
                <expan abbr="quorũ">quorum</expan>
                <lb/>
              utrunque longum ſit pedes ſex, latum pedem, altum ſeſquipedem: quæ altitu
                <lb/>
              do capſæ eſſe debet: ea fit priore tigno latitudine dodrantis, & longitudine
                <lb/>
              duorum pedum & trientis ac ſemunciæ prorſus exciſo: in cuius ſolo effoſſo
                <lb/>
              locetur ſaxum duriſſimum, craſſum pedem, latum
                <expan abbr="dodrãtem">dodrantem</expan>
              : ad id, ſi quod
                <lb/>
              cauum remanet, ipſum terra uel arenula
                <expan abbr="cõpleatur">compleatur</expan>
              , eaque tundatur:
                <expan abbr="ſolũ">ſolum</expan>
              quod
                <lb/>
              eſt ante capſam aſſeribus tegatur: ſaxum perfractum auferatur, & in eius lo
                <lb/>
              cum aliud reponatur: licet etiam capſam minorem &
                <expan abbr="triũ">trium</expan>
              tantummodo pi­
                <lb/>
              lorum facere capacem.</s>
            </p>
            <p id="N16A1B" type="caption">
              <s id="N16A1D">C
                <emph type="italics"/>
              apſa
                <emph.end type="italics"/>
              A. T
                <emph type="italics"/>
              igna ſtatuta
                <emph.end type="italics"/>
              B. T
                <emph type="italics"/>
              igna tranſuerſa
                <emph.end type="italics"/>
              C.
                <lb/>
              P
                <emph type="italics"/>
              ila
                <emph.end type="italics"/>
              D. E
                <emph type="italics"/>
              orum capita
                <emph.end type="italics"/>
              E. A
                <emph type="italics"/>
              xis
                <emph.end type="italics"/>
              F.
                <lb/>
              D
                <emph type="italics"/>
              ens pili
                <emph.end type="italics"/>
              G. D
                <emph type="italics"/>
              entes axis
                <emph.end type="italics"/>
              H.</s>
            </p>
          </chap>
        </body>
      </text>
    </archimedes>